Górnicze środowiska akwatyczne - obiekty obserwacji procesów hydrologiczno-biologicznych

• Autorzy: Molenda T.

Warianty tytułu

EN

Mining aquatic environments as the objects of hydrolog1cal and biological processes

• Konferencja: Dziedzictwo i historia górnictwa oraz możliwości wykorzystania pozostałości dawnych robót górniczych (19-21.04.2006 ; Jugowice)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule scharakteryzowano antropogeniczne środowiska wodne powstałe w wyniku robót górniczych. Znalazły się wśród nich m.in. sztolnie, kanały oraz środowiska powierzchniowe o zróżnicowanej genezie: piaskarnie, glinianki, osadniki oraz zbiorniki zapadliskowe i w nieckach osiadań. Część z wyżej wymienionych obiektów pełni istotne funkcje jako siedliska wielu gatunków roślin i zwierząt, w tym często chronionych. Ze względu na duże walory przyrodnicze i kulturowe, niektóre obiekty zostały objęte różnymi formami ochrony (użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrązowe).

EN

The article presents anthropogenic water environments which were created as a result of mine works. They are, for example, adits, canals and sacrificial environments of various origins such as sand-pits, clay-pits, settling tanks, hollow reservoirs and reservoirs in subsidence basins. Some of above mentioned objects play essential roles as habitats of many plant and animal species, often protected ones. Due to high natural and cultural values, some of the objects have come under various types of protection (ecological lands, natural and landscape complexes).

Słowa kluczowe

PL

zbiorniki wodne; sztolnie; kanały; hydrologia; różnorodność biotyczna; ochrona przyrody

EN

mining; hydrological and biological processes; water environments

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 117, nr 32
• Strony: 239--250
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz.

Twórcy

autor

Molenda T.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauki o Ziemi, 41-200 Sosnowiec, ul. Będzińska 60

Bibliografia

• [1] CEMPULIK P., KOKOSZKA K., PAJĄK A., SOCHACKA M., WOJTCZAK J., Płazy - cenne miejsca rozrodu w województwie śląskim, cz. I i II. Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „Pro Natura", Wroclaw-Bytom 2002.
• [2] CHMURA D.. MOLENDA T., Zjawiska wodne i sukcesja roślinności nad kanałami odwadniającymi tereny kopalni piasku „Szczakowa". W: Przyroda Górnego Śląska nr 11, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice 1998.
• [3] CIĘŻKOWSKI W., O ujawnieniu się nieznanej sztolni w Konradowie (Masyw Śnieżnika, Sudety) podczas powodzi w 1997 r. W: Dziedzictwo i historia górnictwa oraz możliwości wykorzystania pozostałości dawnych robót górniczych. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa PWr., nr 111, Wrocław 2005, s. 23-30.
• [4] DUŻY S„ PRE1DL W., JURKIEWICZ J.G., Możliwości wykorzystania Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej jako zabytku kultury technicznej i atrakcji turystycznej skansenu górniczego „Królowa Luiza". W: Dziedzictwo i historia górnictwa oraz możliwości wykorzystania pozostałości dawnych robót górniczych. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, nr I i I, Wroclaw 2005, s. 61-70.
• [5] DWUCET K., KRAJEWSKI W., WACH J., Rekultywacja i rewaloryzacja środowiska przyrodniczego. Skrypt Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1992.
• [6] JANKOWSKI A.T., MOLENDA T., Antropogeniczne środowiska wodne na Górnym Śląsku. Cz. 3. Zbiorniki wyrobiskowe. W: Przyroda Górnego Śląska nr 37, Biuletyn Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Katowice, 2004.
• [7] JANSKY B., SOBR M., Jezera Ceske republik); Univerzita Karlova, Prirodovcdecka fakulta. Praha 2003.
• [8] KRZANOWSKI Z., LAZUROWSKI A., Ptaki na zbiorniku Brzeszcze. W: Przyroda Górnego Śląska nr 39, Biuletyn Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Katowice 2005.
• [9] MOLENDA T. Antropogeniczne zbiorniki wodne w Kotlinie Oświęcimskie. W: Jeziora i sztuczne zbiorniki wodne - funkcjonowanie, rewitalizacja i ochrona, Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi. Sosnowiec 2004.
• [10] MOLENDA T. Górnicze środowiska antropogeniczne - obiekty obserwacji procesów geontorfologiczno-biologicznych. W: Dziedzictwo i historia górnictwa oraz możliwości wykorzystania pozostałości dawnych robót górniczych. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, nr 11 1. Wrocław 2005. s. 187-196.
• [11] MOLENDA T., O niektórych specyficznych właściwościach fizyczno-chemicznych wód zbiorników antropogenicznych. W: Jeziora i sztuczne zbiorniki wodne - procesy przyrodnicze oraz znaczenie społeczno-gospodarcze. Uniwersytet Śląski - Wydział Nauk o Ziemi. Sosnowiec 2005 s. 161-168.
• [12] MOLENDA T„ Odkrywki i biedaszyby Katowic. W: Przyroda Górnego Śląska nr 16, Biuletyn Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Katowice 1999.
• [13] MOLENDA T., Rewitalizacja ekosystemów wodnych w warunkach zróżnicowanej antropopresji, maszynopis pracy doktorskiej, Uniwersytet Śląski, Katedra Geografii Fizycznej, 2003
• [14] MOLENDA T., Wpływ działalności górniczej na kształtowanie stosunków wodnych (na wybranych przykładach z obszaru GZW). W: Gómośląsko-Ostrawski Region Przemysłowy: Wybrane Problemy Ochrony i Kształtowania Środowiska. Uniwersytet Śląski. Sosnowiec 1999.
• [15] RZĘTALA M., RZĘTALA M.A., Origin and evolution of artificial water reservoirs as an example of anthropogenic transformations in the geographical environment In: Anthropogenic aspects of geographical environment transformations. Lajos Kossuth University, Silesia University, Debreczyn-Sosnowiec 2003, s. 73-79.
• [16] SOŁTYSIAK M. Cenne miejsca występowania płazów w Chorzowie. W: Przyroda Górnego Śląska nr 37, Biuletyn Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice 2004.
• [17] STRZELEC M., SERAFIŃSKI W., Biologia i ekologia ślimaków w zbiornikach antropogenicznych. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice 2004.
• [18] WOJTCZAK J., Plaży w Świętochłowicach. W: Przyroda Górnego Śląska nr 31. Biuletyn Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice 2003.
• [19] ZAGOŻDŻON P., LORENC M.,”Złota sztolnia" koło Zieleńca - historia rozkwitu i degradacji. W: Dziedzictwo i historia górnictwa oraz możliwości wykorzystania pozostałości dawnych robót górniczych. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa PWr., nr 111. Wrocław 2005, s. 223-228.
• [20] ZEGLICKI J., Gospodarka wodna w górnictwie tarnogórskim w aspekcie historycznym. W: II Konferencja Ekologiczna Regionu Tarnogórskiego. Tarnowskie Góry 2000.