Zagospodarowanie podziemnych obiektów pogórniczych a problemy ochrony nietoperzy na przykładzie Sudetów

• Autorzy: Furmankiewicz M. , Furmankiewicz J.

Warianty tytułu

EN

The new use of old underground mines and problems of bat protection, case from Sudety Mts

• Konferencja: Dziedzictwo i historia górnictwa oraz możliwości wykorzystania pozostałości dawnych robót górniczych (19-21.04.2006 ; Jugowice)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono problemy ochrony nietoperzy w starych wyrobiskach podziemnych kopalni na przykładzie Sudetów. Omówiono znaczenie starych kopalni jako siedlisk nietoperzy, zagadnienia prawne ich ochrony oraz, stan zasiedlenia podziemnych obiektów i ich ochrony na obszarze polskiej części Sudetów. Przedstawiono także skutki niepokojenia nietoperzy przez ruch turystyczny i podstawowe zalecenia ochronne, ważne w przypadku prowadzenia prac zmierzających do zmiany funkcji dawnych kopalni na obiekty turystyczne, magazyny, rezerwaty nietoperzy etc.

EN

The paper shows the basic problems of bat protection in the old underground mines on the case of Sudety Mts, (SW Poland). The role of underground mines as bats habitats, the law problems of its protection and the stale of bat settlement and protection in old mines in the Polish part of Sudety Mts. are described. The impact of tourist disturbance on hibernating and swarming bats is showed and basic bat protection prescriptions are formulated, which are important in works changing the function of old mines (opening public tourist routes, warehouses, establishing bat nature reserves etc.).

Słowa kluczowe

PL

obiekty pogórnicze; ochrona nietoperzy; zalecenia ochronne; Sudety

EN

old underground mines; Sudetes; bat protection; bat reserves

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 117, nr 32
• Strony: 81--92
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz.

Twórcy

autor

Furmankiewicz M.

autor

Furmankiewicz J.

• Akademia Rolnicza we Wrocławiu, ul. Grunwaldzka53, 50-357 Wrocław

Bibliografia

• [1] BURIĆ Z., FURMANKIEWICZ J., FURMANKIEWICZ M„ KLODEK R., KOKUREWICZ T., TELATYNSKI S., Zimowe stanowisku nietoperzy na Ziemi Kłodzkiej. Szczeliniec, 2001 Nr 5, s. 149-168.
• [2] DEGN H. J., ANDERSEN B.B., BAAG0E H„ Automatic registration of bat activity through the year at Mcnsled Limestone Mine, Denmark. Zeitschrift fur Siiugetierkunde, 1995, Vol. 60, s. 129-135.
• [3] DUDEK I., SZKUDLAREK R., Czynna ochrona zimowych i letnich stanowisk nietoperzy, [w:] LATOWSKI K (red.) Studia Biologiczne, Poznań, Bogucki Wydawnictwo Naukowe S.C., 2000, s. 161-164.
• [4] FENTON M.B., Summer activity of Myolis lucifugus (Chiroptera: Vcspcrtilionidae) at hibernacula in Ontario and Quebec, Canadian Journal of Zoology, 1969, Vol. 47, s. 597-602.
• [5] FURMAN KIEWICZ J., FURMANKIEWICZ M., Bats hibernating in the natural caves in the Polish part of the Sudetes, Przyroda Sudetów Zachodnich, 2002, Suplement 2, 15-38.
• [6] FURMANKIEWICZ J., GÓRNIAK J., Seasonal changes in number and diversity of bat species (Chiroptera) in the Stolec mine (SW Poland), Przyroda Sudetów Zachodnich, 2002, Suplement 2, s. 49-70.
• [7] GŁOWACIŃSKI Z. (red.), Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2001.
• [8] GOTTFRIED T, SZKUDLAREK R, PASZKIEWICZ R., CIEŚLAK M., Chiropterofauna Gór Sowich - zimowe stanowiska nietoperzy. Nietoperze, 2003, T. IV, Z 1, 61-69.
• [9] HARMATA W., Kilka uwag na temat ochrony nietoperzy w Polsce, Chrońmy Przyrodą Ojczystą 1968, Nr 24 (2), 32-35.
• [10] HARMATA W., The thermo referendum of some species of bats (Chiroptera) in natural conditions. Zeszyty Naukowe UJ., 332, Prace zoologiczne, 1973, nr 19, s. 127-141.
• [11] HORAĆEK I., ZIMA J. Net-revealed cave visitation and cave-dwelling in European bats. Folia Zoologica, 1978, Vol. 27 (2), s. 135-148.
• [12] KEPEL A., KOWALSKI M., DZ1ĘCIOŁOWSKI R., LESIŃSKI G., The agreement on the conservation of populations of europeun bats (Eurobats). Report on the implementation of the Agreement in Poland 2003-2004. Inf. EUROBATS. AC 10.23, 2005.
• [13] KLIŚ T„ FURMANKIEWICZ J., KOKUREWICZ T, 2001. Zmiany liczebności i składu gatunkowego zimowych kolonii nietoperzy w jaskiniach góry Polom (Góry Kaczawskie, Sudety Zachodnie) w lutach 1964-2001, Studia Chiropterologica, 2, s. 47-66.
• [14] LIMPENS H.J.G.A., LINA P.H.C., HUTSON A. M., Action plan for the conservation of the pond bat (Myotis dasyeneme) in Europe. Report to the Council of Europe [T-PVS(99)12], Strasbourg 1999.
• [15] LUDLOW M. E.. GORE J. A., Effects of a cave gate on emergence patterns of colonial bats. Wildlife Society Bulletin, 2000, Vol. 28 (1), s. 191-196.
• [16] MITCHELL-JONES A. J., MC LE1SH A. P. (red.) The bat worker's manual, Joint Nature Conservancy CoCommiltee, 1999.
• [17] PARSONS K. N., JONES G., DAVIDSON-WATTS I., GREENAWAY F., Swarming of bats at underground sites in Britain - implications for conservation. Biological Conservation, 2003, Vol. 111. s. 63-70.
• [18] PAWLACZYK P., KEPEL A., JAROS R., DZIĘCIOLOWSKI R„ WYLĘGAŁA P., SZUBERT A., SIDŁO P. O., Propozycja optymalnej sieci obszarów Natura 2000 w Polsce - „Shadow List". Warszawa, KP. OTOP, PTOP „Salamandra". WWF Polska, 2004.
• [19] RICHTER A. R., HUMPREY S. R, COPE J. B., BRACK V., Modified Cave Entrances: Thermal Effect on Body Mass and Resulting Decline of Endangered Indiana Bats (Myolis sodalis). Conservation Biology 1993, 7 (2), s. 407-415.
• [20] SACHANOWICZ K., CIECHANOWSKI M., Nietoperze Polski, Warszawa, MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2005.
• [21] SPEAKMAN J. R., WEBB P.J., RACEY P.A., Effect of Disturbance on Energy Expenditure of Hibernating Bats, Journal of Applied Ecology 1991, Vol. 28, Is. 3, s. 1087-1104.
• [22] STEBB1NGS R. E., Observer Influence on Bat Behaviour, Lynx 1969, Vol. 10, s. 93-100.
• [23] SZKUDLAREK R., PASZKIEWICZ R., HEBDA G., GOTTFRIED T, CIEŚLAK M., MIKA A., RUSZLEWICZ A., Atlas rozmieszczenia nietoperzy w południowo-zachodniej Polsce – stanowiska zimowe z lat ¡982-2002. Nietoperze, 2002, Nr 3, T. 2, s. 197-235.
• [24] THOMAS D. W., Hibernating bats are sensitive to nontaclile human disturbance. Journal of Mammalogy, 1995, Vol. 76, 3, s. 940-946.
• [25] URBAŃCZYK Z, Ochrona nietoperzy [w:] KOWALSKI M., LESIŃSKI G. (red.) Poznajemy nietoperze. ABC wiedzy o nietoperzach, ich badaniu i ochronie, Warszawa, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, 2000, s. 104-116.
• [26] WEIGLE A., KOKUREWICZ T, KUKLIK I., NOWICKI W., REWUCKI M., SIENKIEWICZ J„ SZYDŁOWSKI M., Konwencje i porozumienia przyrodnicze ratyfikowane przez Polskę, Warszawa, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, 2002.
• [27] WOŁOSZYN B. W„ Nietoperze Polski. Występowanie, środowisko, status ochronny, Kraków, Centrum Informacji Chiropterologicznej, Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, 2001.