Użytkownik biblioteki akademickiej wobec oferty elektronicznych usług bibliotecznych

• Autorzy: Maciejewska Ł. , Urbańczyk B.

Warianty tytułu

EN

The Users of Academic Libraries in the Changing Environment of Electronic Information

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Współczesna rola biblioteki akademickiej wykracza znacznie poza tradycyjne zadania dotychczas jej przypisywane. Pozostaje ona w ścisłym związku z rozwojem technologii informacyjnych, postępem technicznym i szerokim dostępem do źródeł elektronicznych. W nowej rzeczywistości biblioteki hybrydowej zmieniają się też oczekiwania użytkownika, który staje się wymagającym i coraz bardziej świadomym swoich potrzeb klientem - członkiem społeczeństwa informacyjnego. W artykule scharakteryzowano na podstawie doświadczeń Biblioteki Politechniki Wrocławskiej współczesnego użytkownika biblioteki akademickiej oraz jego oczekiwania, a także ofertę elektronicznych źródeł informacji naukowej, prenumerowanych oraz dostępnych w oparciu o licencję Open Access. Przedstawiono nowe technologie informacyjne, takie jak: komunikacja elektroniczna, zdalny dostęp, digitalizacja zbiorów, zintegrowane przeszukiwanie zasobów i szybki dostęp do pełnych tekstów dokumentów, sprzyjające efektywnemu korzystaniu z e-źródeł oraz ich wpływ na jakość usług bibliotecznych. Zwrócono uwagę na znaczenie stosowania różnych form współpracy z użytkownikiem w dążeniu do osiągnięcia jego pełnej satysfakcji. Podkreślono przede wszystkim rolę komunikacji poprzez stronę domową, która staje się wielopoziomowym portalem informacyjnym. Scharakteryzowano udział bibliotekarza- specjalisty w nowoczesnym procesie realizacji usług biblioteczno-informacyjnych, który odgrywa dużą rolę w doskonaleniu komunikacji partnerskiej z odbiorcą informacji oraz rozpoznawaniu jego potrzeb. Zaprezentowano przykład kompleksowej obsługi kadry naukowej PWr - bazę dorobku naukowego DONA. W artykule omówiono potrzebę i znaczenie szkoleń dla społeczności akademickiej. Zaprezentowano też szeroką działalność Biblioteki Politechniki na rzecz ogólnopolskiego społeczeństwa informacyjnego: organizacja konsorcjum Chemical Abstracts, tworzenie katalogu środowiskowego, Punkt Informacji Normalizacyjnej, a także udział w przedsięwzięciach typu BazTech, BazTol, EBIB, Festiwal Nauki, TARED oraz kursy nt. e-źródeł. Występujące zmiany, tendencje i zjawiska zilustrowano dodatkowo przekrojowymi wykresami, tabelami oraz diagramami.

EN

In the contemporary world of hybrid libraries a big attention is paid to the needs of users. New information technologies, electronic resources and services, wireless Internet, remote access and Open Access create higher user expectations toward academic library collections and services. On the example of The Library of Wrocław University of Technology the needs of users in the environment of electronic information and services are presented. The following resources and library services are also characterized: licensed and Open Access electronic files, remote access, digitalization of library materials, and information technologies which increase the efficiency and quality of services. The essential role of the library homepage as a best platform for communication and information is underlined. The problem of the proper model of the librarian and its role in the contents of new expectations and challenges facing the academic libraries are discussed. A complex system for estimating the scientific research of the staff of Wroclaw University of Technology: the ALEPH-DONA database integrated with Science Citation Index and Master Journal List and other bibliometric indicators is presented. A remarkable attention is given to the activities of The Library of Wroclaw University of Technology for the Polish information community, such as: Consortium Chemical Abstracts, Catalog of Foreign Journals in Wroclaw and Opole Libraries, Standards Information Point, Baz- Tech, BazTol, EBIB, courses on e-journals, TARED Educational Presentations and Lover Silesian Science Festival. Some characteristic changes, tendencies and facts are illustrated in tables and diagrams.

Słowa kluczowe

PL

użytkownik biblioteki; usługi elektroniczne; konsorcja biblioteczne

EN

library user; electronic services; consortium

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Informacji Naukowej
• Czasopismo: PTINT Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 17, nr 3
• Strony: 18--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Maciejewska Ł.

autor

Urbańczyk B.

• Politechnika Wrocławska, Wrocław,

Bibliografia

• [1] Białobłocki T., Moroz J.: Nowoczesne techniki informacji i komunikacji – ich rozwój i zastosowanie. W: Społeczeństwo informacyjne: istota, rozwój, wyzwania. Red. M. Witkowska, K. Cholawo-Sosnowska. Warszawa 2006.
• [2] Carr R.: What Users Want: An Academic ‘Hybrid’ Library Perspective. [dokument elektroniczny] “ARIADNE” 2006 Nr 46 [dokument elektroniczny] Tryb dostępu: http://www.ariadne.ac.uk/issue46/ [dostęp 2 lipca 2009].
• [3] Decker R., Hoeppner M.: Strategic Planning and customer intelligence in academic libraries. “Library Hi Tech” 2006 vol.24 nr 4, s.504-514.
• [4] Derfert-Wolf L.: Information Literacy – koncepcje i nauczanie umiejętności informacyjnych. „EBIB” 2005 nr 1(62) [dokument elektroniczny] Tryb dostępu: http://ebib.oss.wroc.pl/2005/62/derfert.php [dostęp 2 lipca 2009].
• [5] Dudziak D., Wojtasik U.A.: Czy łatwo kupić zagraniczną książkę elektroniczną? „EBIB” 2007 nr 3(84). [dokument elektroniczny] Tryb dostępu: http://www.ebib.info/2007/ 84/a.php?dudziak_wojtasik [dostęp 2 lipca 2009].
• [6] Frankowska A.: Rola bibliotekarzy w zakresie kreowania społeczeństwa informacyjnego. „Bibliotekarz” 2009 nr 6 s. 11-14.
• [7] Godwin P.: Making Life Easier for Academics. How librarians can help staff weather the technological storm. “Journal of eLiteracy” 2005 vol. 2 nr 2. [dokument elektroniczny] Tryb dostępu: http://www.jelit.org/59/01/JeLit_Paper_20.pdf [dostęp 2 lipca 2009].
• [8] Jankowska M.A.: Wymagania informacyjne użytkowników bibliotek akademickich. W: XXI wieku: LibQUAL+TM jako narzędzie pomiaru jakości usług bibliotecznych, 2006. [dokument elektroniczny] Tryb dostępu: http://eprints.rclis.org/archive/00008696/01/jankowska.pdf [odczyt: 25.03.2008].
• [9] Komperda A., Urbańczyk, Wróbel J.: Kompleksowa platforma oceny dorobku naukowego Politechniki Wrocławskiej – projekt integracji bazy DONA-ALEPH z SCI, Listą Filadelfijską i innymi źródłami danych naukometrycznych. W: II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych. Wrocław, 18-19 czerwca 2009. [dokument elektroniczny] Tryb dostępu: http://www.ebib.info/publikacje/matkonf/mat20/komperda.php [dostęp 2 lipca 2009].
• [10] Kurkowska E.J.: Kształcenie ustawiczne – konsekwencje dla bibliotek. W: Biblioteki wobec nowych zadań. Red. E. Głowacka. Toruń 2004, s. 25-46.
• [11] Maciejewska Ł., Urbańczyk B.: Kształcenie użytkowników informacji elektronicznej – kursy ogólnopolskie organizowane przez Bibliotekę Politechniki Wrocławskiej W: E-włączenie czy e-wyobcowanie? E-inicjatywy bibliotek, archiwów, muzeów i uczelni w walce z alienacją społeczną w Polsce i na świecie. XII Międzynarodowa Środowiskowa Konferencja Naukowa [CD-ROM]. Kraków 2006, IINiB UJ, s. 54-61.
• [12] Makarska-Deszcz B., Wróbel J.: Szkolenia komputerowe w Bibliotece Politechniki Wrocławskiej. „Bibliotekarz” 2000 nr 1 s. 11-14.
• [13] Nicholas D.: Ocena potrzeb informacyjnych w dobie Internetu: idee, metody, środki. Warszawa 2006, s. 124.
• [14] Rohleder R., Szaraki H., Uniejewska A.: Działalność systemu biblioteczno- informacyjnego Politechniki Wroławskiej w roku akademickim 2007/2008. W: Raporty Bibl. Gł. OINT PW. Seria U 2008 nr 205.
• [15] Sójkowska I., Podgórski F.: Dokąd zmierza informacja? – czyli co oferuje biblioteka, a czego oczekuje użytkownik. Stan obecny i rozwój informacji naukowej w bibliotekach uczelni technicznych. W: Biblioteki XXI wieku. Czy przetrwamy? II Konferencja Biblioteki Politechniki Łódzkiej. Łódź 2006, s. 407-420.
• [16] Urban B.: Potrzeby informacyjne – klucz do zrozumienia użytkowników biblioteki akademickiej. W: Rola biblioteki naukowej w tworzeniu społeczeństwa wiedzy. Dąbrowa Górnicza 2005, s.37-52.
• [17] Wojciechowski J.: Praca z użytkownikiem w bibliotece. Warszawa 2000.
• [18] Wojciechowski J.: Bibliotekarstwo: zawód czy zatrudnienie. W: Zawód bibliotekarza dzioe i jutro. V Forum SBP. Warszawa 2003.
• [19] Wojtasik U. A.: Oczekiwania użytkowników książek elektronicznych. W: EBIB Materiały Konferencyjne, 2009 nr 20 [dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://www.ebib.info/ publikacje/matkonf/mat20/wojtasik.php. [dostęp 2 lipca 2009].
• [20] Wolańska A.: Wpływ potrzeb i oczekiwań środowiska akademickiego na kształtowanie się zbioru wydawnictw ciągłych w Bibliotece Politechniki Wrocławskiej. W: Biblioteki w procesie naukowym i badaniach dydaktycznych. Łódź, 2009.