Wpływ przyspieszonego starzenia na właściwości ochronne i parametry użytkowe nowo opracowanych materiałów włókienniczych barierowych przed promieniowaniem UV

• Autorzy: Sójka-Ledakowicz J. , Walawska A. , Olczyk J. , Jesionowski T.

Warianty tytułu

EN

Influence of accelerated ageing processon the protective properties and wear parameters of newly developed textile UV barrier materials

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Funkcjonalizacja tekstyliów z zastosowaniem nanotechnologii, a w szczególności wprowadzanie do tworzywa lub na powierzchnię nośników włókienniczych nanocząstek funkcjonalnych, stanowi obecnie priorytetowy kierunek rozwoju inżynierii materiałów włókienniczych, umożliwiając uzyskiwanie wyrobów charakteryzujących się właściwościami nieosiągalnymi przy zastosowaniu technologii konwencjonalnych. W obszarze działań naukowych, dotyczących funkcjonalizacji wyrobów włókienniczych, prowadzone są badania m.in. w zakresie nadawania tekstyliom nowych właściwości, w tym łączenia wielu funkcji, np. właściwości antybakteryjnych, absorbujących promieniowanie nadfioletowe (UV), fotokatalitycznych, dezodorujących. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań właściwości ochronnych przed promieniowaniem UV i użytkowych, zmodyfikowanych przy zastosowaniu innowacyjnych metod, wyrobów włókienniczych przeznaczonych na osłony obiektów muzealnych, księgozbiorów. Materiały takie uzyskano poprzez inkorporację w strukturę wyrobów z włókien poliestrowych nowo opracowanych modyfikatorów na bazie zmikronizowanych tlenków metali (TiO2, ZnO). Ponadto omówiono wpływ przyspieszonych badań starzeniowych na właściwości barierowe przed UV oraz użytkowe badanych wyrobów.

EN

Functionalisation of textiles by nanotechnology methods, especially by introduction to textile substrate or onto its surface functional nanoparticles, constitutes one of the priorities In the development of textile material engineering. It allows to achieve textiles characterised with properties which are not attainable by means of conventional methods. In the area of textiles functionalisation the following research works (among others) are carried out: imparting new properties to textiles, including imparting multi-functional properties, e.g. antibacterial properties, UV absorbing, photo-catalytic and deodorising properties. In this paper, the results of tests on UV barrier and wear properties for textile materials modified according to innovative method and intended for covers of museum and book collections, were shown. Such materials were obtained by the incorporation of newly developed modifiers based on micronised metal oxides (TiO2, ZnO) into the textiles made of polyester fibres. Moreover the influence of accelerated ageing tests on the UV barrier and wear properties was discussed as well. This publication was prepared within the key project - POIG no. 01.03.01-00-006/08 co-financed from the funds of European Regional Development Fund within the framework of the Operational Programme Innovative Economy.

Słowa kluczowe

PL

UPF; właściwości barierowe dla UV; właściwości antybakteryjne; badania starzeniowe

EN

ultraviolet protection factor (UPF); UV barrier properties; antibacterial properties; ageing test

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Elektrotechniki
• Czasopismo: Prace Instytutu Elektrotechniki
• Rocznik: 2012
• Tom: Z. 256
• Strony: 339--353
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Sójka-Ledakowicz J.

autor

Walawska A.

autor

Olczyk J.

autor

Jesionowski T.

• Instytut Włókiennictwa,

Bibliografia

• 1. Baran E.: Dwutlenek tytanu, Rynek Chemiczny 3, 2006.
• 2. Becheri A., Dürr M., Lo Nostro P., Baglioni P.: Synthesis and characterization of zinc oxide nanoparticles: application to textiles as UV-absorbers, J Nanopart Res 10 (2008), 679-689.
• 3. Brzeziński S.: Perspektywy zastosowania nanotechnologii do wytwarzania wyrobów “high-tech” oraz “inteligentnych”, XXI Seminarium Polskich Kolorystów, Olsztyn, wrzesień 2005.
• 4. Czajkowski W., Paluszkiewicz J.: Absorbery promieniowania ultrafioletowego stosowane w przemyśle włókienniczym, Materiały konferencyjne XXIII Seminarium Polskich Kolorystów.
• 5. Haque M., Muneer M.: TiO2 – medited photocatalytic degradation of a textile dye derivative, bromothymol blue, in aquenous suspensions, Dyes and Pigments 75 (2007), 443-448.
• 6. Hemka L., Piotrowski L., Lewartowska J., Lota W.: Opracowanie metodyki badań oraz kryteriów oceny właściwości barierowych dla UV materiałów wyposażenia wnętrz i do budownictwa, Prace Instytutu Elektrotechniki, zeszyt 245, 2010, s. 301-316.
• 7. Jarzębski A.: Inżynieria Chem. Proc. 25 (2004), s.239-249.
• 8. Jędrzejewski W., Królikowska H., Lota W., Mader K., Perkowski J.: Właściwości ochronne wyrobów odzieżowych przed szkodliwym działaniem promieniowania UV, Konferencja N-T UVR, Warszawa 19-20.IX.2002.
• 9. Kasza T.: Badanie właściwości fotokatalitycznych i charakterystyka fizykochemiczna nanokrystalicznych filmów TiO2 na podłożu ceramicznym. Praca doktorska.
• 10. Mahltig B., Böttcher H., Rauch K., Dickman U., Nitsche R., Fritz T.: Optimized UV protecting coatings by combination of organic and inorganic UV absorbers, Thin Solid Films 485 (2005), 108-114.
• 11. Shie J.-L. et al.: Photodegradation kinetics of formaldehyde using light sources of UVA, UVC and UVLED in the presence of composed silver titanium oxide photocatalyst, Jurnal of Hazardous Materials 155 (2008), 164-172.
• 12. Siwińska-Stefańska K., Ciesielczyk F., Jesionowski T., Sójka-Ledakowicz J., Lota W., Walawska A.: Evaluation of the Photocatalytic Properties of Textile Fabrics Modified with Titanium Dioxide of Anatase Structure, Fibres and Textiles in Eastern Europe, Nr 2 (85), 2011, 76-83.
• 13. Strona internetowa www.nanopac.pl.
• 14. Sun L., Rippon J.A., Cookson P.G., Koulaeva O., Wang X.: Effects of undoped and manganese-doped zinc oxide nanoparticles on the colour fading of dyed polyester fabrics, Chemical Engineering Journal 147 (2009), 391-398.
• 15. Textor T., Schroter F., Schollmeyer E.: Nanosol-coatings for textiles showing photocatalytic effects, DWI-Reports. (130), 32, 2006.
• 16. Wei Q.F., Huang F.L., Hou D.Y., Wang Y.Y.: Surface functionalisation of polimer nanofibres by sputter coating of titanium dioxide, Applied Surface Science 252.
• 17. Yadav A., Prasad V., Kathe A.A., Raj S., Yadav D., Sundaramoorthy C., Aran V.: Functional finishing in cotton fabrics using zinc oxide nanoparticles, Bulletin of materials Science Vol. 29, No. 6 (2006), 641-645.
• 18. Sprawozdanie „Opracowanie metodyki badań kryteriów oceny materiałów wyposażenia wnętrz oraz do budownictwa” wykonane przez Instytut Elektrotechniki w ramach projektu kluczowego Envirotex – niepublikowane, 2010.