PJN/AS – model procesu komunikacji w języku naturalnym polskim z systemem statystycznej analizy danych

• Autorzy: Pechmann P. , Moeller M. , Zaremba-Pechmann L.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiony został model PJN/AS opisujący klasę bazujących na języku naturalnym sprzęgów użytkownika do systemów statystycznej analizy danych. Model ten jest zgodny z trójwarstwowym, uogólnionym modelem AOI. W przedstawionym rozwiązaniu warstwa pierwsza, tj. analizator składniowo-semantyczny komunikatów użytkownika o postaci zdań języka polskiego, jest realizowana za pomocą modelu OAS. Podstawę realizacji warstwy drugiej stanowi model ORS definiujący obiektowo zorientowany sposób opisu znaczenia takich komunikatów. Warstwę trzecią realizuje model I-ORS/AS. Jego trzy pierwsze składowe, model I-ORS, model DA i model I-DA, są wspólnie odpowiedzialne za proces generowania komunikatów wywołujących funkcje udostępniane przez interfejs systemu statystycznej analizy danych. Składowa czwarta, model I-DW, określa proces generowania zdań w języku polskim stanowiących odpowiedź na zapytanie lub polecenie użytkownika. Wszystkie wymienione modele zostały omówione w punkcie drugim artykułu.

EN

Specialist software packages performing many different functions are usually equipped with very complex graphical user interfaces. Most of users find it difficult to comprehend such GUIs, hence they are unable to fully utilize the potential offered by the software. One of the solutions to that problem could be an interface based on natural language messages. The paper presents a model of such interface to a system supporting statistical data analysis.

Słowa kluczowe

PL

interakcja człowiek-komputer; naturalne interfejsy języka; statystyczne systemy analizy

EN

human-computer interaction; natural language interfaces; statistical analysis systems

• Wydawca: Komisja Informatyki Polskiej Akademii Nauk, Oddział w Gdańsku
• Czasopismo: Metody Informatyki Stosowanej
• Rocznik: 2010
• Tom: nr 3 (23)
• Strony: 177--190
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Pechmann P.

autor

Moeller M.

autor

Zaremba-Pechmann L.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Informatyki

Bibliografia

• [1] Apache POI - the Java API for Microsoft Documents, [online] http://poi.apache.org[dostęp 12.07.2010]
• [2] Bach M. Metody konstruowania zadań wyszukiwania w bazach danych w procesie translacji zapytań formułowanych w języku naturalnym. Rozprawa doktorska na Wydziale Automatyki, Elektroniki i Informatyki, Politechnika Śląska, 2004
• [3] Bień J., Łukaszewicz W., Szpakowicz S. Opis systemu MARYSIA. Sprawozdania Zakładu Obliczeń Numerycznych Uniwersytetu Warszawskiego, Nr 43, 1974
• [4] Cimiano P., Haase P., Heizmann J., Mantel M., Studer R. Towards portable natural language interfaces to knowledge bases – The case of the ORAKEL system. Data &Knowledge Engineering, Vol. 65, Issue 2, 2008
• [5] Cox K., Grinter R., Hibino S., Jategaonkar L., Mantilla D. A Multi-Modal Natural Language Interface to an Information Visualization Environment. International Journal of Speech Technology, Vol. 4, No 3-4, Kluwer Academic Publishers, 2001
• [6] Distelhorst G., Srivastava V., Rosse C., Brinkley J. A Prototype Natural Language Interface to a Large Complex Knowledge Base, the Foundational Model of Anatomy. AMIA Annual Symposium Proceedings Vol. 2003, American Medical Informatics Association, 2003
• [7] Grzegorczykowa R. Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002
• [8] Jassem K. Przetwarzanie tekstów polskich w systemie tłumaczenia automatycznego POLENG. Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu, 2006
• [9] Jessa S. Dedykowany system przetwarzania języka naturalnego i rozwiązywania problemów. Praca magisterska na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej, 2003
• [10] Karat C., Vergo J., Nahamoo D. Conversational interface technologies. [w:] The Human Computer-Interaction Handbook, [red:] Jacko J., Sears A., Lawrence Erlbaum Associates, 2003
• [11] Kemke C. Natural Language Communication Between Human and Artificial Agents. Agent Computing And Multi-Agent Systems, Lecture Notes in Computer Science, Vol. 4088, Springer-Verlag, 2006
• [12] Lubaszewski W. Automatyczne pozyskiwanie informacji z tekstu. Natura danych a wnioskowanie statystyczne. Materiały V Krajowej Konferencji “Inżynieria Wiedzy i Systemy Ekspertowe”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2003
• [13] Łabuzek M. Modelowanie znaczenia przy wspomaganiu analizy biznesowej. Rozprawa doktorska na Wydziale Informatyki i Zarządzania, Politechnika Wrocławska, 2005
• [14] Marciniak J., Vetulani Z. Ontological problems related to construction of natural language interface for a mobile robot. Proceedings of the IJCAI’99 Workshop on Hot Topics in Spatial and Temporal Reasoning, Sztokholm, Szwecja, 1999
• [15] Mazoń S., Tadeusiewicz R. Konwersacja człowieka z maszyną cyfrową w języku naturalnym. Informatyka, nr 9, 1978
• [16] Minock M. C-Phrase: A system for building robust natural language interfaces to databases. [w:] Data & Knowledge Engineering, Vol. 69, Issue 3, 2010
• [17] Moeller M. Opracowanie inteligentnego systemu analizy statystycznej danych medycznych na podstawie zapytań w języku naturalnym polskim. Praca magisterska na Wydziale Informatyki Politechniki Szczecińskiej, 2008
• [18] Pazos Rangel R., Gelbukh A., González Barbosa J., Alarcón Ruiz E., Mendoza Mejía A., Domínguez Sánchez P. Spanish Natural Language Interface for a Relational Database Querying System. Proceedings of the 5th International Conference on Text, Speech and Dialogue, Lecture Notes In Computer Science, Vol. 2448, Springer-Verlag, 2002
• [19] Pechmann P. Obiektowy model procesu analizy semantycznej zapytań w języku naturalnym polskim do baz danych informacji medycznych. Rozprawa doktorska na Wydziale Informatyki Politechniki Szczecińskiej, 2006
• [20] Piasecki M., Sas J. Partial Parsing Method Applied to Rules Acquisition for Medical Expert System. Proceedings of the First Workshop on Text, Speech, Dialogue – TSD’98, Brno, Republika Czeska, Masaryk University Press, 1998
• [21] Piskorski P., Homola P., Marciniak M., Mykowiecka A., Przepiórkowski A., Woliński M. Information Extraction for Polish Using the SProUT Platform. Intelligent Information Processing and Web Mining, Proceedings of the International Conference ‘Intelligent Information Systems 2004’, Springer Verlag, 2004
• [22] Ratyńska J. Automatyczne modelowanie struktur wejściowych języka naturalnego do systemu informatycznego. Monografie Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Radomiu, nr 17, 1995
• [23] SAS Institute Inc., [online] http://www.sas.com/ [dostęp: 12.07.2010]
• [24] StatSoft Polska, [online] http://www.statsoft.pl/ [dostęp: 12.07.2010]
• [25] Stanisz A. Przystępny kurs statystki. Tom 1. Statystyki opisowe. StatSoft Polska, 2006
• [26] Suszczańska N., Szmal P. Tłumaczenie tekstów na język migowy w systemie TGT-1: zasady i realizacja. Speech and Language Technology, Vol. 5, Polskie Towarzystwo Fonetyczne, 2001
• [27] Vetulani Z. Komunikacja człowieka z maszyną. Komputerowe modelowanie kompetencji językowej. Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, 2004
• [28] Yates A., Etzioni O., Weld D. A Reliable Natural Language Interface to Household Appliances. Proceedings of the 8th International Conference on Intelligent User Interfaces, Miami, USA, 2003
• [29] Yoon V., Rubenstein B., Wilson T., Lowry S., Liebowitz J. Natural language interface for multi-agent contracting system (MACS). International Journal of Intelligent Systems in Accounting and Finance Management, Vol. 12, Issue 3, John Wiley & Sons, 2004