Wpływ kołysań statku na niezawodność elementów konstrukcji okrętowych

• Autorzy: Rosochacki W.

Warianty tytułu

EN

The impact of ship rolling motions on the reliability of ship structure elements

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kołysania statku są dla wielu elementów konstrukcji okrętowych dominującym zjawiskiem prowadzącym do ich uszkodzeń. Dla takich właśnie elementów opracowano metodę opisującą wpływ kołysań statku na ich niezawodność. W tym celu określono model niezawodnościowy oraz zaproponowano metody jego badań. Wskazano, że użyteczną miarą niezawodności w takim modelu może być prawdopodobieństwo niewystąpienia uszkodzenia w zakładanych warunkach i czasie eksploatacji statku. Uszkodzenia utożsamiono z przypadkami, gdy naprężenia w procesie eksploatacji osiągają poziom granicy plastyczności lub występuje pęknięcie zmęczeniowe. W odróżnieniu od propozycji spotykanych w literaturze proponowane w niniejszej pracy ujęcie pozwala na analizę niezawodności z jednoczesnym uwzględnieniem obu procesów uszkodzeń. Prezentowana metoda ma charakter uniwersalny i może być jednym z punktów wyjścia do opracowania podstaw racjonalnego oddziaływania na niezawodność różnych elementów konstrukcyjnych funkcjonujących w warunkach losowych procesów obciążeń. Oryginalnym elementem pracy jest propozycja sposobu uwzględniania stochastycznych zależności łączących cechy zdatności. Zwrócono tu uwagę nie tylko na związki wynikające z wpływu na wartości obu cech wspólnego dla nich procesu obciążeń, ale również na zależności wynikające z korelacji granic: plastyczności i zmęczenia elementu oraz z wpływu procesu kumulacji zmęczenia objętościowego na poziom granicy plastyczności. W analizach uwzględniono również: sekwencję procesów naprężeń wynikającą z procesu eksploatacji statku. Rezultaty analiz obejmujących taki obszar zagadnień nie były dotychczas publikowane. Przedstawiono dwie metody badań modelu niezawodnościowego: analityczną oraz symulacyjną. W przypadku metody analitycznej rozwiązanie w postaci funkcji opisujących wartości poszukiwanych miar uzyskano przyjmując założenie o braku zależności stochastycznych pomiędzy cechami zdatności. Uwzględnienie takich zależności, jak wykazano, jest możliwe po zastosowaniu do badań metody symulacji komputerowej. W tym celu zaproponowano oryginalny algorytm łączący proces losowy naprężeń oraz parametry wytrzymałościowe materiału z zasadą kumulowania uszkodzeń zmęczeniowych Cortena-Dolana i modelem zmęczeniowym określonym zmodyfikowaną krzywą Wohlera. Algorytm ten dał podstawę budowie komputerowego programu narzędziowego umożliwiającego określenie wpływu kołysań statku na niezawodność elementów jego konstrukcji w przypadku, gdy kołysania można uznać za dominujące zjawisko prowadzące do wymienionych wyżej uszkodzeń. Zaproponowana metodyka pozwala na prowadzenie analiz obejmujących zdarzenia typu: uszkodzenie zmęczeniowe lub przeciążenie z wykorzystaniem tych samych zbiorów realizacji naprężeń. W efekcie możliwe są badania wpływu różnych czynników na poziom niezawodności z uwzględnieniem zależności stochastycznych między cechami zdatności. Przytaczany w pracy przykład był, dla przejrzystości wywodów, znacznie uproszczony. Istnieje jednak wiele ważnych konstrukcji okrętowych, jak np.: sterowe, ratunkowe czy zamknięcia otworów kadłubowych oczekujących na opracowanie charakterystyk, dających możliwość prowadzenia analiz niezawodnościowych z uwzględnieniem wpływu kołysań statku. W analizowanym przykładzie dokonano oceny wpływu na wartości miar niezawodności: procesu naprężeń oraz losowego charakteru granic plastyczności i zmęczenia elementu. Uwzględniono zależności stochastyczne między cechami zdatności. Podjęto również próbę oceny takiego wpływu z uwzględnieniem korelacji obu granic oraz zależności granicy plastyczności od procesu zmęczenia objętościowego. Na podstawie uzyskanych rezultatów badań symulacyjnych stwierdzono między innymi, że: - szacowanie prawdopodobieństwa bezuszkodzeniowej pracy z uwzględnieniem faktu, że oba procesy analizowanych tu uszkodzeń powiązane są z tym samym procesem naprężeń prowadzi do uzyskania wartości nieznacznie większych niż określonych bez uwzględniania takiej zależności, - uwzględnienie silnej zależności stochastycznej granicy plastyczności i granicy zmęczenia prowadzi do kilkuprocentowego wzrostu wartości prawdopodobieństwa bezuszkodzeniowej pracy w stosunku do określonej przy braku takiej zależności, - wpływ wariancji liczby cykli zmian naprężeń w cyklach eksploatacyjnych na wartości rozważanych miar jest pomijany, - prawdopodobieństwo pęknięcia zmęczeniowego może przyjmować wysoką wartość nawet przy stosunkowo niewielkiej wartości względnego uszkodzenia zmęczeniowego, - uwzględnienie w analizach zależności granicy plastyczności od wartości względnego uszkodzenia zmęczeniowego (traktowanego tu jako miara zmian zmęczenia objętościowego) może prowadzić do znacznego obniżenia prawdopodobieństwa pracy bez uszkodzeń; należy jednak podkreślić, że w tym zakresie badania mają charakter rozpoznawczy i bazują na ograniczonej liczbie danych literaturowych. W badanym przykładzie wpływ zależności stochastycznych wiążących cechy zdatności ma istotne znaczenie dla poziomu prawdopodobieństwa wystąpienia uszkodzenia. Pominięcie tych związków prowadzi nawet do kilkuprocentowego obniżenia wartości miar niezawodności. Rezultat taki, przy realnych poziomach wartości tych miar, może oznaczać znaczny wzrost prawdopodobieństwa wystąpienia uszkodzenia. Powyższe stwierdzenie, zdaniem autora, można uznać za dorobek wnoszący istotny wkład w rozwój nauki o niezawodności elementów konstrukcji okrętowych. Istnieje jednak potrzeba rozstrzygnięcia, czy stwierdzone wpływy są właściwe tylko analizowanemu w pracy przykładowi obliczeniowemu, czy też podobne zależności istnieją w innych przypadkach, dla innych klas elementów konstrukcyjnych, materiałów oraz warunków obciążenia. Ograniczony zakres i liczba przeprowadzonych badań nie pozwalają jednak na wyciągnięcie zbyt daleko idących wniosków. Z tego też względu konieczne jest, zdaniem autora, kontynuowanie tego typu badań na zróżnicowanych próbach statystycznych. Istnieje jednak istotne utrudnienie w realizacji takiego celu. Wynika ono z niedostępności odpowiednich danych doświadczalnych, które mogłyby służyć identyfikacji parametrów statystycznych wielkości ujętych w modelu. Przedstawione w opracowaniu zagadnienia są szczególnie istotne wobec znanych wyników badań zmian właściwości mechanicznych materiału elementów wstępnie cyklicznie obciążonych [26, 102, 117]. Jak wykazano na przykładzie obliczeniowym, jednym z istotnych zjawisk mających wpływ na poziom prawdopodobieństwa uszkodzenia jest zmienność granicy plastyczności będąca skutkiem cykliczności naprężeń. Niestety autorowi nie udało się przeprowadzić badań, które pozwoliłyby na sformułowanie zależności opisującej w dostatecznym stopniu wpływ procesu kumulowania zmian zmęczeniowych na wartość granicy plastyczności w warunkach działania losowego procesu obciążeń. Przyjęty do przykładowych analiz niezawodnościowych opis takiej zależności (2.39) niestety nie jest oparty na dostatecznych podstawach, zarówno eksperymentalnych, jak i teoretycznych, aby mógł stanowić propozycję do sformułowania ogólnej postaci do tego typu związku. Możliwość wystąpienia istotnego obniżenia granicy plastyczności wskutek działania naprężeń zmiennych, podrozdział 2.3, oraz rezultaty analiz prezentowane w rozdziale 5 wyznaczają, zdaniem autora, jeden z przyszłościowych celów prac laboratoriów wytrzymałościowych. Powinny go stanowić badania zmian granicy plastyczności materiałów konstrukcyjnych wstępnie cyklicznie obciążonych dla warunków, gdy obciążenia te mają charakter losowy. Postulat prowadzenia takich badań przedstawiono między innymi w publikacji [102]. Możliwie szczegółowe rozpoznanie wspomnianego zjawiska dla jak najliczniejszej grupy materiałów konstrukcyjnych, w tym stosowanych w okrętownictwie, znacząco poszerzy podstawę prowadzenia analiz nieuszkadzalności i udokładni ich rezultaty. Dla innych, niż rozpatrywany w niniejszym opracowaniu, modeli niezawodnościowych może być ważne określenie wpływu naprężeń zmiennych na zmiany różnych właściwości mechanicznych. Na istnienie takich wpływów wskazują rezultaty opublikowane między innymi w pracy [26]. W pracy poddano analizom procesy naprężeń, dla których oczekiwana wartość maksymalnej amplitudy nie przekraczała wartości oczekiwanej granicy plastyczności. Niewątpliwie interesującym zagadnieniem z punktu widzenia analiz niezawodnościowych jest rozpatrzenie sytuacji, gdy prawdopodobieństwo wystąpienia naprężeń większych od granicy plastyczności (przy tylko częściowym uplastycznieniu przekroju) może być znaczne. Analiza powinna wówczas uwzględniać zagadnienie zmęczenia niskocyklowego, a do oceny trwałości elementu należałoby zastosować kryterium kumulacji odkształceń całkowitych. Podstawą podjęcia tematyki nieuszkadzalności w takim ujęciu może być na przykład publikacja [73], w której autorzy przedstawili ocenę wartości oczekiwanej względnego uszkodzenia zmęczeniowego również z uwzględnieniem zmęczenia niskocyklowego. Prezentowany w niej model matematyczny, zdaniem autora niniejszej pracy, może stanowić jedną z podstaw rozbudowy przedstawionego tu modelu symulacyjnego. W niniejszym opracowaniu problem degradacji elementów konstrukcji okrętowych został przeanalizowany tylko w aspekcie wpływu kołysań statku na proces zmęczenia materiału. Nie rozważano zatem innych, ważnych procesów degradacyjnych takich jak: starzenie się materiału, zużycie powierzchniowe czy procesy korozyjne. Nie poruszono również zagadnienia wpływu na niezawodność elementów konstrukcji okrętowych drgań kadłuba statku. Uwzględnienie takich procesów jak również zmęczenia niskocyklowego jest ambicją autora w dalszych pracach nad doskonaleniem modelu niezawodności elementów konstrukcji okrętowych.

EN

The work includes a definition of reliability model to be used for ship structure elements whose reliability is influenced in a significant way by the ship rolling motions. The methods for the research of this model characteristics are proposed, and it is pointed out that an effective measure of reliability is a probability of damage not taking place in the assumed circumstances occurring during the service of a ship. The damage is defined as the cases when stress in service reaches the level of yield point or a fatigue crack occurs. The proposed approach features an attempt to comprehensively analyse the problem of shaping the reliability of ship structure elements during their design phase. The original part of the work is a proposal for a method of accounting for stochastic relations between the fitness-for-use characteristics. Attention is paid not only to relations stemming from the influence exerted by the loading process (common for both characteristics) on their values, but also to the relations stemming from the correlation of limits : yield point and element fatigue limit, as well as the influence exerted by the volumetric fatigue accumulation process on the yield point value. The analysis also accounts for the sequence of stress processes brought about by the operation of the ship. Two methods of research into the reliability model behaviour are presented: the analytical one and a simulation-based one. In case of analytical method the solution (functions describing the values of sought measures) has been obtained assuming the non-existence of stochastic relations between fitness-for-use characteristics. Accounting for such relations has been shown to be possible when computer simulation is used as a research tool. An original algorithm has been proposed for this purpose, combining stochastic stress process and material strength parameters with the Corten-Dolan fatigue damage accumulation law and the fatigue model defined by the modified Wohler curve. The work presents an example of analysis, which has been done to evaluate the impact of stress process and a stochastic nature of yield point and element fatigue limit on the values of reliability measures. The stochastic relations between fitness-for-use characteristics are accounted for. An attempt has also been undertaken to evaluate such an influence accounting for the correlation of both limits as well as the dependence of yield point on the volumetric fatigue process. The analysed example features a significant importance of the impact exerted by stochastic relations, combining the fitness-for-use characteristics, on the damage occurrence probability levels. Leaving these relations out of the equation leads to the values of reliability measures getting underestimated by up to a few percent. Such a result, for the actual values of these measures, may lead to the increased probability of damage occurrence. The problems presented in the paper are particularly important due to the fact that element material mechanical properties change when the elements are periodically pre-loaded. As has been shown, one of the important phenomena influencing the damage occurrence probability values is a variability of yield point value brought about by the existence of variable stress. Possible detailed reconnaissance into the aforementioned phenomenon, when carried out for a possibly numerous group of construction materials, shall significantly broaden the basis for the conduction of damage prevention margin analyses and make their results more accurate. The analysis of the problem of degradation of ship structure elements, included in underlying work, is based only on the impact that ship rolling motions have on the progress of material fatigue process. No other, important degradation-related processes are discussed, such as the material ageing process, surface abrasion or corrosion processes. The impact of ship hull vibration on the reliability of ship structure elements has also been left out of discussion. Accounting for these processes, as well as for the low-cycle fatigue, is the ambition of the author in his further work on the perfecting of reliability models used for ship structure elements.

Słowa kluczowe

PL

statki; kołysanie statków; konstrukcje okrętowe; niezawodność konstrukcji okrętowych

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej
• Czasopismo: Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej. Wydział Techniki Morskiej
• Rocznik: 2006
• Tom: Nr 590 (1)
• Strony: 5--102
• Opis fizyczny: Bibliogr. 139 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Rosochacki W.

• Katedra Maszyn i Systemów Transportowych Politechniki Szczecińskiej

Bibliografia

• 1. Adamkiewicz W., Hempel L., Podsiadło A., Śliwiński: Badania i ocena niezawodności maszyny w systemie transportowym. WKiŁ, Warszawa 1983.
• 2. Agerskov H.: Fatigue in steel structures under random loading. J. Constructional Steel Research, 53, 2000, 283-305.
• 3. Ang A.H., Cheung M.C., Shugar T.A., Fernie J.D.: Reliability-based fatigue analysis and design of floating structures. Mar. Struct., 14, 2001, 25-36.
• 4. Bieniek N.: Monitoring naprężeń w żurawiu bezpodporowym. Mat. IV Konf. Okrętownictwo i Oceanotechnika, Międzyzdroje 1998, 25-32.
• 5. Bogdaniuk M.: Wymagania przepisów klasyfikacji i budowy statków w zakresie wytrzymałości zmęczeniowej kadłuba. Problemy Eksploatacji, 4, 2001, 55-66.
• 6. Boller C., Seeger T.: Materials data for cyclic loading. 42A-42E. Elsevier, Amsterdam 1987.
• 7. Bołotin W.: Metody statystyczne w mechanice budowli. Arkady, Warszawa 1968.
• 8. Brandowski A.: Metodyka formalnej oceny bezpieczeństwa żeglugi (FSA). Wyd. PRS, Gdańsk 1998.
• 9. Braude W. I.: Nadežnost' portalnych i plawuczich kranow. Maszinostrojenie, Leningrad 1967.
• 10. Butnicki St.: Stale i żeliwa dla przemysłu okrętowego. Wyd. Morskie, Gdańsk 1971.
• 11. Claus G., Lehman E., Őstergaard C.: Meerestechnische Konstruktionen. Springer-Verlag, Berlin 1988.
• 12. Comrel TI + TV Symbolic, Version 7.10, RCB Consulting GMBH, Monachium, 2001
• 13. Cornell C.A.: A probability-based structural code. ACI Journal, 66, 1969, 974-985.
• 14. Corten H.T., Dolan J.T.: Cumulative fatigue damage. V Proc. Conf. Fatigue of Metals, London 1956.
• 15. Cox R. F., Walter M. H. Ed.: Offshore Safety and Reliability. Elsevier Applied Science, London-New York 1991.
• 16. Cramer E.H, Loseth R., Olaisen K.: Fatigue Assessment of Ship Structures. Mar. Struct. 8, 1995, 359-383.
• 17. Crandall S.H., Mark W.D., Khabbaz G. R.: The variance in Palmgren-Miner damage due to random vibration. Proc. 4th U.S. Nt. Congr. Appl. Mech., 1962, 119-126.
• 18. Cruse T. A.: Reliability Based Mechanical Design. Marcel Dekker Inc., New York 1997.
• 19. Cudny K.: Metaloznawstwo okrętowe. Wyd. PG, Gdańsk 2001.
• 20. Czudek H., Pietraszek T.: Trwałość stalowych konstrukcji mostowych przy obciążeniach zmiennych. WKiŁ, Warszawa 1980.
• 21. Danilecki S.: Kształtowanie systemów logistyki statków powietrznych z elementami probabilistycznej oceny bezpieczeństwa ich struktury. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Z. 162, Warszawa 1995.
• 22. Druet C.: Dynamika morza. Wyd. UG, Gdańsk 2000.
• 23. Druet C.: Hydrodynamika morskich budowli i akwenów portowych. Wyd. Morskie, Gdańsk 1978.
• 24. Dudziak J.: Okręt na fali. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1980.
• 25. Dudziak J.: Teoria okrętu. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1988.
• 26. Duyi Y., Zhenlin W.: Change characteristic of static mechanical property parameters and dislocation structures of 45# medium carbon structural steel during fatigue failure process. Mater. Sci. Engng., A297, 2001, 54-61.
• 27. Elsinghorst C., Groeneboom P.: Extreme value analysis of North Sea storm severity. Proc. of the 15th Int. Conf. OMEA, ASME, New York 1996, 9-17.
• 28. Fatemi A., Yang L.: Cumulative fatigue damage and life prediction theories: a survey of the state of the art for homogeneous materials. Int. J. Fatigue, Vol. 20, No 1, 9-34.
• 29. Folso R., Otto S., Parmentier G.: Reliability-based calibration of fatigue design guidelines for ship structures. Mar. Struct., Vol.: 15, 2002, 627-651.
• 30. Girtler J., Kitowski Z., Kuriata A.: Bezpieczeństwo okrętu na morzu. WKiŁ, Warszawa 1995.
• 31. Girtler J., Koszmider S., Plewiński L.: Wybrane zagadnienia eksploatacji statków morskich w aspekcie bezpieczeństwa żeglugi. Wyd. WSM, Szczecin 2003.
• 32. Girtler J.: Przydatność modeli matematycznych w badaniach niezawodności urządzeń statków morskich. Mat. IV Konf. Okrętownictwo i Oceanotechnika, Międzyzdroje 1998, 105-112.
• 33. Grzesiak K., Kołodziejski J., Netzel Z.: Badania trwałościowe obiektów technicznych. WNT, Warszawa 1967.
• 34. Hanke M., Hromir M.: Zur Berechnung der Betriebfestigkeit nah der Schaden-Akkumulationshypothese von Corten-Dolan. Materialprüffung, 11, 1969, 6, 189-196.
• 35. Hann M., Jasiński W., Rosochacki W.: Ekspertyza uszkodzonych śrub M30xl90-10.9 mocujących stopę wysięgnika w żurawiu 40t/30m na statku B577/I/2. Politechnika Szczecińska - Wydział Techniki Morskiej, Szczecin, 1998.
• 36. Hann M.: Komputerowa analiza niezawodności i bezpieczeństwa maszyn i konstrukcji okrętowych poddanych kołysaniom. Okrętownictwo i Żegluga, 2001
• 37. Hann M.: Methodology of deck machinery reliability analysis with respect to fatigue stress arising from ship's rolling. Marine Technology Trans., Vol. 10, 1999, 117-130.
• 38. Hann M.: Metoda obliczeń zmęczeniowych konstrukcji maszyn pokładowych poddanych skutkom kołysań statku. Mat. III Konf. Okrętownictwo i Oceanotechnika, Międzyzdroje 1997, 109-120.
• 39. Hann M., Rosochacki W.: Analiza przepisów i norm z zakresu oceanotechniki w aspekcie projektowania antropocentrycznego. Problemy Maszyn Roboczych, 21, 2003, 5-14.
• 40. Hann M., Rosochacki W., Ciechanowicz L.: Koncepcje nowoczesnego żurawia bezpodporowego. Mat. IV Konf. Okrętownictwo i Oceanotechnika, Międzyzdroje 1998, 151-160.
• 41. Hann M., Rosochacki W., Górny J.: Nowoczesny bezpodoporowy żuraw pokładowy dla statków morskich - Wariantowe studium projektowe zespołu blokad. PS, Raport Techniczny PS-96/01, Szczecin 1996.
• 42. Hann M., Rosochacki W.: Nowoczesny bezpodoporowy żuraw pokładowy dla statków morskich - Określenie obciążeń projektowych. PS, Raport Techniczny PS-96/05, Szczecin 1997.
• 43. Hann M., Siemionow J.N., Rosochacki W.: Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa i niezawodności obiektów górnictwa morskiego. Wyd. PS, Szczecin 1998.
• 44. Harr M.: Reliability Based Design in Civil Engineering. Mc Graw-Hill, New York 1987.
• 45. Hasofer A.M., Lind N.C.: Exact and invariant second moment code format. J. Engng., Mechanics Division, ASCE, 100, 1974, 111-121.
• 46. Hien T.D., Hann M.: Analiza widmowa konstrukcji pokładowych wymuszonych ruchem pokładu. Mat. IV Konf. Okrętownictwo i Oceanotechnika, Międzyzdroje 1998, 171-180.
• 47. Hogen N., Dacunha M.C., Olliver G.F.: Global wave statistics. Univin Brothers. London 1986.
• 48. Hueckel S.: Budowle morskie: Tom I. Wyd. Morskie, Gdańsk 1972.
• 49. Hughes O. F.: Ship structural design. SNAME, Jersey City 1988.
• 50. Jakubczak H.: Wpływ jakości wytwarzania i warunków eksploatacji na bezpieczeństwo konstrukcji nośnych maszyn. Problemy Eksploatacji, 4, 2001, 159-167.
• 51. Jakubczak H.: Wpływ rozrzutu charakterystyk materiałowych oraz obciążeń na trwałość zmęczeniową konstrukcji nośnych maszyn. Mat. IV Konf. Metody doświadczalne w budowie i eksploatacji maszyn, Szklarska Poręba 1999, 19-30.
• 52. Jakubowski M.: Problemy propagacji pęknięć korozyjno-zmęczeniowych w stalach okrętowych i oceanotechnicznych. Monografie 32, PG, Gdańsk 2002.
• 53. Jankowski J.: Długoterminowa prognoza obciążeń falowych statku. Budownictwo Okrętowe i Gospodarka Morska, 12, 1996, 19-21
• 54. Jankowski J.: Longterm predictions of ship motions and loads - practical approach. Ship motion & loads -formulation of rules. PRS, Publication No 2, Gdańsk 1993.
• 55. Jastrzębski T.: Wybrane problemy projektowania konstrukcji okrętowych i jednostek zanurzalnych. Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej, Szczecin 1993.
• 56. Józiak W. Rosochacki W.: Eksperymentalne badania modelowe charakterystyk amplitudowo-częstościowych obciążenia olinowania zmiany wysięgu żurawia pokładowego bezpodporowego. Mat. III Konf. Okrętownictwo i Oceanotechnika, Międzyzdroje 1997, 151-160.
• 57. Józiak W. Rosochacki W.: Stanowisko do badań modelowych oddziaływania kołysań na maszyny pokładowe. Mat. III Konf. Okrętownictwo i Oceanotechnika, Międzyzdroje 1997, 161-170.
• 58. Kapur K.C., Lamberson L.R.: Reliability in Engineering Design. John Wiley& Sons, New York 1977.
• 59. Katarzyński S., Kocańda S., Zakrzewski M.: Badanie własności mechanicznych metali. WNT, Warszawa 1967.
• 60. Kawabe H., Morikawa M.: The Study of Storm Loading Simulation Model for Fatigue Strength Assessment of Ship Structural Members. 9th Symposium on Practical Design of Ships And Other Floating Structures, Luebeck-Travemuende 2004.
• 61. Kisiel J., Górny J.: Nowoczesny bezpodporowy żuraw pokładowy dla statków morskich - Analiza końcowa i korekty projektu wstępnego. Towimor S.A. Raport Techniczny bpk-97/T- 05, Toruń 1997.
• 62. Kocańda S., Szala J.: Podstawy obliczeń zmęczeniowych. PWN, Warszawa 1997.
• 63. Kocańda S.: Zmęczeniowe niszczenie metali. WNT, Warszawa 1978.
• 64. Kogaev V.P.: Rasčety na pročnost' pri naprjaženijach, peremennych vo vremeni. Mašinostroenie, Moskva 1977.
• 65. Kolenda J.: Analytical procedures of high-cycle fatigue assessment of structural steel elements. Wyd. PG, Gdańsk 1997.
• 66. Kolenda J.: A reduced random stress under multiaxial static-dynamic loading. Marine Technology Trans., Vol. 9, 1998, 119-132.
• 67. Kolenda J.: On Fatigue Assessment In Multiaxial State of Stress. Marine Technology Trans., Vol. 7, 1996, 143-160.
• 68. Kolenda J.: Safety factors and probability of fatigue failure at simultaneous bending, tension and compression. Marine Technology Trans., Vol. 1, 1989, 3765-80.
• 69. Kolenda J.: Spectral criterion of infinite fatigue life of metallic elements under asymmetric random load. Mat. XIX Symp. Zmęczenie i Mechanika Pękania, Bydgoszcz 2002, 203-209.
• 70. Konieczny L., Mykowski R., Walczyk M.: Nowoczesny bezpodporowy żuraw pokładowy dla statków morskich - Prognoza przyspieszeń wywołanych kołysaniem statku. CTO, Raport Techniczny RK-96/T-042, Gdańsk 1996.
• 71. Kuz'menko V.A., Vasinjuk I.M., Kruk B.Z.: Mnogociklovaya ustalost' pri peremennych amplitudach nagruženija. Naukova dumka, Kiev 1986.
• 72. Lewitowicz J., Kustroń K.: Podstawy eksploatacji statków powietrznych. T. 2., ITWL, Warszawa 2003.
• 73. Liou H.Y., Wu W.F., Shin C.S.: A modified model for the estimation of fatigue life derived from random vibration theory. Prob. Engng. Mech., Vol.: 14, 1999, 281-288.
• 74. Łagoda T., Macha A., Dragon A., Petit J.: Influence of correlations between stresses on calculated fatigue life of machine elements. Int. J. Fatigue, Vol. 18, No.8, 1996, 547-555.
• 75. Łuczak A., Mazur T.: Fizyczne starzenie elementów maszyn. WNT, Warszawa 1981.
• 76. Madhavan Pillai T.M., Meher Prasad A.: Fatigue reliability analysis in time domain for inspection strategy of fixed offshore structures. Ocean Engng., 27 (2000), 167—186.
• 77. Mansour A.E., Hovem L.: Probability-Based Ship Structural Safety Analysis. J. Ship Resarch, Vol.:38, 4, 1994, 329-339.
• 78. Mansour A.E., Wirsching P.H.: Sensitivity Factors and their Application to Marine Structures. Marine Structures 8 (19950, 229-255.
• 79. Massel St.: Hydrodynamiczne problemy budowli pełnomorskich. PWN, Warszawa-Poznań 1981.
• 80. Murzewski J.: Niezawodność konstrukcji inżynierskich. Arkady, Warszawa 1989.
• 81. Młyńczak M.: Analiza ryzyka w transporcie i przemyśle. Navigator, Wrocław 1997.
• 82. Migdalski J. i in.: Inżynieria niezawodności. Wyd. ATR-ZETOM, Bydgoszcz-Warszawa 1992.
• 83. Ochi M. K.: Ocean Waves - The Stochastic Approach. Cambridge University Press 1998.
• 84. Pałucha K., Puchalski J., Śliwiński A.: Statki poziomego ładowania. Trademar, Gdynia 1996.
• 85. Pawłowski M.: Liniowy model ruchów statku na fali nieregularnej. PRS, Rap.Techn. Nr 41, Gdańsk 2001.
• 86. Piątkiewicz A., Sobolski R.: Dźwignice, T. 1., WNT, Warszawa 1977.
• 87. Plucińska A., Pluciński E.: Rachunek prawdopodobieństwa. Statystyka matematyczna. Procesy stochastyczne. WNT, Warszawa.
• 88. PN-IEC 300-3-1: 1994, Techniki analizy niezawodności -przewodnik metodologiczny.
• 89. PN-IEC 60300-3-4: Przewodnik dotyczący specyfikowania wymagań niezawodnościowych.
• 90. PN-1SO 724: 1995. Gwinty metryczne ISO ogólnego przeznaczenia.
• 91. PN-N-04010:1977: Wybór wskaźników niezawodności.
• 92. PN-N-04050-2:1994: Niezawodność w technice. Obliczanie wskaźników niezawodności ślizgowych skojarzeń trących pracujących w warunkach tarcia mieszanego. Elementy symulacji numerycznej i analizy statystycznej wyników.
• 93. Polski Rejestr Statków: Analiza wytrzymałości zmęczeniowej stalowego kadłuba statku. Publikacja NR 45/P, Gdańsk 1998.
• 94. Polski Rejestr Statków: System ekspercki do ocen niezawodności i bezpieczeństwa statków morskich, Gdańsk 1993.
• 95. Report of Seakeeping Committee, 17th ITTC, Göteborg 1984.
• 96. Rosochacki W.: Approach to modelling of ship's deck machinery reliability. Marine Technology Trans., Vol. 10, 1999, 237-245.
• 97. Rosochacki W.: Model analizy bezpieczeństwa dźwignic okrętowych, Mat. VI Symp. Bezpieczeństwa Systemów, Informator ITWL, 336, 1996, 137-142.
• 98. Rosochacki W.: Nieuszkadzalność elementów konstrukcyjnych w warunkach działania obciążeń losowych. Zag. Eksploat. Masz., Z. 4 (136), 2003, 45-60.
• 99. Rosochacki W.: Niezawodność elementów maszyn oceanotechnicznych z uwzględnieniem przeciążeń i zmęczenia materiału Mat. XIX Symp. Zmęczenie i Mechanika Pękania, Bydgoszcz, 2002, 307-312.
• 100. Rosochacki W.: Odporność na uszkodzenia nagłe jako jedno z kryteriów wymiarowania elementów maszyn. Zag. Eksploat. Masz., Z. 4 (132), 2002, 99-112.
• 101. Rosochacki W.: Reliability of elements of ship deck machinery subject to loading due to ship motion in waves. Marine Technology Trans., Vol. 14, 2003, 105-126.
• 102. Rosochacki W., Hann M.: Badania rekonesansowe granicy plastyczności stali 18G2A w warunkach działania losowego procesu naprężeń. Mat. XXI Symp. Zmęczenie i Mechanika Pękania, Bydgoszcz, 2006, 343-351.
• 103. Rosochacki W.: Przykład analizy wpływu kołysań statku na niezawodność elementów konstrukcji okrętowych. Mat. VIII Konf. Okrętownictwo i Oceanotechnika. Międzyzdroje 2006, 217-224.
• 104. Rosochacki W., Żarnowski B.: Metodyka analizy nieuszkadzalności elementów konstrukcyjnych w warunkach działania obciążeń losowych. Zag. Eksploat. Masz., Z. 3, 2004, 59-73.
• 105. Rosochowicz K.: Problemy pękania zmęczeniowego kadłubów statków. Okrętownictwo i Żegluga, Gdańsk 2000.
• 106. Rosochowicz K., Sikora J., Sobczykiewicz W.: Metody doświadczalne w zmęczeniu materiałów i konstrukcji. WU ATR, Bydgoszcz 2000.
• 107. Ryabinin I.: Reliability of Engineering Systems. Mir Publishers, Moscow 1976.
• 108. Semenov J.N.: Zarządzanie ryzykiem w gospodarce morskiej. T. 1, Wyd. PS, Szczecin 2003.
• 109. Shen H., Jizhong Lin J., Mu E.: Probabilistic model on stochastic fatigue damage. Int. J. Fatigue, 22, 2000, 569-572.
• 110. Smalko Z.: Podstawy projektowania niezawodnych maszyn i urządzeń mechanicznych. PWN, Warszawa 1972.
• 111. Soares Guedes S. Ed.: Risk and Reliability in Marine Technology. Balkema, Rotterdam 1998.
• 112. Sobczyk K., Spencer Billie F., Jr.: Stochastyczne modele zmęczenia materiałów. WNT, 1996.
• 113. Söding V. H.: Calculation of Stresses on Ships in a Seaway. Schiff und Hafen, 10, 1971, 752-762.
• 114. Sprawozdanie z badań nr 3/2004, Katedra PKM, ATR, Bydgoszcz 2004.
• 115. Sprawozdanie z badań nr 6/2004, Katedra PKM, ATR, Bydgoszcz 2004.
• 116. Storhaug G. et al.: Springing/whipping response of large ocean going vessel — A comparison between numerical simulations and full-scale measurements. Proceedings of 3rd International Conference of Hydroelasticity in Marine Technology, Oxford, UK, 2003.
• 117. Szala J.: Hipotezy sumowania uszkodzeń zmęczeniowych. WU ATR, Bydgoszcz 1998.
• 118. Szala J., Ligaj B., Szala G.: Wytrzymałość wstępnie cyklicznie obciążonych próbek ze stopu aluminium D16CzATW. Mat. XIX Symp. Zmęczenie i Mechanika Pękania, Bydgoszcz, 2002, 373-382.
• 119. Szala J.: Ocena trwałości zmęczeniowej elementów maszyn w warunkach obciążeń losowych i programowanych. Zeszyty Naukowe 77, Mechanika 22, ATR, Bydgoszcz, 1980.
• 120. Szala J.: Sumowanie uszkodzeń zmęczeniowych w warunkach naprężeń stochastycznych i programowanych. Arch. Bud. Masz., 4, 1981, 409-417
• 121. Szala J.: Uwagi o probabilistycznym ujęciu trwałości zmęczeniowej elementów urządzeń okrętowych. Mat. VI Konf. Okrętownictwo i Oceanotechnika, Międzyzdroje 2002, 329-342.
• 122. Szala J., Zawiślak St.: Application of computer simulation method for determining a distribution type of construction parts fatigue life. Arch. Bud. Masz., 3, 1990, 145-167.
• 123. Szelangiewicz T.: Podstawy teorii projektowania kotwicznych systemów utrzymywania pozycji jednostek pływających. Okrętownictwo i Żegluga, Gdańsk 2003.
• 124. Szelangiewicz T.: Wpływ kotwicznego systemu utrzymania pozycji na kołysania statku w obecności wiatru, prądu i falowania. Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej, Nr 523, 1995.
• 125. Szelangiewicz T., Żelazny K.: Symulacja obciążeń kontenerów podczas pływania statku na fali. Mat. V Konf. Okrętownictwo i Oceanotechnika, Międzyzdroje 2000, 282-291.
• 126. Szopa T.: Niezawodność i bezpieczeństwo, [w] Podstawy Konstrukcji Maszyn, T. 1. WNT, Warszawa 1995.
• 127. Szopa T.: Podstawy racjonalnego oddziaływania na niezawodność obiektu mechanicznego w fazie jego konstruowania. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Mechanika, Z. 106, Warszawa 1987.
• 128. Szymczak J.R., Dmitruk T.: Nowoczesny bezpodporowy żuraw pokładowy dla statków morskich - Analiza porównawcza prognoz obliczeniowych i wyników pomiarów. CTO, Raport Techniczny RK-98/T-057, Gdańsk 1998.
• 129. Tanaka T., Nishijima S., Ichikawa M.: Statistical Research on Fatigue and Fracture. Elsevier Applied Science, London 1987.
• 130. Walden H.: Die Eigenschaften der Meereswellen in Nordatalantischen Ozean. Deutscher Wetterdienst, Seewetteramt, Einzelveröffentlichungen, No 41, Hamburg 1964.
• 131. Warszyński M.: Niezawodność w obliczeniach konstrukcyjnych. PWN, Warszawa 1988.
• 132. Ważyńska-Fiok K., Jaźwiński J.: Niezawodność systemów technicznych. PWN, Warszawa 1990.
• 133. Wieter i wołny w okieanach i moriach. Transport. Registr SSSR. Leningrad 1974.
• 134. Wu W.F., Huang T.H.: Prediction of Fatigue Life under Random Loading. Int. J. Pres. Ves. & Piping 53, (1993), 273-298.
• 135. Wu W.F., Liou H.Y., Tse H.C.: Estimation of fatigue damage and fatigue life of componenets under random loading. Int. J. Pres. Ves. & Piping, 72, 1997, 243-249.
• 136. Ximenes M.C.C.: Fatigue Reliability and Inspection of TLP Tendom System. Mar. Technol., Vol.: 28, Issue 2, March 1991, 99-110.
• 137. Zheng X.: On some basic problems of fatigue research in engineering. Int. J. Fatigue, 23, 2001, 751-766.
• 138. Zwierzycki W.: Prognozowanie niezawodności zużywających się elementów maszyn. ITE, Radom 1999.
• 139. Żelazny K.: Numeryczne prognozowanie średniej długoterminowej prędkości eksploatacyjnej statku transportowego, Praca doktorska, Politechnika Szczecińska, 2005.