Właściwości tribologiczne kompozycji smarnych wytworzonych na bazie olejów roślinnych

• Autorzy: Rogoś E. , Urbański A.

Warianty tytułu

EN

Tribological properties of lubricating oils based on vegetable oils

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono właściwości tribologiczne olejów roślinnych i kompozycji smarnych wytworzonych na bazie oleju rzepakowego. Badano działanie przeciwzatarciowe i przeciwzużyciowe kompozycji, również w warunkach zacierania i w podwyższonej temperaturze. Do badań wykorzystano czterokulowy węzeł tarcia oraz skojarzenie stal-stal typu kula-tarcza. Wyniki przeprowadzonych badań wykazały lepsze od produktu mineralnego właściwości smarne olejów roślinnych. Spośród nich najkorzystniejsze charakterystyki smarnościowe wykazywał surowy olej rzepakowy. Wykonane badania właściwości tribologicznych kompozycji wytworzonych na bazie oleju rzepakowego pozwoliły stwierdzić, że zarówno stopień jego przetworzenia, jak i wprowadzenie do niego dodatków modyfikujących właściwości funkcjonalne (lepkościowo-temperaturowych, przeciwpiennych, przeciwkorozyjnych i termooksydacyjnych) najczęściej powodują pogorszenie właściwości przeciwzużyciowych, natomiast poprawę przeciwzatarciowych. Jednocześnie stwierdzono, że modyfikacja oleju bazowego zmniejsza zależność intensywności zużycia od temperatury węzła tarcia.

EN

The lubricating properties of vegetable oils and mixtures based on rape oil were discussed. The investigation aimed at determination of antiwear action of lubricants and its antiseizure properties under scuffing conditions. Additionally tests at elevated temperatures were performed. The investigations were performed using four-ball testing machine (antiwear and antiseizure properties) and ball-on-disc testing machine (antiwear properties). The results showed that vegetable oil has better lubricating properties than mineral one. It was stated that the best lubricating properties from all investigated compositions was found for crude rape oil. The oil processing degree as well as the additives, modifying oil functional properties (i.e. antifoam, anticorrosive, thermooxidation and viscosity-temperature characteristics) in general decrease oil antiwear properties and increase their antiseizure properties. Furthermore additives to oil reduces the dependence between friction pair temperature and wear intensity.

Słowa kluczowe

PL

oleje roślinne; właściwości przeciwzużyciowe; właściwości przeciwzatarciowe

EN

vegetable oils; antiwear properties; antiseizure properties

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2002
• Tom: nr 4
• Strony: 1285--1293
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., rys.

Twórcy

autor

Rogoś E.

• Instytut Technologii Eksploatacji, 26-600 Radom, ul. Pułaskiego 6/10

autor

Urbański A.

• Instytut Technologii Eksploatacji, 26-600 Radom, ul. Pułaskiego 6/10

Bibliografia

• 1. Hanssle P.: Umweltvertragliche Schmierstoffe. Tribologie und Schmierungstechnik, 2, 1993, s. 90-95.
• 2. Evdokimov A.Ju i inni.: Otrabotannyje smazocznoje matieriały i waprosy ekologii. Khimja i tiekhnologija topliv i maseł, 1992, 11, s. 26-30.
• 3. Gawrońska H., Górski W.: Biodegradowalność i ekotoksyczność wybranych rodzajów cieczy eksploatacyjnych. Paliwa, oleje i smary w eksploatacji, 1999, 68, s. 5-14
• 4. Goyan R. i inni: Biodegradable Lubricants. Lubricattion Engineering, 1998, 7, s. 10-17
• 5. Szczerek M.: Metodologiczne problemy systematyzacji eksperymentalnych badań tribologicznych. ITeE, Radom 1997.