Badania tribologiczne warstw przeciwzużyciowych w warunkach ekstremalnych wymuszeń

• Autorzy: Michalczewski R. , Piekoszewski W. , Szczerek M.

Warianty tytułu

EN

Tribological investigation of antiwear coatings under extreme-pressure conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań powłok TiN, CrN i ZrN w warunkach zacierania. Celem badań było określenie możliwości zwiększenia odporności na zacieranie smarowanych stalowych elementów trących poprzez pokrycie powierzchni stali cienką, twardą powłoką przeciwzużyciową. Badania zostały przeprowadzone z wykorzystaniem aparatu czterokulowego. Elementy testowe czterokulowego węzła tarcia pokryte powłokami PVD były smarowane olejem bazowym oraz kompozycjami olejowymi z dodatkami EP i AW. Ślady zużycia poddano analizie wykorzystując mikroskopię skaningową (SEM) oraz mikroanalizę rentgenowską (EDS). Pokrycie elementów testowych czterokulowego węzła tarcia powłoką PVD skutkowało wzrostem obciążenia powodującego zatarcie węzła tarcia. Stwierdzono, że powszechnie używane dodatki typu AW i EP nie mają wpływu na charakterystyki tribologiczne elementów pokrytych powłokami. Uzyskane wyniki wskazują na możliwość zwiększenia odporności na zacieranie smarowanych elementów maszyn poprzez zastosowanie powłok PVD.

EN

The authors show the results of investigation of PVD coatings (TiN, CrN, and ZrN) under scuffing conditions. The aim of research is to increase the resistance to scuffing of lubricated friction joints by modification of the surface layer properties. The tribological experiments were realized using a Four-ball Tester. The four-ball friction pair with PVD deposited coatings was lubricated with a base oil with and without EP and AW additives, The worn surface was analysed using SEM and EDS techniques. It is shown that PVD coatings affect the scuffing load. Commonly, commercially available AW and EP additives do not have any effect on tribological characteristics of coated specimens. The obtained results show the possibility to increase the resistance to scuffing of lubricated machine parts by deposition of PVD coatings.

Słowa kluczowe

PL

właściwości przeciwzatarciowe; powłoki PVD; aparat czterokulowy; dodatki smarnościowe typu AW; dodatki smarnościowe typu EP

EN

antiseizure properties; PVD coatings; four-ball apparatus; AW additives; EP additives

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2002
• Tom: nr 3
• Strony: 957--964
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., rys.

Twórcy

autor

Michalczewski R.

• Instytut Technologii Eksploatacji (ITeE), Zakład Tribologii, ul. Pułaskiego 6/10, 26-600 Radom

autor

Piekoszewski W.

• Instytut Technologii Eksploatacji (ITeE), Zakład Tribologii, ul. Pułaskiego 6/10, 26-600 Radom

autor

Szczerek M.

• Instytut Technologii Eksploatacji (ITeE), Zakład Tribologii, ul. Pułaskiego 6/10, 26-600 Radom

Bibliografia

• 1. Michalczewski R., Szczerek M.: Wpływ powłok przeciwzużyciowych nakładanych na elementy trące na nośność warstwy smarowej. Tribologia, nr 1,2000, s. 111-119.
• 2. Boving H., Hintermann H.E., Begelinger A., DE Gee A.W.J.: Loadcarrying capacity of lubricated steel point contacts coated by chemical vapour deposition. Wear, nr 88, 1983, s. 13-22.
• 3. Michalczewski R., Piekoszewski W., Szczerek M., Tuszyński W., Wulczyński J.: Metodyka badania właściwości tribologicznych powłok nanoszonych techniką PVD. Inżynieria Materiałowa, nr 6, 2000. s. 344-348.
• 4. Piekoszewski W., Szczerek M., Tuszyński W.: The action of lubricants under extreme pressure conditions in a modified four-ball tester. Wear, nr 249, 2001, s. 188-193.
• 5. Szczerek M., Tuszyński W.: Badania tribologiczne. Zacieranie. Wyd. ITeE, Radom 2000.