Wyznaczenie składowej adhezyjnej współczynnika tarcia pary stal-elastomer

• Autorzy: Gawliński M. , Rogula J.

Warianty tytułu

EN

Determination of adhesion component of friction coefficient for rubber-steel pair

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy rozważono sposób określenia składowej adhezyjnej współczynnika tarcia pary guma-stal. Dla takiej pary wartość współczynnika tarcia zależy głównie od składowej adhezyjnej. Wartość składowej adhezyjnej współczynnika tarcia wyznaczono na tribometrze jednokulowym własnej konstrukcji. Wyznaczenie tej wartości pozwala na określenie przydatności danej mieszanki gumowej na uszczelnienia już na etapie przygotowania próbek. Dla badanych materiałów elastomerowych wyznaczono wartości stałych materiałowych tau(0) i beta, które pozwolą na określenie wartości współczynnika tarcia przy założeniu dowolnego nacisku. Badania przeprowadzono dla trzech materiałów: guma NBR (nitrylowa) - o twardości wg stopni Shore'a 60 i 80, guma ACM (akrylowa) - o twardość wg stopni Shore'a 62 i 75, guma FPM (fluorowa) - twardość wg stopni Shore'a 65 i 70. Przeprowadzone badania pozwoliły określić wpływ twardości danej mieszanki gumowej na wartość składowej adhezyjnej współczynnika tarcia. Badania prowadzono przy tej samej wilgotności i temperaturze w jakiej prowadzone są badania ścieralności gumy zgodnie z PN.

EN

This paper presents the method of determination of adhesion component of friction coefficient of the rubber- metal pair. For such joints the friction coefficient value depends mainly on the adhesion component. The values of the adhesion component of friction coefficient were determined by means of one-ball tribometer for different rubber grades used in production of the oil lip seals. Determination of this value makes easy an estimation of the rubber quality just on the stage of the formulation. Material constants tau(o) and beta were calculated from experimental data for all examined rubbers; the knowledge of these constants enables prediction of the friction coefficients at given load. The tests were carried-out for three rubber types: NBR with hardness of 60 and 80 IHRD, ACM with hardness of 62 and 75 IHRD and FPM - 65 and 70 IHRD. It was also possible to find dependance of adhesion component of friction on the elastomer hardness. The test were run at the same humidity and temperature as the tests concerning rubber wear resistance according with Polish Standard.

Słowa kluczowe

PL

współczynnik tarcia; adhezja

EN

friction coefficient; adhesion

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2002
• Tom: nr 3
• Strony: 835--842
• Opis fizyczny: Bibliogr. 4 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Gawliński M.

• Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 55-500 Wrocław

autor

Rogula J.

• Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 55-500 Wrocław

Bibliografia

• 1. Rogula J.: Składowa adhezyjna współczynnika tarcia jako parametr stanu energetycznego powierzchni. Praca doktorska, Raporty Inst. Tech. Ciepl. Politechnika Wrocławska 2002.
• 2. Michin N., Ljapin K., Dobričin M.: Issledovanie tangencialnoj pročnosti adgezonnoj svjazi, Akademia Nauk SSSR, „Nauka", Moskva 1971.
• 3. Rymuza Z.: Trybologia polimerów ślizgowych, Politechnika Radomska 1986.
• 4. Lawrowski Z.: Tribologia-Tarcie, zużywanie i smarowanie. PWN, Warszawa 1993.