Ekologiczne aspekty smarowania

• Autorzy: Neyman A.

Warianty tytułu

EN

Ecological aspects of lubrication

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Stosowane obecnie środki smarowe produkowane są przede wszystkim na bazie olejów mineralnych. Zarówno oleje mineralne, jak i niezbędne do nich dodatki są szkodliwe dla środowiska naturalnego. W olejach mineralnych najbardziej szkodliwe są wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne. W dodatkach szkodliwe są głównie metale ciężkie. Wymuszane przepisami prawa i rosnącą świadomością ekologiczną społeczeństw ograniczanie szkodliwego działania smarów na środowisko realizowane jest poprzez dwa rodzaje działań. Pierwszy to wprowadzanie środków smarowych mniej szkodliwych i łatwiej ulegających degradacji biologicznej. Drugi to eliminowanie potrzeby stosowania smarów lub ograniczenie ich ilości i możliwości przedostawania się do otaczającego środowiska. W obydwu rodzajach działań notuje się wyraźny postęp.

EN

Care about environment is one of the most important assignments of states, societies and international organisation, to limit its progressive degradation. Indispensable technical, law, political and social measures should be undertaken to protect friendly conditions of life for future generations. Although lubricants do not belong to factors creating largest threat for environment, they have essential and perceptible impact onto it. Actual total worldwide lubricant consumption is about 50.000.000 t per year. It is assumed that about 13% of used lubricants in Europe and 32 % in USA come back to environment in less or more changed form, dirtying it. It is enough large quantity to take prompt action against its spoiling effect. Up to now decided majority of produced lubricants are based on mineral oils. Both mineral base oils as well as additives are harmful for natural environment. In the base oils most harmful are aromatic hydrocarbons (toluene, benzene, xylene). In used oils that in most cases come beck to environment it is decidedly more aromatic hydrocarbons than in fresh oils. There are many different measures undertaken to protect natural environment against harmful lubricants: - applying biodegradable lubricants (vegetable and synthetic), - enlarging biodegradation and limiting of mineral oils toxicity, due to suitable technological endeavours, - applying of mixed lubricants (mineral, vegetable and synthetic) - applying of water as lubricant, - eliminating of open lubricating systems, - applying of self lubricating materials and materials not needed lubricating, - eliminating or limiting of lubrication. - Fast progress in development of environmentally harmless lubricants is achieved at present. - Modern synthetic lubrication oils are biodegradable entirely. Comparatively high costs limit wider introducing them to lubrication systems. In some devices biodegradable lubricants are required to be applied. They are this among others: - outboard two stroke engines, - devices to agricultural and forest works, - machinery in building and bridge construction, - snow mobiles and ski run maintenance equipment, - water turbines. More wide application of modern biodegradable lubricants is only a matter of time.

Słowa kluczowe

PL

środki smarowe; ochrona środowiska

EN

lubricants; environment protection

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2002
• Tom: nr 2
• Strony: 489--504
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., rys.

Twórcy

autor

Neyman A.

• Wydział Mechaniczny Politechniki Gdańskiej, ul. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk

Bibliografia

• 1. Bartz W.J.: Lubricants and the environment, Tribology International Vol. 31 nos 1-3, pp. 35-47 1998.
• 2. Zanieczyszczenia naftowe w gruncie. Pod redakcją J. Surgały. Oficyna Wydawnicza Polit. Wrocławskiej. Wrocław 2000.
• 3. Willing: Lubricants based on renowable resources - an environmentally compatible alternative to minerał oil products, Chemosphere 43 (2001) 89-98.
• 4. Havet L., Blouet J., Robbe Valloire F., Brasseur E., Słomka D.: Tribological characteristics of some environmentally friendly lubricants, Wear 248 (2001) 140-146..
• 5. Zhang J., Yang L., Liu W., Xue Q.: The effect of poly[hexanedioic acid-1,2-propylene-glycol] ester on the wear of steel, Wear 232 (1999) 61-66.
• 6. Machado A.R., Walbank J.: The effect of extremely Iow lubricant volumes in machining, Wear 210 (1997) 76-82.
• 7. Haigh S.D.: Fate and effects of synthetic lubricants in soli: biodegradation and effect on crops in field studies.
• 8. Ziółko J., Supernak E., Mojzesowicz G.: Transport and storage of oil and some aspects of ecology. J. Construct. Steel Res. Vol. 46, Nos. 1-3, p. 290, paperno. 410, 1998.
• 9. Łukasik Z.: Nowe możliwości zastosowania estrów metylowych kwasów tłuszczowych olejów roślinnych, Nafta-Gaz, 1994, 50, 115-118.
• 10. Dąbrowski J.R.: Ocena ekologiczna cieczy eksploatacyjnych, Paliwa, Oleje i Smary w Eksploatacji, 1994,13, 18-21.
• 11. Włostowska E., Oleje a środowisko, Paliwa Oleje i Smary w Eksploatacji, 1993, 7, 4-6.
• 12. Płaza S., Celichowski G.: Środki smarowe a środowisko,[w] Materiały Konferencji Problemy ochrony środowiska związane z użytkowaniem produktów naftowych, Kraków, 23-24.05.1999, s 35-48.
• 13. Mucha J., Stańkowski L.: Smary plastyczne cz. 1, Paliwa Oleje i Smary w Eksploatacji, 1993, 4, 25-26.
• 14. Mucha J., Stańkowski L.: Smary plastyczne do zastosowań samochodowych, Paliwa Oleje i Smary w Eksploatacji, 1993, 9, 18-20.
• 15. Mucha J., Stańkowski L.: Smary plastyczne dla przemysłu cz. 1, Paliwa Oleje i Smary w Eksploatacji, 1993, 7, 8-10.
• 16. Mucha J., Stańkowski L.: Smary plastyczne dla przemysłu cz. 2, Paliwa Oleje i Smary w Eksploatacji, 1993, 8, 11-12
• 17. Mucha J., Stańkowski L.: Smary plastyczne cz. 2, Paliwa Oleje i Smary w Eksploatacji, 1993,5, 22-23.
• 18. Zajezierska A, Steimec F., Trzaska E.: Badania nad wytwarzaniem biodegradowalnych smarów plastycznych, Nafta-Gaz, 1995, 51, 506-512.
• 19. Ginalski J., Dbajmy o środowisko, wykorzystujmy surowce wtórne, Paliwa, Oleje i Smary w Eksploatacji 1996, 30, 19-22.
• 20. Dorynek J.: Mineralne oleje przepracowane cz. I, Paliwa Oleje i Smary w Eksploatacji 1998, 50, 9-11.
• 21. Altkorn B.: Zasady oceny biodegradowalnych środków smarowych, Nafta-Gaz, 1993, 49, 266-269.
• 22. Wskazówki metodyczne do oceny stopnia zanieczyszczenia gruntów i wód podziemnych produktami ropopochodnymi i innymi substancjami chemicznymi w procesach rekultywacji, praca zbiorowa Warszawa 1995. Wydawca; Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
• 23. International Standard Organisation. ISO 14040. Environmental Management. Life Cycle Assessment. Principles and Framework.
• 24. Boyde S.: Optimising the environmental performance of lubricants. Proceedings. World Tribology Congress. Vienna 2001.
• 25. Novotny-Farkas F., Kotal P., Bohme W., Condition monitoring of biodegradable lubricants. Proceedings. World Tribology Congress. Vienna 2001
• 26. Kelly C., Brown R., Rea D., Scott W., Hargreaves D.: A comparison of mineral and biodegradable marinę two-stroke lubricants. Proceedings. World Tribology Congress. Vienna 2001.
• 27. Wakabayashi T., Kimura Y., Sakuragi M., Kitamura K., Hata H., Minami I.: Application of aqueous solutions to bearing lubrication on the basis of environmental impact.