Piękno i brak piękna zielonej szaty miejskich osiedli II RP, PRL oraz III RP - w stronę urbanistyki krajobrazu

• Autorzy: Kosiński W.

Warianty tytułu

EN

Beauty and lack of beauty in green design of housing estates in Polish cities 1919-2012 - towards landscape urbanism in XXI century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejsza prezentacja badań autora nt. architektury/urbanistyki oraz architektury krajobrazu osiedli polskich okresu 1919-2012, ukazuje kreację: zieleni, innych czynników przyrodniczych oraz powierzchni biologicznie czynnych. Wykazano zbieżność zalet i wad kształtowania urbanistyczno-architektonicznego - z kształtowaniem czynników naturalnych. Zapaść dotyczy socmodernizmu (1956-1989), natomiast okresy przed- i po- negatywnym naśladowaniu Ruchu Nowoczesnego, prezentują wartościowe realizacje. Konkluzja: konfrontacja Polska-Zachód, stanowi uogólnienie w kierunku "urbanistyki krajobrazu".

EN

This presentation of the author's research into architecture/urban design and landscape architecture of Polish housing estates built in the period between 1919 and 2012 explores the creation of greenery, other natural elements and biologically active surfaces. The author has demonstrated an analogy between the merits and faults of urban and architectural design and the design of natural elements. A major crisis could be observed in the era of socmodernism (1956 - 1989), whereas the periods before and after the negative imitation of the Modern Movement display valuable realizations. The conclusion: the confrontation between Poland and the West constitutes a generalization towards "landscape urbanism."

Słowa kluczowe

PL

miasto; osiedle; czynniki przyrodnicze; utilitas-venustas; urbanistyka krajobrazu

EN

city; housing estatenatural components; utilitas-venustas; landscape urbanism

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 16
• Strony: 9--98
• Opis fizyczny: Bibliogr. 70 poz., rys.

Twórcy

autor

Kosiński W.

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury, Instytut Architektury Krajobrazu

Bibliografia

• [1] Amidon Jane. 2001. Radical Landscapes. Reinventing Outdoor Space. Thames & Hudson. London, 192 ss.
• [2] Archiwalia Haliny i Zygmunta Skibniewskich.
• [3] Beatley Timothy. 2000. Green Urbanism. Learning from European Cities. Island Press. Washington D.C., Covelo, CA., 494 ss.
• [4] Bogdanowski Janusz. 2002. Zielone ruiny Krakowa. Aura. Zeszyt 5. Sigma. Warszawa, s. 16-18.
• [5] Bogdanowski Janusz, Łuczyńska-Bruzda Maria. 1973. Architektura krajobrazu. Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN, Kraków, 248 ss.
• [6] Budzyński Marek. 2011. Przekształcanie przestrzeni w miasto współżycia natury i kultury. Referat w ramach Ogólnopolskiej Konferencji Politechniki Śląskiej ULAR- Urban Landscape Architecture Renewal. Gliwice 01.12.
• [7] Corbusier Le. 1925. Urbanisme. Collection de « Esprit Nouveau ». Les Éditions G. Cr?s et Cie, Lainé et Tantet, Paris-Chartres, 298 ss.
• [8] Cullen Gordon. 1961. The Concise Townscape. The Architectural Press. London, 200 ss.
• [9] Deńko Stanisław. 2012. Wizja policentrycznego Krakowa. Materiał dla Urzędu Miasta Krakowa. Kopia w posiadaniu autora artykułu. Maszynopis ilustrowany, Kraków, 20 ss. 60 il.
• [10] Farr Douglas. 2008. Sustainable Urbanism. Urban design with Nature. Wiley & Sons. Hoboken, N. Jersey, 304 ss.
• [11] Garliński Bohdan. 1953. Architektura polska 1950 - 1951. Komitet Urbanistyki i Architektury, Państwowe Wydawnictwa Techniczne. Warszawa, 212 s.
• [12] Gehl Jan. 1971. Livet mellem husene. Kunstakademiets Arkitektskole-Arkitektens Forlag. K?benhavn, 214 ss.
• [13] Pol. Gehl Jan. 2009. Zycie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych. RAM. Kraków, 200 ss.
• [14] Giedion Sigfried. 1968. Przestrzeń, czas i architektura. Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa, 852 ss.
• [15] Green Design - from Theory to Practice. The Jerusalem Seminar in Architecture. 2009. Opr. Béatrice Rosenberg de Rotshild. Hanadiv Advisory Committee. Jerusalem, 72 ss.
• [16] Wersja internetowa: www.jersemar.org.il/
• [17] Heyman Łukasz. 1976: Nowy Żoliborz 1918-1939. Studia z historii sztuki. Tom XXV. Ossolineum, Wrocław 260 ss.
• [18] Howard Sir Ebenezer. 1898. Miasta ogrody przyszłości. W: Czyżewski Adam. 2009 Trzewia Lewiatana. Miasta-ogrody i narodziny przedmieścia kulturalnego. Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, Warszawa, s.144-240
• [19] http://archiwalny.krakow.pl/en/turystyka/content.php?id=trasy/trasa_nowohucka/trasa.html
• [20] http://piotrpanek.fm.interia.pl
• [21] http://warszawamoimoczkiem.blogspot.com/2010/03/plac-soneczny.html
• [22] http://www.apaka.com.pl/#/timeline
• [23] http://www.krakow.archiwalny.pl
• [24] Koolhaas Rem. 1994. Fuck the context - that’s the basic rule of bigness. W: Thinking big - Dutch architect Rem Koolhaas interviewed by John Rajchman. Art Forum 6. Art and Education. New York, s. 4-14.
• [25] Kosiński Wojciech. 1984. Nowa urbanistyka - miejskość, ciągłość, wielość. W: Jakie miasto. Architektura. Zeszyt 4 (420). Arkady. Warszawa, s. 35-39.
• [26] Kosiński Wojciech. 2003 A: Wojna, Powojnie, Socrealizm. W: Dzieje Architektury w Polsce. Kluszczyński, Kraków, s. 325-342.
• [27] Kosiński Wojciech. 2003 B: Architektura współczesna. W: Dzieje Architektury w Polsce. Kluszczyński, Kraków, s. 343-362.
• [28] Kosiński Wojciech. 2009. Twórczość architektoniczna - jako niezwykłość. Przestrzeń i Forma. Numer 12. SFERA - Szczecińska Fundacja Edukacji i Rozwoju Addatywnego. Szczecin, s. 7-68.
• [29] Kosiński Wojciech. 2010.Granice ingerencji urbanistyczno-architektonicznej na obszarach chronionych. W: Prądnik - prace i materiały Muzeum im. Władysława Szafera. Tom 20. Muzeum im. Władysława Szafera. Ojców, s. 21-62.
• [30] Wersja internetowa: www.ojcowskiparknarodowy.pl/download/131.pdf
• [31] Kosiński Wojciech. 2011. Zieleń w polskich osiedlach mieszkaniowych z lat 1920-2010. Analiza wartościowych rozwiązań i porażek. W: Przestrzeń przyrodnicza i społeczna osiedli mieszkaniowych w XX i XXI wieku. SGGW. Warszawa, s. 61-92.
• [32] Kosiński Wojciech 2012. Teoria i zasady projektowania krajobrazu. Skrypt akademicki opr., w ramach Programu Kapitał Ludzki. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków, maszynopis w opracowaniu.
• [33] Loreth Zbigniew. 1990. Historia kombinatu i miasta Nowa Huta. Wykład gościnny em. Dyrektora ds. inwestycji Huty im. Lenina, dla pracowników Wydziału Architektury UMK, 15.05. Notatki w posiadaniu autora artykułu, Kraków.
• [34] Losantos Agata et al. 2007. Urban Landscape. New Tendencies, New Resources, New Solutions. Loft Publications. Barcelona, 260 ss.
• [35] Pol. Losantos Agata i in. 2008. Krajobraz miejski. Nowe trendy. Nowe inspiracje . Nowe rozwiązania. Red. Prodowska Monika. Tmc.Warszawa, 256 ss.
• [36] Lynch Kevin. 1960. The Image of The City. The M.I.T. Press. Cambridge, Mass. 194 ss. Pol. Lynch Kevin. 2011. Obraz Miasta. Archiwolta. Kraków, 234 ss.
• [37] Marina Mokotów - osiedle strzeżone. 2005.
• [38] http://www.architektura.info/index/architektura_polska/marina_mokotow
• [39] McHarg Ian N. 1969. Design with Nature. Museum of Natural History, Doubleday&Co.Inc. New York, 198 ss.
• [40] Moughtin Cliff. 1996. Urban Design: Green Dimensions. Architectural Press. Oxford, 184 ss.
• [41] Moughtin Cliff, Shirley Peter. 2006. Urban Design: Green Dimensions. Second Edition. Architectural Press. Oxford, 254 ss.
• [42] O polską architekturę socjalistyczną. Materiały z krajowej partyjnej narady architektów odbytej 20-21.06.1949 r. w Warszawie. 1950. Red. Minorski Jan. Państwowe Wydawnictwo Techniczne, Warszawa, 216 ss.
• [43] Os. Marina Mokotów. 2010. http://www.garnek.pl/pawel/2267755/os-marina-mokotow
• [44] Ostrowski Marek. Warszawa z lotu orła - 2008-2009. Rondo Czasu.
• [45] http://www.samper.pl/warszawa-ukraina/galeria/?s=6
• [46] Paye-Mossinac Louise. 2006. Jouer au jardin. 15e Festival International des Jardins. Wyd. Conservatoire International des Parcs et Jardins et du Paysage. Chaumont-sur-Loire, 76 ss.
• [47] Park Bródnowski - Parkiem Rzeźby, w: Warszawskie Bródno, 2010, http://brodno.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?624012
• [48] Pigeat Jean-Paul. 2002. Les jardins du futur 1992-2002. Archipel Studio. Ivry-sur-Seine, 194 ss.
• [49] Plac Słoneczny. http://polskaniezwykla.pl/web/place/13392,warszawa-plac-sloneczny.html
• [50] Ptaszycka Anna. 1950: Przestrzenie zielone w miastach. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa, 228 ss.
• [51] Register Richard. 2006. Ecocities. Rebuilding Cities in Balance with Nature. New Society Publishers. Gabriola Island, BC. Canada, 372 ss.
• [52] Sarzyński Piotr. 2012. Wrzask przestrzeni. Dlaczego w Polsce jest tak brzydko? Polityka Spółdzielnia Pracy. Warszawa, 176 ss.
• [53] Steenbergen Clemens, et al. 2008. Composing Landscapes. Analysis, Typology and Experiments for design. Birkhäuser. Basel-Boston-Berlin, 430 ss.
• [54] Szulczewska Barbara. 2010: Stare osiedla w XXI wieku i nowe osiedla XXI wieku. Przestrzeń przyrodnicza - przestrzeń społeczna. Wprowadzenie do Konferencji naukowej pod tytułem jak wyżej. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Pałac Rektorski. Warszawa, 24.06.
• [55] The Landscape Urbanism Reader. 2006. Ed. Waldheim Charles. Princeton Architectural Press. New York, 294 ss.
• [56] The Sustainable Urban Development Reader. Second Edition.2009. Ed.Wheeler Stephen M., Beatley Timothy.Routledge. London, New York, 496 ss.
• [57] Tołwiński Stanisław. 1936. Bogactwo form spółdzielczego ruchu mieszkaniowego. Spólnota Pracy 12, Zeszyt specjalny Mieszkania przyszłości. Spólnota Wydawnicza, Warszawa, s. 1-3.
• [58] Tołwiński Tadeusz. 1948. Urbanistyka. Tom pierwszy. Budowa miasta w przeszłości. Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa, s.16-30.
• [59] Tołwiński Tadeusz. 1948. Urbanistyka. Tom drugi. Budowa miasta współczesnego. Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa
• [60] Tołwiński Tadeusz. 1963. Urbanistyka. Tom trzeci. Zieleń w urbanistyce. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
• [61] Urban Landscape Architecture. 2006. Ed. Vranckx Bridget. Loft Publications. Barcelona, 192 ss.
• [62] Wejchert Kazimierz. 1963. Przedmowa. W: Tołwiński Tadeusz. Urbanistyka. Tom trzeci. Zieleń w urbanistyce. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 5-9.
• [63] www.krakow.archiwalny.pl
• [64] Wybrano najlepsze budowle 2008.
• [65] http://tuznajdziesz.pl/nieruchomosci/aktualnosci/wybrano-najlepsze-budowle-2008,353/
• [66] Zevi Bruno. 1990. Zero Degree in Architecture. Referat na Światowym Kongresie Międzynarodowej Unii Architektów UIA Union International de l’Architecture. Montreal 06.06. Notatki w archiwum autora artykułu.
• [67] Zieleń Krakowa. 1955. Praca zbiorowa, red. Dobrzycki Jerzy. Wydawnictwo Literackie, Kraków, 154 ss.
• [68] Zieleń w wielkim mieście - polska architektura. 2010.
• [69] http://bryla.gazetadom.pl/bryla/51,85301,7818287.html?i=7
• [70] Żórawski Juliusz. 1973. Prawo dobrego kontynuowania. W: O budowie formy architektonicznej. Arkady. Warszawa, s. 115-132.