Tribologia smarowania granicznego

• Autorzy: Pytko S. , Pytko P. , Furmanik K.

Warianty tytułu

EN

Tribology of the boundary lubrication

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Autorzy wyjaśnili, kiedy zachodzi tarcie suche i jaki wpływ ma wartość obciążenia na współczynnik tarcia oraz przedstawili, w jakich technicznych warunkach zachodzi tacie płynne. Tarcie płynne, jak wiemy, jest wtedy, kiedy pomiędzy elementami tworzy się warstwa smarna. W pracy przedstawiono warunki występowania tarcia granicznego zachodzącego po przerwaniu filmu smarowego oraz omówiono doniesienia literaturowe związane z badanym tematem. Podano, jak powstaje graniczna warstwa w czasie smarowania elementów maszyn oraz jakie warstwy powstają po zadziałaniu dodatków przeciwzatarciowych typu EP na bazie siarki. W oparciu o wyniki badań własności dodatków przeciwzużyciowych i przeciwzatarciowych otrzymane przez innych autorów wyjaśniono, w jakich warunkach zachodzi przejście tarcia płynnego w graniczne. W pracy przedstawiono wykresy wpływu obciążenia i prędkości poślizgu na współczynnik tarcia.

EN

After explaining the occurrence of dry friction conditions and how loads influence the friction coefficient, the authors described the technical conditions under which the liquid lubrication takes place. Liquid friction occurs when the lubricant film is formed between the machine elements. In the paper, the conditions of lubricant film disruption leading to boundary lubrication are presented with a discussion of the standpoints in literature concerning the aspect of boundary lubrication. The mechanism of boundary layer creation between the friction joint elements is described. The formation of the layers being an effect of EP sulphur based additives action is also presented. Based on other research results concerning the properties of antiwear and (antiseizure) extreme pressure oils additives, the conditions of boundary friction occurrence are explained. In the paper, the diagrams showing the load and sliding speed influence on the coefficient of friction are also presented.

Słowa kluczowe

PL

tarcie suche; tarcie graniczne; tarcie płynne; budowa warstwy wierzchniej

EN

dry friction; boundary lubrication; liquid friction; structure of the surface layer

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 5
• Strony: 189--204
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys.

Twórcy

autor

Pytko S.

autor

Pytko P.

autor

Furmanik K.

• Akademia Górniczo-Hutnicza Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki. al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków,

Bibliografia

• 1. Bujanovski I.A., Fuks I.G., Shabalina T.N.: Granichnaja Smazka. Wyd. Neft i Gaz Moskva 2002.
• 2. Czichos H.: Film Failure of sliping Hertzian Contacts. The influence of Contact Geometry. Proc. of the JSLE -ASLE Intern. Lubricatiion Conference. Tokio. 1975.
• 3. Godfrey D.: Boundary Lubrication. Proc. Simp. "Interdisciplinary apporoach to friction and wear". Washington-NASA 1968.
• 4. Matvejevski R.M., Bujanovski I.A.: Protivo zadirnaja stoikost smazochnych sred pri trenii v rezhimie granichnoj smazki. Wyd. Nauka, Moskva 1978.
• 5. Pytko S.: Podstawy tribologii i techniki smarowania. Wyd. AGH, Kraków 1989.
• 6. Pytko S.: Methods of tests with application of four-ball machine. Proc.”Trobotechnika v teorii a praxi” Karlowe Wary 1989 t. 1, s. 35-44.
• 7. Rymuza Z., Pytko S.: Scaling in friction experiment. Proc. First Intern. Brazilian Conference on Tribology. Rio de Janeiro 2010.
• 8. Szczerek M., Tuszyński W.: Badania tribologiczne-zacieranie. Wyd. Inst. Techn. Eksploatacji Radom 2000.
• 9. Kragielski I.V.: Trenije i iznos. Moskva 1968.
• 10. Bhushan B., Israelachvili J., Landman Uzi.: Nanotribology: Friction, wear and lubrication at the atomie scale. Nature 1995, vol. 374.