Wpływ parametrów ruchowych tarcia na mikrotwardość wybranych polimerów ślizgowych

• Autorzy: Kowalewski P. , Wieleba W. , Ptak A.

Warianty tytułu

EN

The influence of friction kinematic parameters on microhardness of slidings polymers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wpływ tarcia na zmiany warstwy wierzchniej powierzchni trących jest faktem znanym i oczywistym. Niezbędne jest dokładne poznanie zjawisk i mechanizmów zmieniających w trakcie procesu tarcia własności warstwy wierzchniej. W pracy opisane zostały wyniki badań mikrotwardości wybranych polimerów ślizgowych. Badania prowadzono dla próbek polimerowych poddanych tarciu ślizgowemu po stali. W pracy opisane zostały zmiany mikrotwardości, mierzonej metodą Vickersa, na skutek tarcia przy różnych parametrach ruchowych. Zmieniane były wartości prędkości poślizgu, nacisku jednostkowego oraz charakteru ruchu (ruch ciągły i przemienny). Badaniom poddano cztery materiały z grupy termoplastów: polioksymetylen (POM), polietylen o ultrawysokim ciężarze cząsteczkowym (PE-UHMW), poliamid (PA) oraz politetrafluoroetylen (PTFE). Badania tribologiczne prowadzone były w styku rozłożonym na stanowiskach typu tarcza-trzpień oraz płytka-trzpień.

EN

It is know that friction changes the microstructure of surface layer of the material. This modification follows as a result of interactions between contacting surfaces. There is a need to investigate the modification mechanism of the surface layer during friction. A subject of the investigation was the microhardness variation of some polymers after friction against steel. The experiment was done in surface-surface, sliding friction conditions. Vicker's microhardness measuring method was used. The influence of some friction parameters (unite pressure p, sliding velocity vs, character of friction) on the microhardness of polymers is also described in the paper. The polymers used in the experiment were polyoksymethylene (POM), ultra high molecular weight polyethylene (PE-UHMW), polyamide (PA), and polytetrafluoroethylene (PTFE).

Słowa kluczowe

PL

tarcie polimerów; mikrotwardość; docieranie

EN

polymers friction; microhardness; running-in process

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 5
• Strony: 109--116
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., tab.

Twórcy

autor

Kowalewski P.

autor

Wieleba W.

autor

Ptak A.

• Politechnika Wrocławska, Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn, ul. Łukasiewicza 7/9, 50-371 Wrocław

Bibliografia

• 1. Balta-Calleja F.J., Fakirov S.: Microhardness of polymers, Cambridge University Press, 2000.
• 2. Bowden F.P., Tabor D.: Wprowadzenie do trybologii. WNT, Warszawa 1980.
• 3. Brostow W., Datashvili T., Huang B.: Tribological properties of blends of melamine-formaldehyde resin with low density polyethylene, Polymer Engineering and Science, 2008, s. 292-296.
• 4. Kowalewski P., Wieleba W., Leśniewski T.: Stanowisko do badań tribologicznych w złożonym ruchu cyklicznym toczno-ślizgowym. Tribologia 2007, R. 38, nr 2, s. 303-311.
• 5. Kowalewski P., Ptak A., Wieleba W.: Wpływ parametrów docierania PE-UHMW na wartość jego współczynnika tarcia statycznego po stali i aluminium. Uszczelnienia i technika uszczelniania maszyn i urządzeń: międzynarodowa XII konferencja naukowo-techniczna, Wrocław - Kudowa Zdrój, 26-28 maja 2010, pod red. Marka Gawlińskiego, s. 78-83.
• 6. Lawrowski Z.: Tribologia. Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1985.
• 7. Sanaev N.K., Tynyanskii V.P., Dorokhov A.F.: Improved running-In of a frictional pair consisting of a cylinder lining and a piston ring. Russian Engineering Research, 2009, Vol. 29, No. 10, pp. 979-982.
• 8. Wieleba W.: Analiza procesów tribologicznych zachodzących w kompozytach PTFE podczas współpracy ze stalą, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2002.
• 9. Wieleba W.: Wpływ procesu tarcia na zmianę mikrotwardości warstwy wierzchniej materiałów polimerowych. Mechanika 2009, R. 106, z. 1-M, s. 361-365.