Twórczość architektoniczna - jako niezwykłość

• Autorzy: Kosiński W.

Warianty tytułu

EN

The architectural creativity as an unusuality

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niespodzianka jest ważnym, oczywistym, ale mało zbadanym czynnikiem oddziaływania architektury i urbanistyki. Ze względu na atrakcyjność tego zjawiska, jest ona istotnym efektem którego poszukuje architekt w toku projektowania - świadomie lub podświadomie. Niespodzianka wynika z innowacyjnego potraktowania projektu, wymaga od autora nowatorskiego podejścia twórczego. W historii kreowania architektury od zarania do chwili obecnej, niespodzianka była obok ciągłości i tradycji, drugim - przeciwstawnym, ryzykownym i niepokojącym składnikiem estetyki architektury. Czynnik niespodzianki decyduje o przemianach estetyki architektonicznej. Często bywają one wynikiem szerokich uwarunkowań pozaartystycznych. Jednak ostatecznie wyrażają się niespodziewaną formą przestrzenną. Ona z kolei, dzięki wrażeniom które sprawia, staje się - mechanizmem kolejnych przemian w kulturze i może współgenerować kolejne uwarunkowania ogólne.

EN

Surprise is an important, obvious, yet little investigated factor of the impact of architecture and urban planning. Due to the attractive nature of that phenomenon, surprise is an essential effect, searched for by an architect in the course of designing. Surprise results from an innovative handling of the design, and requires a creative approach on the part of the author. In the history of creating of the architecture since the dawn of time until the present moment, surprise was - in addition to the continuity and the tradition - an opposing, risky and disturbing component of the aesthetics of architecture. It is the factor of surprise that decides about transformations of the architectural aesthetics. Often those transformations were results of non-artistic determinants. Yet, finally, they found their expression in an unexpected spatial form. That form, in turn, thanks to the impressions it makes, becomes a mechanism of subsequent transformations in culture.

Słowa kluczowe

PL

architektura; urbanistyka; kultura; twórczość; niespodzianka; uwarunkowania; historia; ewolucja

EN

architecture; urban planning; culture; creativity; surprise; determinants; history; evolution

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 12
• Strony: 7--68
• Opis fizyczny: Bibliogr. 41 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Kosiński W.

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury, Instytut Architektury Krajobrazu, Pracownia Projektowania Architektury Krajobrazu

Bibliografia

• [1] Ascalone Enrico. 2005. Cittae. W: Mesopotamia. Wyd. Electa. Mediolan, 368 s.
• [2] Bauman Zygmunt. 2000. Ponowoczesność jako źródło cierpień. Wyd. Sic. Warszawa, 390 s.
• [3] Beek Martinus, A. 1961. Bildatlas der Assyrisch-Babylonischen Kultur. Wyd. Guterslocher Vertlagshaus Gerd Mohn. Gutersloch, 164 s.
• [4] Bernoulli Hans. 1991. Die Stadt und ihr Boden . Wyd. Birkhauser. Bazylea, 136 s.
• [5] Bourbon Fabio; Lavagno, Enrico. 2009. The Holy Land. Archeological Guide to Israel, Sinai and Jordan. Wyd. White Star Archeology. Vercelli, 228 s.
• [6] Canterbury Anzelm z. 2009. Cur Deus Puer. (Czemu Bóg Chłopcem.). Opr. Ryś, X. Grzegorz. TP 51-52. Kraków, 36 s.
• [7] Castro Roland i in. 2009. Le Grand Paris - Le Paris de 2030. Wyd. Delegue a la Renovation des Banlieues. Paryż, 30 s.
• [8] Davis Mike. 1992. City of Quartz. Excavating the Future in Los Angeles. Wyd. Vintage Books. Nowy Jork, 464 s.
• [9] Dawidowski Robert; Długopolski Ryszard; Szymski Adam M. 2001. Architektura niemiecka w okresie III Rzeszy (1933 - 1940). W: Architektura modernistyczna lat 1928-1940 na obszarze Pomorza Zachodniego. Szczecin, 48-73 s.
• [10] Der Stadtplan von Imola: Da Vincis neue Sicht. 2005. W: Die fascinierende Welt der Kartografie. Red. Clark, John O. E. Wyd. Queen Street House. Bath, 256 s.
• [11] Gąssowski Jerzy. 2008. Prahistoria sztuki. Wydawnictwo Trio. Warszawa, 260 s.
• [12] Goldscheider Ludwig. 1996. Michelangelo . Wyd. Phaidon. Oxford, Oxfordshire. 360 s.
• [13] Harnoncourt Nicolaus.1995. Muzyka mową dźwięków. Wyd. Fundacja Ruch Muzyczny. Warszawa, 264 s.
• [14] http://www.stpetersbasilica.org/Docs/JLM/SaintPeters-1 .htm
• [15] Koolhaas Rem. 1994. Fuck Context - thinking big . Red. Rajchman, John. Art Forum 10, Denville New Jersey, 96 s.
• [16] Kosiński Wojciech. 1984. Nowa Urbanistyka - Miejskość, Ciągłość, Wielość. W: Jakie Miasto. Architektura 4, Warszawa, s. 35-39.
• [17] Kosiński Wojciech. 1987. Posłowie. W: Jencks, Charles. Architektura postmodernistyczna. Wyd. Arkady. Warszawa, s. 169-171.
• [18] Kosiński Wojciech. 1989. Posłowie. W: Jencks, Charles. Architektura późnego modernizmu. Wyd. Arkady. Warszawa, s. 187-190.
• [19] Kosiński Wojciech. 2008. Kontekst i Kontrast. W: Definiowanie Przestrzeni Architektonicznej. Red. Kozłowski, Dariusz; Misiągiewicz, Maria. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków, s. 79-85.
• [20] Kosiński Wojciech. 2008. Serce świata Manhattan. W: Serce miasta. Red. Gyurkovich, Jacek. Wyd. Politechniki Krakowskiej, s. 99-109.
• [21] Kosiński Wojciech. 2009. Pozycja zawodowa architektów krajobrazu. Wykład akademicki dla studentów 5 semestru WAPK. Przedmiot: Teoria i zasady projektowania. Plik Power Point. Kraków.
• [22] Kosiński Wojciech. 2009. Rola teorii w projektowaniu. Maszynopis. Kraków, 28 s.
• [23] Latour Stanisław; Szymski Adam. 1985. Rozwój współczesnej myśli architektonicznej. Wyd. P.W.N., 596 s.
• [24] Lees-Milne James. 1967. Saint Peter's - the story of Saint Saint Peter's Basilica in Rome. Wyd. Hamish Hamilton. Londyn. 306 s.
• [25] McClendon, Charles. 1989. The History of the Site of St. Peter Basilica, Rome. Perspecta: The Yale Architectural Journal, Zeszyt 25. MIT Press. Connecticut, MA, s. 32-65.
• [26] McLuhan Marshall. 1962. The Gutenberg Galaxy: The Making of Typographic Man. Wyd. University of Toronto Press. Toronto. 294 s
• [27] Michałowski Kazimierz. 1974. Nie tylko piramidy. Sztuka dawnego Egiptu. Wyd. Wiedza Powszechna. Warszawa, 336 s.
• [28] Pearlman Moshe. 1966. The Zealots of Masada. Story of a Dig. Wyd. Palphot Ltd. Herzlia, 128 s.
• [29] Rittmeyer Leen. 2006. The Quest. Revealing the Tempie Mount in Jerusalem. Wyd. Carta. Jerozolima, 440 s.
• [30] Rossi Aldo. 1966. Architettura delia Citta. Wyd. Electa-Skira. Mediolan, 202 s.
• [31] Speer Albert. 1969. Architektur und Megalomania. Ein Kolossale Empire. W: Erinnerungen. Wyd. Verlag Ullstein GmbH. Frankfurt n/Menem - Berlin Zach., s. 74-102, 186-211.
• [32] Stefański Krzysztof. 1982. Architektura polska 1949 - 1956. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki. Warszawa, s. 13-104.
• [33] Szymski Adam. 2000. Kanon formy architektonicznej w Kościele Katolickim. Wydawnictwo Politechniki Szczecińskiej. Szczecin, 558 s.
• [34] The New City: Architecture and Urban Renewal. 1967. Red. Frigand, Sidney J. Wyd. The Museum of Modern Art. Nowy Jork, 48 s.
• [35] Tołwiński Tadeusz. 1948. Urbanistyka. Tom I. Budowa miasta w przeszłości. Wyd. Trzaska, Evert, Michalski. Warszawa, 336 s.
• [36] Toporow Władimir. 2000. Miasto i Mit. Wyd. Słowo Obraz Terytoria. Gdańsk, 260 s.
• [37] Tutto su Roma Antica. 1963. Red. Giannelli, Giulio; Paoli, Ugo Enrico. Wyd. Bemporad Marzocco. Florencja, 304 s.
• [38] Vasari Giorgio. 1980. Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów. Wyd. PIW. Kraków, 612 s.
• [39] Venturi Robert. 1966. Complexity and Contradiction in Architecture. Wyd. Museum of Modern Art. Nowy Jork, 144s.
• [40] Vinci Leonardo da. 2006. Traktat o malarstwie. Wyd. Słowo/Obraz Terytoria. Gdańsk, 584 s.
• [41] Żórawski Juliusz. 1973. O budowie formy architektonicznej. Wyd. Arkady. Warszawa. 160 s.