Określenie właściwości smarnych oleju napędowego z hydrokrakingu w funkcji zawartości ketonów (CHO). Cz. III

• Autorzy: Korycki J. , Kajdas Cz. , Frydrych J. , Słowiński G.

Warianty tytułu

EN

Determination of lubricity properties of hydrocracked diesel base fuel as the function of the concentration of CHO ketones. Part III

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W części 1 badanego obszaru tematycznego opisano wyniki badań wstępnych – metodycznych. Część 2 zawiera wyniki ogólne podstawowego obszaru tematycznego. Opisano w niej wyniki badań właściwości smarnych dodatków CHO (węgiel, wodór, tlen): butynianu metylu i dekanianu metylu w oleju napędowym z hydrokrakingu o zawartości siarki poniżej 5 ppm. Badania te wykonano dla próbek strumieni surowcowych dwu producentów paliw i cieczy wzorcowej – n-heksadekanu – w funkcji stężenia dodatków. Badania AFM z rozdzielczością poniżej 1 nm pozwoliły na ocenę topologii powierzchni po procesie tarcia oraz określenie zakresu zmienności grubości tworzonej warstwy polimerów tarcia. Inne metody badań instrumentalnych (AES, XPS, SIMS) fragmentów powierzchni tarcia są w toku. Niniejsze opracowanie zawiera wyniki badań niepublikowanej grupy dodatków (CHO) – ketonów. Pracę wykonano wg programu badań estrów, co pozwala na łatwe porównanie wyników badań. Oceniono też wpływ długości łańcucha ketonu na smarność.

EN

In the article, one introduced research results of lubrication proprieties of selected additives CHO – ketone (carbon, hydrogen, and oxygen) in the hydrocracked or hydrotreated base diesel fuels, containing sulphur below 5 ppm. Samples were taken after the friction process in the special chamber washed and dried in nitrogen. This procedure was worked out and initiated in IPiEO to limit the oxygenation and other processes on the friction surface. Then, chosen fragments of the friction surface were investigated with instrumental methods. Research using an AFM apparatus with a resolution below 1nm allowed us to estimate surface topology after the friction process and provided qualification of the range of the variability of the created layer thickness of the film products, assumed to be friction polymers. By means of other adequate instrumental analytical methods one investigated composition of the friction surface fragments. Base fuels of two producers and n-hexadecane were used as solvents to test the effect of four ketones at different treatment rates. The influence of such CHO ketone type additives on streams and/or fractions of hydrocarbon fuels are not thoroughly recognised yet. Broad research on this subject is being performed in the Institute of Fuels and the Renewable Energy.

Słowa kluczowe

PL

hydrokraking; biopaliwa; keton; NIRAM; reakcja tribochemiczna; tarcie; zużycie; deformacja ciał stałych; polimery tarcia; AFM; mikroskop sił atomowych

EN

hydrocracked diesel fuel; biofuels; ketone; NIRAM; tribochemical reaction; friction; wear; deformation of solids; friction polymer; AFM; atomic force microscopy (AFM)

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 5
• Strony: 73--93
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys.

Twórcy

autor

Korycki J.

autor

Kajdas Cz.

autor

Frydrych J.

autor

Słowiński G.

• Instytut Paliw i Energii Odnawialnej, ul. Jagiellońska 55, 03-301 Warszawa,

Bibliografia

• 1. Makowska M., Kajdas C., Grądkowski M.: Mechanism of Boundary Film Formation from n-Hexadecane, Lubrication Science 16-2, February 2004. (16) 101, www.tribologia.org/ptt/kaj/kaj24.htm; (1).
• 2. Makowska M., Grądkowski M.: Przemiany chemiczne poli-a-olefin (PAO) w warunkach tarcia, Problemy Eksploatacji 1/2004 (52), s. 144-150, http://www.itee.radom.pl/sklep/Pliki/PE1_2004.pdf, (2).
• 3. Bowden F.P., Tabor D.: Friction and lubrication. Meuthen Co Ltd. 1956. Tłumaczenie polskie. Tarcie i smarowanie. Warszawa, PWN 1962. (3).
• 4. Hardy W.B., Doubleday I.: Boundary Lubrication - The Paraffin Series. Proc. Roy. Soc. (London), 1921, vol. 100, pp. 550-563.
• 5. Hardy W.B., Doubleday I.: Boundary Lubrication - The Latent Period and Mixtures of two Lubricants. Proc. Roy. Soc. 1923, vol. 104, pp. 25-38.
• 6. Hardy W. B.: Collected Works. Cambridge University Press 1936.
• 7. Hebda M., Wachal A.: Trybologia, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1980; www.tribologia.org/ptt/try/tr05.htm.
• 8. Bobcock K.L., Prater C.B.: Phase Imaging: Beyond Topography, Veeco Instruments Inc.
• 9. Kim I.Y., Lieber C.M.: Machining oxide films with an atomic force microscope: pattern and object formation on the nanometer scale, Science 257 (1992) p. 275.
• 10. Surygała J., red.: Ropa naftowa, WNT Warszawa 2006.
• 11. Kajdas C., Majzner M.: Boundary Lubrication of Low-Sulphur Diesel Fuel in the Presence of Fatty Acids, Lubrication Science 14-1 (2001), p. 84-107.
• 12. Kajdas C., Majzner M.: Badanie wpływu rodzaju rozpuszczalnika węglowodorowego na przebieg procesu zużycia układu tarciowego stal-stal w obecności kwasów tłuszczowych, Tribologia, nr 3, 1998, s. 285.
• 13. Kajdas C.: Importance of anionic reactive intermediates for lubricant component reactions with friction surfaces. Lubrication Science, 6 (1994), 203-228; www.tribologia.org/ptt/kaj/kaj40.htm.
• 14. Carey F.A.: Organie chemistry. McGraw-Hill, New York, 5 edition, 2003.
• 15. Kajdas C., Majzner M.: Badanie wpływu rodzaju rozpuszczalnika węglowodorowego na przebieg procesu zużycia układu tarciowego stal-stal w obecności kwasów tłuszczowych, Tribologia, nr 3, 1998, s. 285.
• 16. Korycki J.: Śladem Energii od Deformacji do Stanu Wzbudzenia Chemicznego, "Tribologia", v. XXXVI, nr 2, 2005, 153-172.
• 17. Kajdas C., Korycki J.: Energia Deformacji a Reakcje Tribochemiczne, "Tribologia", v. XXXVI, nr 5, 2005, 41-54.
• 18. Gas oils (diesel fuels/heating oils), CONCAWE Report no. 95/107, Brussels, 1996.