Wpływ zużycia adhezyjnego na parametry warstwy wierzchniej żeliwa

• Autorzy: Tubielewicz K. , Kęsy M.

Warianty tytułu

EN

The effect of adhesive wear on the parameters of the cast iron top layer

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono proces zużycia adhezyjnego pary trącej żeliwo–stal, oraz jego eksploatacyjny efekt rozpatrywany w kategoriach zmian w obszarach WW współpracujących powierzchni. Dokonano analizy porównawczej parametrów charakteryzujących strukturę geometryczną powierzchni (SGP) żeliwa szarego poddanej procesowi zużycia adhezyjnego z jej stanem wyjściowym – uzyskanym w drodze toczenia wykańczającego.

EN

The adhesive wear process for the cast iron–steel friction couple is presented, along with its operational effect, as considered in terms of changes within the top layer (TL) areas of the mating surfaces. A comparative analysis of the parameters characterising the geometrical surface structure (GSS) of grey cast iron, as subjected to adhesive wear, against its initial state obtained by finishing /turning is made. The occurred adhesive wear process causes a significant increase in the roughness of the friction surfaces, whose GSS state is characterised by locally distributed breaches and accretions, as well as furrows oriented in the direction of the relative motion of the friction surfaces. A typical picture of an adhesively worn surface is the macro-roughness, being the result of processes, such as local surface breaches, grooving, and pasting. The areas of macro-irregularities forming during the adhesive wearing process are characterised by high values of vertical amplitude roughness parameters and a significant reduction in the material surface fraction. The analysis of the test results seems to confirm the argument that the type of material and the proper microstructure appear to be very important, though not the sole factors in the friction process. The analysis of the physical processes occurring during adhesive wear shows that the properties of the mating surface TLs are also of great importance. Emphasis is placed here on the plastic properties and the state of the geometrical surface structure. The proper selection of friction couple materials and obeying the technical conditions of surface mating are an important, though not the only condition of the operational efficiency of machine parts operating under wear friction conditions. A very important element is the proper preparation of the surface TL by applying suitable treatment methods imparting service properties to surfaces, which will maximise their resistance to occurring overloads, and minimise the destructive effect of those overloads, should they occur.

Słowa kluczowe

PL

warstwa wierzchnia; zużycie adhezyjne; struktura geometryczna powierzchni

EN

surface layer; adhesive wear; geometrical surface structure

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 4
• Strony: 259--266
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Tubielewicz K.

autor

Kęsy M.

• Politechnika Częstochowska, Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji, ul. Armii Krajowejm 21, 42-200 Częstochowa

Bibliografia

• 1. Kęsy M.: Analiza zjawisk powierzchniowych podczas dynamicznej obróbki nagniataniem żeliwa. Praca doktorska. Częstochowa 2002, s. 72.
• 2. Lawrowski Z.: Tribologia. Tarcie, zużywanie i smarowanie. PWN, Warszawa 1993, s. 122-125.
• 3. Oczoś K.E., Liubimov V.: Struktura geometryczna powierzchni. OW P.Rz., Rzeszów 2003, s. 51-79.
• 4. Solski P., Ziemba S.: Zagadnienia zużycia elementów maszyn spowodowanego tarciem. PWN, Warszawa 1969, s. 183-202.
• 5. Tubielewicz K.: Technologia nagniatania żeliwnych części maszynowych. Wyd. P.Cz., Częstochowa 2000, s. 10-20.