Modyfikowanie właściwości tribologicznych warstwy wierzchniej w procesie nagniatania żeliwa

• Autorzy: Laber A. , Laber S.

Warianty tytułu

EN

The modification of tribological properties of cast iron in burnishing process

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu przedstawiono wyniki badań właściwości tribologicznych żeliwa sferoidalnego ferrytyczno-perlitycznego EN-GJS FP po procesie nagniatania, realizowanego przy wykorzystaniu różnych środków smarowych. Badania wykazały, że wprowadzone w warstwę wierzchnią, na etapie technologicznym wykonania części, związki smarowe uaktywniają się w procesie tarcia wpływając na zmianę właściwości tribologicznych. Jako środka smarowego użyto olej bazowy SN 150, olej silnikowy TITAN CFE 1040 MC zawierający cząsteczki dwusiarczku molibdenu M0S2 oraz preparat eksploatacyjny M o działaniu chemicznym. Wykazano, że obróbka powierzchni nagniataniem korzystnie wpływa na właściwości tribologiczne badanego węzła tarcia stal 60 HRC/żeliwo EN-GJS FP po nagniataniu.

EN

In the study were described results of investigations of tribology propriety in the spheroidal ferritic-pearlite cast iron EN-GJS FP after burnishing process realized with presence of various lubrication agents. The test results showed, that introducing active compounds in technological stage of realization the parts influencing friction process. As lubrication agent SN 150 base oil, TITAN CFE 1040 MC engine oil containing molybdenum disulphide MoS2, and M oil improver having the high chemical activity was used. It was showed that the burnishing process profitably influences the tribological proprieties of studied friction pairs steel 60 HRC/cast iron EN - GJS FP.

Słowa kluczowe

PL

żeliwo sferoidalne ferrytyczno-perlityczne; nagniatanie; warstwa wierzchnia; preparaty eksploatacyjne; zużycie

EN

ferritic-perlitic spheroidal graphite iron; burnishing; surface layer; oil improver; wear

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 1
• Strony: 59--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Laber A.

autor

Laber S.

• Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Mechaniczny, Instytut Budowy i Eksploatacji Maszyn, ul. prof. Z. Szafrana 2, 65-016 Zielona Góra.

Bibliografia

• 1. Burakowski T., Wierzchoń T.: Inżynieria powierzchni metali. WNT, Warszawa 1995.
• 2. Burakowski T., Marczak R.: Wybrane procesy konstytuowania się eksploatacyjnej warstwy wierzchniej. Tribologia, 6/1999.
• 3. Gierzyńska M.: Tarcie, zużycie i smarowanie w obróbce plastycznej metali. WNT, Warszawa 1983.
• 4. Hebda M., Wachal A.: Tribologia. Wyd. WNT, Warszawa 1980.
• 5. Janecki J., Hebda M.: Tarcie, smarowanie i zużycie części maszyn. WNT, Warszawa 1972.
• 6. Laber S.: Analiza współzależności pomiędzy stanem warstwy wierzchniej a właściwościami użytkowymi żeliwnych elementów maszyn obrabianych nagniataniem. Monografia WSInż., Zielona Góra 1985.
• 7. Laber S. (red.): Badania w zakresie technologii obróbki gładkościowo-wzmacniającej żeliw w aspekcie zwiększenia odporności elementów maszyn na zużycie ścierne oraz wytrzymałość kontaktowo-zmęczeniową. Praca realizowana w ramach PW.O5.1 w latach 1978-1980.
• 8. Laber A., Frąckowiak Ł.: Badania wpływu stanu warstwy wierzchniej po obróbce nagniataniem na właściwości tribologiczne żeliwa. Praca doktorska. WITPiS, Sulejowek 1983.
• 9. Lawrowski Z.: Tribologia - Tarcie, zużywanie i smarowanie. PWN, Warszawa 1993.
• 10. Marczak R., Burakowski T.: Eksploatacyjna warstwa wierzchnia i jej badanie. Zagadnienia Eksploatacji Maszyn, z. 3 (103) 1995.
• 11. Przybylski W.: Obróbka nagniataniem - technologia i oprzyrządowanie. WNT, Warszawa 1979.
• 12. Przybykski W.: Wpływ stanu warstwy konstytuowanej przez nagniatanie na trwałość elementów maszyn. Wybrane problemy tribologii. WNT, Warszawa 1990.
• 13. Pytko S.: Problemy tribologiczne w budowie i eksploatacji maszyn. Seminarium naukowe AGH, Kraków 2000.
• 14. Pytko S., Szczerek M.: Prognoza kierunków rozwoju badań tribologicznych. Problemy Eksploatacji, nr 1/1998.
• 15. Szczerek M., Wiśniewski M.: Tribologia i tribotechnika. SIMP-PTT-ITEM 2000.