Historia i Współczesność. Jan Mieroszewski - Górnik z "Terra banensium"

• Autorzy: Wójcik A.

Warianty tytułu

EN

History and Contemporary Times. Jan Mieroszewski - a miner from "Terra banensium"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wśród niewielu polskich specjalistów, podejmujących w XVIII wieku studia na zagranicznej uczelni, był Jan Mieroszewski. Górnik z wykształcenia (Akademia Górnicza w Bańskiej Szczawnicy na Słowacji), a także późniejszy dyrektor górnictwa Wolnego Miasta Kraków. W dziele "Wywód Ogólny o Użyteczności..." twierdził, że ziemia skrywa szereg tajemnic i tylko dobrze wykształceni specjaliści mogą zapewnić znalezienie i eksploatację szeregu złóż, z korzyścią dla całego narodu. Jan Mieroszewski w swoim dziele, po raz pierwszy w piśmiennictwie polskim, wymienił nauki przyrodnicze oraz pogrupował je i określił ich przydatność dla górnictwa. Wprowadził także termin "budownictwo podziemne". "Terra banensium" - czyli kraina górników, tak w średniowieczu określano rejon eksploatacji srebra i złota w Bańskiej Szczawnicy.

EN

Jan Mieroszewski was among a few Polish specialists undertaking in the XVIII century the studies at foreign technical universities. He was a miner by education (Mining Academy in Banska Szczawnica in Slovakia), and then a mining Director of a Free Town of Cracow. In the section titled "General Argument on Usability ..." he stated that the ground Hades a number of secrets and only well educated specialists can secure Discovery and exploitation of a number of deposits with the benefits for the whole nation. Jan Mieroszewski in his masterpiece for the first time in Polish literature mentioned the natural science and grouped them and determined their usability for mining. He also introduced the term "underground construction". "Terra banensium" - or the land of Miners is the name used in the Medieval Times for the exploitation region of silver and gold in Banska Szczawnica.

Słowa kluczowe

PL

Mieroszewski Jan; górnictwo; szkolnictwo specjalistyczne; Akademia Górnicza; Bańska Szczawnica

• Wydawca: Wydawnictwo Górnicze Sp. z o.o.
• Czasopismo: Budownictwo Górnicze i Tunelowe
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 2
• Strony: 35--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys.

Twórcy

autor

Wójcik A.

Bibliografia

• 1. Polski Słownik, Biograf. 1975
• 2. Reychman J.: Polacy na Akademii Górniczej w Bańskiej Szczawnicy w XVIII wieku. Przegląd Górn.-Hutn. 1935, nr 9, s. 481-483
• 3. Reychman J.: Polacy na Akademii Górniczej w Bańskiej Szczawnicy w XVIII i XIX wieku. Wiad. Muzeum Ziemi, Warszawa, 1950-1951, z. 5, s. 455-462
• 4. Osiński J.: Opisanie polskich żelaza fabryk. Drukarnia J.K. Mci i Rzeczypospolitej u XX. Scholarum Piarum, Warszawa 1782 [reprint, Wydaw. Artystyczno-Filmowe, Warszawa 1976, s. 4, 90,4], tekst reskryptu s. 27-30.
• 5. Wójcik Z.: Nad protokołami Komisji Kruszcowej Stanisława Augusta Poniatowskiego. Studia Kieleckie 1984, nr 1/41, s. 29-48
• 6. Kleczkowski A.S., Różański W., Wójcik Z.: Komisja Kruszcowa - geneza i zarys działalności. Studia Kieleckie, 1984, nr 1/41, s. 11 -28
• 7. Jaros J.: Polscy górnicy za granicą. Wiadomości Górnicze l960, nr 7-8, s. 286-289
• 8. Wójcik Z.: Uczniowie Abrahama Gottloba Wernera w Polsce. Studia i Mater. z Dziejów Nauki Pol., Ser. C, 1972, z. 17, s. 77-122
• 9. Prokofiev V., Kamenetsky V.S., Bodon S.B., Jelen S.: Evolution of magmatic fluids at the Banska Stiavnica precious and base metal deposit, Slovakia - Evidence from melt and fluid inclusions. Econ. Geol., 1999, nr 6, s. 949-956;
• 10. Badera J., Kana R.: Rejon Banskej Stiavnicy nadal dostarcza złota. Przegląd Geol. 2006, nr 3, s. 209-214
• 11. Mieroszewski J.: Wywód Ogólny o Użyteczności i Sposobach zaprowadzenia Górnictwa porządnego i trwałego w Krajach Rzeczypospolitej. Druk. A. Grobla, Kraków 1792, s. 1-47
• 12. Czarniecki S.: Przyczynek do zainteresowań zagadnieniami geologiczno-górniczymi w okresie Sejmu Wielkiego. Studia i Mater. z Dziejów Nauki Pol., Ser. C, 1962, z. 5, s. 47-60;
• 13. Czarniecki S.: O autorze ulotki dotyczącej górnictwa z czasów Sejmu Czteroletniego (notatka bibliograficzna). Studia i Mater. z Dziejów Nauki Pol., Ser. C, Warszawa 1970, z. 13, s. 131-135:
• 14. Pazdur J.: Prawo górnicze w Polsce w okresie działalności Komisji Kruszcowej (1782-1795). Studia Kieleckie 1984, nr 1/41, s. 49-64,