Komponowanie środków smarowych do smarowania węzłów tarcia z powłoką niskotarciową

• Autorzy: Matuszewska A. , Grądkowski M. , Szczerek M.

Warianty tytułu

EN

Composition of lubricants designed for friction couples with low-friction coatings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy podjęto próbę określenia reguł komponowania ekologicznych olejów smarowych z przeznaczeniem do smarowania węzłów tarcia, w których elementy trące są pokryte niskotarciowymi twardymi powłokami typu WC/C. Ekologiczność oleju uzyskuje się poprzez użycie do ich komponowania syntetycznych baz olejowych oraz minimalnych ilości klasycznych dodatków smarnych. Stwierdzono, że w oparciu o poli(alfa)olefinową bazę można skomponować olej zawierający jedynie około 0,5% dodatków EP, który zwiększa odporność węzła pokrytego powłokami WC/C na zużycie, zacieranie i, co najważniejsze, powierzchniową trwałość zmęczeniową (pitting). Efektywność przeciwzużyciową takich kompozycji można poprawić o dodatkowe kilka procent poprzez wprowadzenie do nich produktów naturalnych (pochodnych olejów roślinnych), posiadających w strukturze aktywne grupy funkcyjne: karboksylową, estrową, hydroksylową itp.

EN

The authors attempt to determine the composition rules of ecological lubricants designed for friction couples covered by WC/C low-friction coating. The ecological lubricants can be obtained by the use of synthetic base oils and low quantity of classic lubricating additives to their composition. It has been stated that with the use of poly(alfa)olefine base oil can be composed oil containing c.a. 0,5% of EP additives. This oil improves wear-, seizure- and (what is very important) pitting (fatigue life)-resistance. The antiwear action of such lubricating oils can be improved by few percents when we add to them natural products (derivatives of vegetable oils), which include carboxyl, ester, hydroxyl functional group in the compound structure.

Słowa kluczowe

PL

węzeł tarcia; powłoka WC/C; zużywanie; zacieranie; pitting; dodatki smarne; olej smarowy

EN

friction couple; WC/C coating; wear; seizure; pitting; lubricating additives; lubricant

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 2
• Strony: 445--457
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys.

Twórcy

autor

Matuszewska A.

autor

Grądkowski M.

autor

Szczerek M.

• Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy, 26-600 Radom, ul. Pułaskiego 6/10, tel. [phone].

Bibliografia

• 1. Navinsek B., Panjan P., Milosev I.: Industrial application of CrN (PVD) coatings, deposited at high and low temperatures. Surface and Coatings Technology, 1997, 97, 182-191.
• 2. Krantz L.T., Coper C.V., Townsend D.P., Hansen B.D.: Increased Surface Fatigue Lives of Spur Gears by Application of a Coating, NASA Report NASA/TM-2003-212463, 2003.
• 3. Gahlin R., Larsson M., Hedenqvist P.: Me-C:H coatings in motor vehicles. Wear, 2001, 249, 302-309.
• 4. Czyżniewski A.: Powłoki DLC w zastosowaniu do pokrywania elementów maszyn. Inż. Mat., 2003, 6, 1-4.
• 5. Stallard J., Teer D.G.: A study of the tribological behaviour of CrN, Graphit-iC and Dymon-iC coatings under oil lubrication. Surface and Coatings Technology, 2004, vol. 188-189, 525-529.
• 6. Kalin M., Vizintin J.: A comparison of the tribological behaviour of steel/steel, steel/DLC and DLC/DLC contacts when lubricated with mineral and biodegradable oils. NORDTRIB. llth Nordic Symp. on Tribology, Hurtigruten, 2004, 549-564.
• 7. Podgornik B., Vizintin J., Jacobson S., Hogmark S.: Tribological behaviour of WC/C coatings operating under different lubrications regimes. Surface and Coating Technology, 2004, vol., 177-178, 558-565.
• 8. Piekoszewski W., Szczerek M.: Wpływ olejów smarowych pochodzenia roślinnego na powierzchniową trwałość zmęczeniową. Tribologia, 2007, 1, 127-136.
• 9. Matuszewska A., Michalczewski R., Grądkowski M., Szczerek M.: Dobór baz olejowych do węzłów tarcia z elementami pokrytymi powłoką WC/C. Zagadnienia Eksploatacji Maszyn, 2007, 2(150), 31-40.
• 10. Matuszewska A., Grądkowski M.: Antiwear action of mineral lubricants modified by conventional and uncoventional additives. Tribology Letters, 2007, vol. 27(2), 177-180.
• 11. Siwiec E., Molenda J.: Ocena przydatności produktów odpadowych z rafinacji olejów roślinnych do wytwarzania ekologicznych dodatków uszlachetniających. Tribologia, złożony do druku.
• 12. Michalczewski R., Piekoszewski W., Wulczyński J.: Metoda badania powierzchniowej trwałości zmęczeniowej elementów z powłokami przeciwzużyciowymi. Problemy Eksploatacji 2003, 4, 91-99.
• 13. Stachowiak G.W., Batchelor A.W.: Engineering Tribology - Second Edition. Butterworth-Heinemann, 2001, 744 p.