Dobór parametrów eksperymentalnych badań modelowych łożysk ślizgowych

• Autorzy: Szkurłat J. , Wójcicki R. , Murdzia E.

Warianty tytułu

EN

Selecting conditions of the experimental investigations of plain bearings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono konstrukcję i warunki pracy łożyska turbiny parowej. Łożysko nie ma układu wspomagania hydrostatycznego. Podczas rozruchu i odstawiania turbiny, jej wał obraca się z prędkością kilkunastu obrotów na minutę. Występuje wtedy w łożysku tarcie mieszane. Do badań procesów tarcia i zużycia w takim łożysku zastosowano stanowisko modelowe. Dla identyfikacji parametrów badań zastosowano teorię podobieństwa. Współczynniki skali dla badanego łożyska określono stosując analizę wymiarową z ograniczeniami. Ustalono wielkości determinujące pracę łożyska rzeczywistego. Zdefiniowano funkcję wiążącą ustalone wielkości łożyska. Otrzymano układ 36 równań, w których występuje 40 współczynników skali. Układ ten rozwiązano w trzech wariantach przyjmowanych ograniczeń. Otrzymane zależności do określania parametrów modelowego łożyska zestawiono w tabeli. Wzory te pozwalają ustalić cechy geometryczne, materiałowe, wymuszenia oraz otoczenia poszukiwanego łożyska modelowego. Tak zidentyfikowane cechy zwiększają podobieństwo zjawisk fizycznych w obiekcie rzeczywistym i w modelu.

EN

The construction and operating conditions of bearing of the steam turbine were presented. The investigated bearing does not have the arrangement of hydrostatical support. During start and running out turbine, its shaft turns with speed of a dozen revolution per minute. A mixed friction occurs in such a bearing under these conditions. For investigation of friction and wear processes in such bearing a test rig has been utilised. The theory of similarity for the identification of parameters of investigations has been applied. The scale factor for studied bearing has been chosen applying dimension analysis with its limitations. The parameters determining the operation of modelled bearing were taken as fixed. The governing function has been defined for the steady state parameters of bearing. The system includes 36 equations in which 40 scale factors occur. This system was solved in three variants of limitations. The obtained dependencies to determination of parameters of model bearing were shown in the table. These formulae enable to establish the geometrical, material and operation features and also characteristic of surroundings of the modelled bearing. The identified parameters assure the similarity of physical phenomena in real object and in the model one.

Słowa kluczowe

PL

łożyska ślizgowe; tarcie mieszane; teoria podobieństwa; badania modelowe; współczynnik skali

EN

plain bearing; mixed friction; theory of similarity; equation analysis; model investigations; scale coefficient

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2005
• Tom: nr 6
• Strony: 17--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Szkurłat J.

• Politechnika Łódzka, Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn, ul. Stefanowskiego 1/15, 90-924 Łódź

autor

Wójcicki R.

• Politechnika Łódzka, Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn, ul. Stefanowskiego 1/15, 90-924 Łódź

autor

Murdzia E.

• Politechnika Łódzka, Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn, ul. Stefanowskiego 1/15, 90-924 Łódź

Bibliografia

• 1. Braun E.D., Jevdokimov J.A., Cziczinadze A. W.: Modelirovanije trenija i znašivanija w mašinach. Moskva, Mašinostrojenije 1982.
• 2. Jevdokimov A.: Metod uskorennych ispytanij materialov detalej i uzlov masin na iznosostojkost. Trenie i iznos 1984. T. V, nr 1, s. 54-58.
• 3. Szczerek M.: Teoria podobieństwa w tribologii. W: Tribologia i tribotechnika, red. Szczerek M., Wiśniewski M., Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji, Radom 2000.
• 4. Szczerek M.: Metodologiczne problemy systematyzacji badań tribologicznych. Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji, Radom 1997.
• 5. Sikora J.: Problemy modelowania badań tarcia w poprzecznych łożyskach ślizgowych przy niepełnym filmie smarowym. Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej. 559 Mechanika Nr 77. Gdańsk 1998, s. 113-122.
• 6. Sikora J.: Problemy modelowania badań zużycia w poprzecznych łożyskach ślizgowych w warunkach tarcia mieszanego. XI Konferencja Naukowa „Problemy Rozwoju Maszyn Roboczych" - (Materiały), Gliwice-Zakopane 1998, s. 305-312.
• 7. Sikora J.: Studia nad metodyką badania wytrzymałości łożysk ślizgowych poprzecznych. Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej. 534 Mechanika Nr LXXIV. Gdańsk. 1996.
• 8. Murdzia E., Szkurłat J., Wójcicki R.: Analiza warunków badań modelowych łożyska turbiny parowej napędzanej obracarką. XXII Sympozjon PKM. Gdynia - Jurata 2005. Tom 3. Referaty sesyjne i plakatowe. Akademia Morska w Gdyni, s. 415-424.