Energetyczna ocena transformacji eksploatacyjnej warstwy wierzchniej przy tarciu tocznym

• Autorzy: Styp-Rekowski M.

Warianty tytułu

EN

Energetistic assessment of surface layer transformation for rolling friction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Łożysko toczne można rozpatrywać jako złożoną parę kinematyczną, składającą się z elementarnych par tworzonych przez kulkę i pierścień (wewnętrzny lub zewnętrzny). W rozważaniach przedstawionych w pracy przyjęto, że każda z elementarnych par kinematycznych jest otwartym systemem tribologicznym. Transformacja warstwy wierzchniej (zarównotechnologicznej, jak i eksploatacyjnej) w każdej z tych par może zachodzić tylko wówczas, gdy z zewnątrz dostarczona zostanie energia. Przeprowadzono więc analizę, która zmierza do identyfikacji zachodzących przemian energetycznych. Poznanie mechanizmów transformacji eksploatacyjnej warstwy wierzchniej pozwoliłoby sterować jej przebiegiem, a tym samym cechami użytkowymi par kinematycznych i całych maszyn.

EN

A rolling bearing one can admit as complex tribologic pair which consists 2-elements elementary pairs in the form of ball and ring (inner or outer). In this assumption the rolling bearing is composed of number elementary pair, two times more than rolling elements. In presented consideration, one also assumed that each of elementary kinematical pair is open tribologic system. Transformation of surface layer (both: technological and service generated) in each of pair can run only when energy is supplied from outside. Part of energy is used for useful work and rest - composed loss of energy and decides about efficiency of system. In this paper analysis tends toward identification energy conversions which have place in rolling kinematical pair was made. These processes are components of transformation of service generated layer in such pairs. The trial of quality estimation of pair and the same - whole bearing, is undertaken too. This trial of estimation is made on the ground of chosen symptom with energetistic criterion. Better acquaintance of transformation's mechanism of service generated layer could enable control of its course and the same of operational features of elementary pairs and whole machines. Above presented energetistic assessment has practical application, particularly for special rolling bearing.

Słowa kluczowe

PL

łożysko toczne; otwarty system tribologiczny; energia; transformacja warstwy wierzchniej

EN

rolling bearing; open tribological system; energy; surface layer transformation

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2005
• Tom: nr 3
• Strony: 341--350
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys.

Twórcy

autor

Styp-Rekowski M.

• Akademia Techniczno-Rolnicza

Bibliografia

• 1. Matuszewski M., Musiał J., Styp-Rekowski M.: Specjalne toczne pary kinematyczne. Materiały VII Konferencji „Problemy niekonwencjonalnych układów łożyskowych". Łódź 2005 (materiały w druku).
• 2. Sadowski J.: Termodynamiczne aspekty procesów tribologicznych. Wydawn. Politechniki Radomskiej, Radom 1997.
• 3. Styp-Rekowski M.: Energia transformacji warstwy wierzchniej elementów łożysk tocznych jako miara oceny ich jakości. Tribologia nr 4/2004, s. 211-220.
• 4. Zwierzycki W. i in.: Wybrane zagadnienia zużywania się materiałów w ślizgowych węzłach maszyn. PWN, Warszawa-Poznań 1990.
• 5. Styp-Rekowski M.: Niekonwencjonalne tworzywa konstrukcyjne w budowie łożysk tocznych. Materiały VI Konferencji N-T „Wytwarzanie elementów maszyn ze stopów metali o specjalnych właściwościach. Rzeszów-Bystre 2001, s. 145-152.
• 6. Burakowski T., Marczak R.: Eksploatacyjna warstwa wierzchnia i jej badania. Zagadnienia Eksploatacji Maszyn z. 3/1995, s. 327-337.
• 7. Staniszewski B.: Termodynamika. PWN, Warszawa 1982.
• 8. Styp-Rekowski M.: Znaczenie cech konstrukcyjnych dla procesu zużywania skośnych łożysk kulkowych. Wydawn. Uczelniane ATR, seria Rozprawy z. 103. Bydgoszcz 2002.
• 9. Żółtowski B., Cempel Cz.: Inżynieria diagnostyki maszyn. Wydawn. ITeE, Radom 2004.