Podwyższenie eksploatacyjnych właściwości pary hamulcowej drogą przekształcenia warstwy wierzchniej partnera metalowego

• Autorzy: Janecki J. , Dasiewicz J. , Pawelec Z.

Warianty tytułu

EN

The improvement of brake parts characteristics by the modification of surface layer of metal mating element

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań tarciowo-zużyciowych par ciernych. Badania tribologiczne prowadzono na testerze T-05 typu rolka--klocek. Parę tribologiczną stanowiła rolka wykonana z żeliwa ZL 50 a przeciwpróbką był klocek wykonany za pomocą obróbki skrawaniem z klasycznego klocka hamulcowego z kompozytu ciernego. Skojarzenie to w pewnym stopniu imituje węzeł cierny samochodu bęben hamulcowy-okładzina hamulca. Celem badań było określenie wpływu obróbki cieplno-chemicznej żeliwa na zużycie i współczynnik tarcia skojarzenia kompozyt cierny-żeliwo azotowane. Przedmiotem badań była również ocena wpływu powłok przeciwzużyciowych z azotku tytanu (TiN) nakładanych plazmowo na próbkę z żeliwa na charakterystyki tribologiczne pary ciernej. Na podstawie otrzymanych wyników badań wykazano brak celowości stosowania modyfikacji warstwy wierzchniej metalowego elementu pary ciernej na drodze obróbki cieplno-chemicznej i pokrywania plazmowego.

EN

The paper presents results of tribological investigation of friction pairs. The tests were performed using T-05 block-on-ring testing machine. The friction pair consisted of ZL-50 iron ring and a block made of a typical friction composite. This tribosystem imitates the working conditions of a car brake drum and friction lining. The aim of the research was to determine the effect of the iron thermochemical treatment on friction and wear characteristics of friction pair. The research also aimed at determination of effect of antiwear coatings (TiN) deposited on the iron ring on tribological characteristics of friction joints. The test results indicate that thermochemical treatment as well as antiwear coatings do not improve the tribological performance of brake parts.

Słowa kluczowe

PL

hamulec; warstwa wierzchnia; modyfikacja; azotowanie; powłoka PVD; azotek tytanu (TiN)

EN

brake; surface layer; modification; nitriding; PVD coating

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2005
• Tom: nr 3
• Strony: 109--118
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys.

Twórcy

autor

Janecki J.

• Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy, Radom

autor

Dasiewicz J.

• Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy, Radom

autor

Pawelec Z.

• Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy, Radom

Bibliografia

• 1. Banaszkiewicz S., Janecki J.: Badanie materiałów ciernych na graniczne warunki eksploatacji. Materiały IV Krajowego Sympozjum Eksploatacji Urządzeń Technicznych, Katowice 1977.
• 2. Janecki J.: Postęp w badaniach materiałów frykcyjnych. Materiały II. Krajowego Kolokwium Tribologicznego, Gębice-Sulejówek 1982.
• 3. Jaworski J.: Okładziny cierne do hamulców i sprzęgieł pojazdów mechanicznych. WKiŁ, Warszawa 1984.
• 4. Rhee S., Jacko M., Tsang P.: The role of friction film in friction, wear and noise of automotive brakes. WEAR, 146, 1991.
• 5. Senatorski J. i in.: Technologiczne kształtowanie stanu warstwy wierzchniej stopu żelaza współpracującego z kompozytem ciernym. Problemy Eksploatacji, z. 2/2000, ITeE Radom.
• 6. Vukolov L.A.: About the effect of moisture on adhesion properties and friction coefficent of brake bloks made of composites. Proceding 6. Eurotrib 93, Budapest 1993.
• 7. Janecki J., Zawalski S.: Gestalltung der Reibeigenschaften der in Bremsen von Fahrzeuge angewandten Reibkunststoffe in Ahnlehnung an ein neue Harz und an neue Fuellstoffe. Materiały II.EUROTRIB, Duesseldorf 1997.
• 8. Burakowski T. i in.: Technologie wytwarzania z wykorzystaniem plazmy cienkich powłok. Warszawa 1995.