Fretting w konstrukcjach lotniczych

• Autorzy: Jachimowicz J. , Kajka R. , Kaniowski J. , Karliński W.

Warianty tytułu

EN

Fretting in aircraft structures

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zmęczenie cierne często jest przyczyną przedwczesnego zniszczenia zmęczeniowego konstrukcji. W artykule omówiono typowe rozwiązania konstrukcyjne, w których może wystąpić fretting. Dla ilustracji tego zjawiska wybrano przykłady obiektów lotniczych, których trwałość została istotnie zmniejszona z powodu wystąpienia efektu frettingu: skrzydło samolotu i wirnik silnika lotniczego.

EN

Fretting fatigue proceeds when a pair of structural elements are in contact and cyclic stress and relative displacement occur along their contact surfaces. These fretting conditions are observed in bolted and riveted joints, in shrink-fitted shaft couplings, in the blade-dovetail regions of turbomachinery and in the coil wedges of turbine generator rotors as shown in Tab. 1. Under these fretting conditions the fatigue strength decreases less than one-third of that under non fretting conditions. The strength is reduced because of the concentration of contact stresses such as contact pressure and tangential stress at the contact edge, where the fretting fatigue crack forms and propagates.

Słowa kluczowe

PL

konstrukcje lotnicze; fretting; zmęczenie; zużycie cierne; korozja cierna

EN

aircraft structure; fretting; fatigue; abrasive wear; corrosion

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2005
• Tom: nr 3
• Strony: 97--108
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys.

Twórcy

autor

Jachimowicz J.

• Instytut Lotnictwa, Warszawa
• Politechnika Warszawska, IPBM

autor

Kajka R.

• Instytut Lotnictwa, Warszawa

autor

Kaniowski J.

• Instytut Lotnictwa, Warszawa

autor

Karliński W.

• Instytut Lotnictwa, Warszawa

Bibliografia

• 1. Jachimowicz J., Karliński W., Szachnowski W.: Połączenie zamkowe łopatka - wirnik. Prace Instytutu Lotnictwa 4/99 (159), Warszawa.
• 2. Jachimowicz J., Karliński W., Szachnowski W.: Wpływ technologii i konstrukcji na trwałość wirnika sprężarki silnika K-15. Prace Instytutu Lotnictwa 4/99 (159), Warszawa.
• 3. Jachimowicz J., Kaniowski J., Karliński W.: Zmęczenie cierne w konstrukcjach lotniczych. XVIII Sympozjum „Zmęczenie materiałów i konstrukcji". Bydgoszcz - Pieczyska maj 2000.
• 4. Jachimowicz J., Kaniowski J., Szot A.: Wstępna ocena konsekwencji zmian konstrukcyjnych połączenia nitowanego blach należących do pokrycia skrzydła. V Międzynarodowa konferencja naukowa pt.: Komputerowe wspomaganie prac inżynierskich. Polanica Zdrój, 2000.
• 5. Jachimowicz J., Karliński W., Szachnowski W.: Blade and Disc In-Lock Co-Operation - Selected Problems. Machine Dynamics Problems No. 4, Vol. 24, 2000.
• 6. Jachimowicz J., Kajka R., Szymczyk E.: Analiza wytrzymałościowa MES zakładkowego połączenia nitowego z uwzględnieniem zjawisk kontaktowych i naprężeń własnych. Journal of Transdisciplinary Systems Science. Vol. 9, t. II. 2004.
• 7. Hatton T., Nakamur M., Wantabe T., and Okuno S.: Standardization of fretting fatigue test considering on stress distributions near a contact edge. Fretting fatigue, ESIS Publication 18, 1994.