Historia i Współczesność. Projekt prawa górniczego Stanisława Staszica

• Autorzy: Wójcik A.

Warianty tytułu

EN

History and present day. Draft of a Mining law by Stanislaw Staszic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przepisy dotyczące własności górniczej kształtowały się na ziemiach polskich odmiennie, gdyż znajdowały się pod zaborami – pruskim, rosyjskim i austrackim. Autor tego opracowania charakteryzuje pokrótce sytuację prawną na obszarze Prus, począwszy od przepisów prawa górniczego z roku 1769. Wspomina o prawie obowiązującym w zaborze austrackim. Całkowicie odmiennie sytuacja przedstawiała się w Królestwie Polskim, gdzie w owym czasie brak było ujednoliconych prawnych postanowień o poszukiwaniach i nadaniach górniczych. Stanisław Staszic przesłał, 9 czerwca 1819 r., do Głównej Dyrekcji Górniczej projekt prawa górniczego (prezentujemy go w tym artykule) z prośbą o wniesienie stosowanych uwag.

EN

Regulations regarding mining property were created differently on the territory of Poland, since it was under Prussian, Russian and Austrian annexation. The author of the elaboration characterises briefly the legal situation on the territory of Prussia, starting from the regulation of mining law from 1769. He mentions about the law obeying under Austrian annexation. The situation was quite different in Kingdom of Poland where at that time there were no univocal legal provisions on exploration and granting of a mining property. Stanislaw Staszic submitted, on 9 June 1819, to the Chief Mining Management Bard a draft of a Mining law (it is presented in the article) with a request for making of respective comments.

Słowa kluczowe

PL

prawo górnicze; Staszic Stanisław; własność górnicza; ustawa górnicza

• Wydawca: Wydawnictwo Górnicze Sp. z o.o.
• Czasopismo: Budownictwo Górnicze i Tunelowe
• Rocznik: 2005
• Tom: nr 1
• Strony: 39--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz.

Twórcy

autor

Wójcik A.

Bibliografia

• 1 Por. J. Jaros: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Śl. Inst. Nauk., Katowice 1984, s. 1-200
• 2 Szczegółowo opisuje J. Jaros: Organizacja rządowej administracji górniczej na Śląsku w latach 1769-1922. Archcion, z. 26, 1956, s. 187-213
• 3. Tamże
• 4 Por. J. Jaros: Słownik górniczy..., 1984
• 5. Należy zaznaczyć, że ustawy górnicze z czasu zaborów obowiązywały w Polsce aż do 1931 г., a na obszarze Śląska do końca 1932 r. to jest do chwili wejścia w życie polskiego prawa górniczego uchwalonego 29 XI 1930 r.
• 6. N. Gąsiorowska: Górnictwu i hutnictwo w Królestwie Polskiem 1815-1830. Bibl. Wyższej Szkol. Handl., Warszawa, Wyd. Gebethner i Wolff. Warszawa, 1922, s. 1-592. S. Staszic wydał 20 V 1816 r. zawiadomienie o zachowaniu dotychczasowych uprawnień w zakresie wydobycia kopalin, które przekazał do zastosowania przez Jana Ullmanna (dyrektora Głównej Dyrekcji Górniczej w Kielcach - nosi także tytuł: Oberberghauptamn
• 7. Tamże, s. 189-190: „Zapatrując się na coraz większe podniesienie sie fabryk górnośląskich, trzeba przyznać, iż kwitnący stan tychże szczególnym jest skutkiem praw przyzwoitych górniczych, kopalnie wszelkie bez różnicy pod dozorem rządu utrzymujących, a przy tym obfilości węgla kamiennego, fabrykom tymże ruch nadającego. Węgle, przeto kamienne głównym są przedmiotem fabryk, których użyteczność oko biegłego zastanawia, a którym kraj nasz, osobliwie w dozorstwie olkusko-siewierskim. obficie jest zaopatrzony, z żalem, więc wyznać należy, że dar ten wielki natury dla nieprzyzwoitego z prawa własności korzystania, do osiągnięcia zamiarów tu,szczęśliwych, jak w innych krajach, użyty być nic może.
• 8. Tamże, s. 74
• 9. Tamże, s. 74
• 10. Tamże, s. 75