Wpływ twardości stalowych materiałów ślizgowych na ich zużycie

• Autorzy: Leśniewski T. , Krawiec S.

Warianty tytułu

EN

The influence of the steel sliding materials on their wear

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Twardość współpracujących powierzchni jest ważnym składnikiem tzw. wektora parametrów tarcia i ma istotny wpływ na wielkość tarcia i zużycia tych powierzchni. Badania, mające określić wpływ tej wielkości na zużycie części maszyn pracujących w zakresie tarcia mieszanego, zrealizowano na aparacie 4-kulowym. Do badań użyto kulek ze stali ŁH15 o twardości z zakresu 24-62 HRC. Przedstawiono wstępny model tarcia mieszanego (funkcja celu), wiążący twardość stalowych powierzchni ślizgowych z wielkością tarcia i ich zużycia w przyjętym obszarze wymuszeń (nacisku p i prędkości poślizgu v) oraz przy działaniu oleju Transol 150. Zauważono istotny wpływ tej wielkości na zużycie. Powiązanie twardości z wymuszeniami zewnętrznymi pozwoliło zaobserwować, że otrzymana funkcja ž= f(p, u, t) nie jest monotoniczna, lecz posiada ekstremum. Model pozwala dobierać, bez przeprowadzania badań eksperymentalnych, stalowe materiały na węzły ślizgowe pracujące przy styku skoncentrowanym liniowym, tj. przekładnie zębate.

EN

The hardness of matching surfaces is an important component of socalled friction parameters vector and has an significant influence on the friction magnitude and wear of these surfaces. Research which have had to determine the influence of hardness on wear parts of machines working in mixed friction range on four-ball extreme pressure tester were realized. To test balls of ŁH15 steel of hardness 24-62 HRC were used. Initial model of mixed friction (objective function) was presented which binds hardness of steel sliding surfaces with friction magnitude and their wear in preassumed area of external input functions (pressure p and sliding velocity v) and lubrication with oil Transol 150. Significant influence of these magnitude on wear was reported. Binding of hardness together with external input functions let it to be observed that the obtained function isn't monotone function but has an extremum. The model lets choose up steel materials for sliding nodes without need of running experimental researches which work in concentrated contact (for example gear).

Słowa kluczowe

PL

tribologia; odporność na zużywanie; twardość

EN

tribology; resistance to wear; hardness

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2004
• Tom: nr 3
• Strony: 237--245
• Opis fizyczny: Bibliogr. 3 poz., rys.

Twórcy

autor

Leśniewski T.

• Politechnika Wrocławska, Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 55-500 Wrocław

autor

Krawiec S.

• Politechnika Wrocławska, Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 55-500 Wrocław

Bibliografia

• 1. Krawiec S., Leśniewski T.: Korelacja twardości materiału i jego właściwości tribologicznych, Tribologia, nr 4, 2002.
• 2. Krawiec S.: Wpływ synergizmu wybranych napełniaczy w smarze na zwiększenie trwałości ślizgowych węzłów maszyn, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1998.
• 3. Mańczak K.: Technika planowania eksperymentu, WNT, Warszawa 1976.