Monitorowanie zmian struktury obszarów przypowierzchniowych spowodowanych procesem tarcia

• Autorzy: Bonarski J. , Starczewski L.

Warianty tytułu

EN

Monitoring of structure changes in the near-surface areas caused by the friction process

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dokonano analizy zmian tekstury krystalograficznej i stanu naprężeń własnych, generowanych procesem zmęczeniowym w obszarach przypowierzchniowych trących elementów maszyn. Badania wykonano na stalowych kołach zębatych, poddanych testom tribologicznym. Stwierdzono powstawanie pewnych orientacji krystalograficznych, których intensywność wzrastała wyraźnie w tej fazie procesu zmęczenia, w której było inicjowane zużycie testowanych elementów. Orientacje te mogą być wykorzystane jako wskaźnik stopnia zaawansowania procesu zmęczenia obciążonych powierzchni elementów konstrukcyjnych.

EN

The crystallographic texture and residual stresses of the near-surface areas of the cooperating surfaces have been analysed. It has been found that the development of the state of the residual stresses is closely correlated with the fatigue wear process. Development of a certain characteristic crystallographic orientations in the ferritic and austenitic phases were observed. The intensity of this components are correlated with the measured values of residual stresses and increase distinctly at this phase of the fatigue process at which the wear of the elements surface is initiated. This components are a sensitive structure parameters of the surface layer and they may be monitored symptoms of the advancement of the fatigue process.

Słowa kluczowe

PL

zużycie zmęczeniowe; warstwa wierzchnia; tekstura krystalograficzna; naprężenia własne

EN

fatigue wear; crystallographic texture; residual stresses; near-surface layer

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2001
• Tom: nr 3
• Strony: 421--428
• Opis fizyczny: bibliogr. 7 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bonarski J.

• Polska Akademia Nauk, Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej, ul. Reymonta 25, 30-059 Kraków.

autor

Starczewski L.

• Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej, ul. Okuniewska 1, 05-070 Sulejówek.

Bibliografia

• 1.Płaza, S.: Fizykochemia Procesów Tribologicznych. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 1997.
• 2.Haizuka, S., Naruse, H., Tamenaga, J.: Tribology Transactions, 1999, 42, 76-83.
• 3.Bunge, H.J.: Z. Metallkunde. 1982, 73, 483-488.
• 4.Bonarski, J.T., Bunge, H.J., Wcislak, L., Pawlik, K.: Textures and Microstructures. 1998, 31, No 1-2, 21-41.
• 5.PKNiM: Badanie zdolności olejów smarowych dla przenoszenia obciążeń na stanowisku badawczym FZG, PN-78/C-04169.
• 6.Pawlik, K.: phys. stat. sol. 1986, (b) 134, 477.
• 7.Bonarski, J.T. and Starczewski, L: Texture and stress symptoms of tribological wear, Proc. of EUROMAT 2000: Advances in Mechanical Behaviour, Plasticity and Damage, Elsevier Science Ltd., Vol.1, (2000) pp. 579-584.