Genius loci jako źródło tożsamości miasta

• Autorzy: Królikowski J. T.

Warianty tytułu

EN

Genius loci as source of town identity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tożsamość miasta jest aktualnym rozpoznaniem jego swoistości wyrażonym jako cechy identyfikowane zarówno przez jego mieszkańców, jak i turystów oraz różnego rodzaju publiczność. Tożsamość miasta odwołuje się do jego tradycji, a także potencjału przyszłości. Te trzy wymiary czasu skupia w sobie duch miejsca, którego identyfikacja wymaga szczególnej empatii przestrzennej i nie jest dla wszystkich oczywista. Kategorie opisane przez Norberga-Schulza pozwalają łatwiej dotrzeć do fenomenu ducha miejsca. Szczególnie istotne jest to w tak skrajnych przypadkach jak Warszawa, której substancja fizyczna była w przeważającej części unicestwiona w czasie II wojny światowej. Miasto przeżywało kolejne fazy odtwarzania i przekształcania swojej tożsamości, co odbywało się przy mniej lub bardziej świadomym czerpaniu z ducha miejsca. Współczesne procesy globalizacyjne tym silniej oddziaływają na tożsamość miasta, im mniej politycy i władze miejskie są świadomi jego genius loci. Przykład Warszawy w relacji do innych miast polskich europejskich i światowych jest bardzo, a może bardziej niż inne przykłady, pouczający.

EN

Identity of city is actual identification of his specific character of features who are recognized by citizens as by tourists and others. Identity of city build his image from tradition and reveal potential of future. This three dimensions of time concern spirit of place. Identification of genius loci is possible by means of spatial empathy and is not accessible for all people. This is so important in such cases as Warsaw where physical substance was even completely demolished during II World War. This city survived following phases of reconstruction and transformation of his identity with more or less conscious sourcing of his spirit of place. Contemporary process of globalization are stronger when politicians and city authorities are no so much conscious of genius loci existence. Example of Warsaw in relation to others Polish and European cities is very and may be more then other examples, instructive.

Słowa kluczowe

PL

tożsamość miasta; genius loci; charakter; misja miasta; fenomen

EN

town identity; genius loci; character; phenomenon

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka
• Rocznik: 2011
• Tom: Z. 24
• Strony: 5--11
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Królikowski J. T.

• Katedra Sztuki Krajobrazu Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• [1] Arche, Architektura naszej demokracji, vol. 15, 1997.
• [2] Faryna-Paszkiewicz H., Saska Kępa, Murator, 2001.
• [3] Kanon architektury polskiej, red. Jeremi T; Królikowski, Warszawa, SARP 2001.
• [4] Królikowski J., Identyfikacja wartości przestrzennych w krajobrazie miejskim, w: Wartościowanie współczesnej przestrzeni miejskiej, (red.) Mikołaj Madurowicz, Warszawa 2010, str. 439-448.
• [5] Królikowski J., Policy on the conservation of monuments as a factor In the shaping of the Urban landscape. The case of Warsaw of the 20-th century, Annals of Warsaw Agricultural University - SGGW Horticulture (Landscape Architecture), 22, Warszawa 2001, str. 123-136.
• [6] Królikowski J., Różańska A., Rylke J., Skalski J., Wartości krajobrazu kulturowego Warszawy na tle warunków przyrodniczych miasta, Warszawa, Wydawnictwo SGGW 2004.
• [7] Kultura wobec kręgów tożsamości, Poznań-Wrocław 2000.
• [8] Miłobędzki A., Architektura ziem Polski, Rozdział europejskiego dziedzictwa, Kraków, MCK 1996.
• [9] Norberg-Schulz C., Genius loci. Toward phenomenology of architecture, London, Rizzoli 1980.
• [10] Paszkiewicz P., Pod berłem Romanowów. Sztuka rosyjska w Warszawie 1815-1915, Warszawa, Instytut Sztuki-Polska Akademia Nauk 1991.
• [11] Rosjanie nie zgodzili się, by na lotnisku była ochrona? (mns), Rzeczpospolita, 2010, 16 września, str. A4.
• [12] SARP, Komunikat SARP 7/8, lipiec-sierpień 2009, str. 85.