Ocena stanu koryta właściwego Odry na odcinku meandrów granicznych w aspekcie zabezpieczenia erodowanych brzegów

• Autorzy: Parzonka W. , Kasperek R. , Głowski R. , Łagosz R.

Warianty tytułu

EN

Assessment of the proper Oder riverbed's state in the border meanders section in terms of eroding banks reinforcement

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na odcinku siedmiu meandrów granicznych, między miejscowościami Chałupki- -Bohumin (km 21,5-meander I) a Olza (km 27,0-meander VII), autorzy zaobserwowali intensywne deformacje koryta Odry. Z wieloletnich badań wynika, że jest to spowodowane głównie zmianami w obu odnogach meandra i. W dwóch newralgicznych miejscach tego meandra może nastąpić awulsja, przerzut wód powodziowych do dawnego koryta Odry z 1741 r., a w konsekwencji odcięcie pozostałych sześciu me-andrów od przepływu wody i zamulenie. Aby temu zapobiec proponuje się ubezpieczenie brzegu meandra I tamą podłużną wykonaną z narzutu kamiennego i faszy- ny, zakotwioną głęboko w dnie koryta rzeki. Dodatkowo należy wzmocnić aluwialną terasę w obrębie szczytu tego meandra za pomocą budowli siatkowo-kamiennych.

EN

In the section of seven border meanders between the Chałupki-Bo- humin (km 21,5-meander I) and Olza (km 27,0-meander VII) localities, the authors observed intensive deformations of the Oder riverbed. Many years of research indicate that this is partly due to changes in both arms of the meander I. In two critical points of the meander, interruption and transfer of flood waters into the old Oder riverbed of 1741 can occur, what can lead to cutting off the flow to remaining six meanders and their silting. In order to prevent it, the authors propose to secure the banks of the meander I with a longitudinal groin made of rock filling and fascine, anchored deep in the bottom of the riverbed. Moreover, the alluvial terrace in the meander's peak area should be reinforced with stone-filled wire mesh structures.

Słowa kluczowe

PL

zabezpieczenia erodowane brzegów; Odra

EN

erode security; Odra

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2011
• Tom: Nr 4
• Strony: 169--173
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz.

Twórcy

autor

Parzonka W.

autor

Kasperek R.

autor

Głowski R.

autor

Łagosz R.

Bibliografia

• 1. W. BARTNIK i in., 2006. Procesy erozyjne w korycie Odry na granicznym polsko-czeskim odcinku rzeki. Zeszyty Naukowe AR Wrocław, Nr 534, Inżynieria Środowiska XV.
• 2. Biuro Projektów Wodnych Melioracji PROMEL, 1997. Koncepcja techniczna odbudowy brzegu lewego rzeki Odry km 20,000-21,570. Opole (Maszyn.).
• 3. H. CHANG, 1988. Fluvial processes in river engineering. New York, 1988.
• 4. R. GŁOWSKI et al., 2007. Estimation of morphological changes of the Odra river valley in meandering sector between Chałupki and the Olza river mouth after 1997 flood. Archives of Environmental Protection, Polish Academy of Sciences, Vol. 33, No. 1.
• 5. Hydroprojekt Oddział Katowice, 1990. Likwidacja wyrw na rzece Odrze w rejonie Zabełkowa km 21,6-21,8. Projekt techniczny jednostadiowy.
• 6. R. KASPEREK, W. PARZONKA, 2005. Zmiany w dolinach rzek meandrujących wskutek powodzi na przykładzie odcinka Górnej Odry. Monografia zbiorowa pod redakcją L. Tomiałojcia i A. Drabińskiego, Komitet Ochrony Przyrody PAN i Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji AR we Wrocławiu.
• 7. R. KASPEREK, W. PARZONKA, W. BARTNIK, A. STRUŻYŃSKI, 2007. Charakterystyka procesów korytowych Odry Granicznej w obrębie przerwanego meandra nr I. Infrastruktura i Ekologia terenów Wiejskich. Polska Akademia Nauk, Kraków.
• 8. R. T.MILHOUS, 1982. Effect of sediment transport and flow regulation on the ecology of gravel - bed rivers. New York.
• 9. P. OBRDLIK i in., 2003. Graniczne meandry Odry - fenomen o znaczeniu europejskim. Raport WWF.
• 10. W. PARZONKA, 2002. Opinia dotycząca dokumentacji zrealizowanej w Katedrze Budownictwa Wodnego Politechniki w Brnie (Czechy) pt. „Studium transportu rumowiska, procesów erozyjnych i sedymentacyjnych w czesko-polskim odcinku Odry (km 3,93-3,978), Brno 2002". Wrocław (Maszyn.).
• 11. W. PARZONKA, W. BARTNIK, R. KASPEREK, 2002. Modelowanie transportu rumowiska wleczonego w korytach rzek z dnem aluwialnym na przykładzie Górnej i Środkowej Odry. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska SGGW Warszawa.
• 12. W. PARZONKA, R. KASPEREK, 2002. Studium rozwoju dna Odry (procesy erozyjne i sedymentacyjne) poniżej ujścia Olzy (km 27,7- km 33,6). Wrocław (Maszyn.).
• 13. Politechnika w Brnie, 2002. Studium transportu rumowiska, procesów erozyjnych i sedymentacyjnych w czesko-polskim odcinku Odry (km 3,93-3,978). Brno (Maszyn.).
• 14. Prawo Wodne, Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. oraz Ustawa zmieniająca z 3 czerwca 2005.
• 15. PROMEL Biuro Projektów Wodnych Melioracji w Opolu, 1995. Zabezpieczenie brzegu lewego na rzece Odrze w rejonie Zabełkowa km 22,565-22,910. Projekt budowlany.
• 16. PROMEL Biuro Projektów Wodnych Melioracji w Opolu, 1997. Koncepcja techniczna odbudowy brzegu lewego rzeki Odry w km 20,0-21,57 Chałupki.
• 17. Ramowa Dyrektywa Wodna, 2000/60/EC.
• 18. Rozporządzenie Nr 78/04 Wojewody Śląskiego z dnia 23.10.2004 w sprawie wyznaczenia obszaru chronionego krajobrazu pod nazwą „Meandry rzeki Odry" w gminie Krzyżanowice.
• 19. K. ŚWIERKOSZ, 2005. Doliny rzek jako integralny element europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000. Monografia zbiorowa pod redakcją L. Tomiałojcia i A. Drabińskiego, Komitet Ochrony Przyrody PAN i Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji AR we Wrocławiu.
• 20. WWF-Auen-Institut, Rastatt, 2000. Atlas obszarów zalewowych Odry.
• 21. B. WYŻGA, M. BOHAĆ, 2005. Wyznaczenie korytarza swobodnej migracji Odry na odcinku granicznym pomiędzy Bohuminem a ujściem Olzy. Ostrava (Maszyn.).
• 22. C. T. YANG, 1996. Sediment transport. Theory and practice. McGraw-Hill.
• 23. T. ZIELIŃSKI, 2002a. Recenzja opracowania „Studium transportu rumowiska, procesów erozyjnych i sedymentacyjnych W czesko-polskim odcinku Odry" wykonanego przez Wydział Budownictwa Politechniki w Brnie (Brno 2001)". Sosnowiec (Maszyn.).
• 24. T. ZIELIŃSKI, 2002b. Prognoza ewolucji koryta Odry między Bohuminem a ujściem Olzy". Sosnowiec (Maszyn.)