Viviparus viviparus (L.) jako organizm wskaźnikowy odzwierciedlający poziomy metali ciężkich w wodzie i osadach dennych

• Autorzy: Piotrowski S.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Z analizy diagramów korelacyjnych wynika, że: stężenia Cu, Co i Cd w wodzie powierzchniowej możemy kontrolować poprzez analizę koncentracji tych metali w tkankach miękkich Viviparus viviparus, zaś nie jesteśmy w stanie kontrolować w wodzie powierzchniowej stężeń Zn, Pb i Hg ani przez analizę tkanek miękkich, ani przez analizę muszli V.v. Koncentracje Cu, Zn i Pb w osadach dennych możemy kontrolować poprzez analizę muszli V.v., Co - poprzez analizę tkanek miękkich V.v., Cd i Hg - poprzez analizę tkanek miękkich i muszli V.v. Na przyjętych poziomach istotności linii trendu nie stwierdza się żadnych statystycznie istotnych zależności pomiędzy koncentracjami analizowanych metali ciężkich (Cu, Zn, Pb, Co, Cd, Hg) w muszlach V.v. i wodzie powierzchniowej. Najbardziej statystycznie powiązane są koncentracje metali ciężkich w muszlach i osadach dennych. Nie potwierdza się opinii, że Viviparus viviparus jest najwłaściwszym wskaźnikiem zanieczyszczenia metalami ciężkimi środowiska wodnego w Polsce.

EN

The analysis of correlation diagrams shows that: concentrations of Cu, Co and Cd in surface waters may be controlled through analysis of concentrations of those metals in soft tissues of Viviparus viviparus, and we are not able to control concentrations of Zn, Pb and Hg in surface waters neither through the analysis of the V.v. soft tissues nor through the analysis of the V.v. shell. Concentrations of Cu, Zn and Pb in bottom deposits may be controlled by the analysis of V.v. shells; Co - through analysis of V.v. soft tissues; Cd and Hg - through analysis of V.v. soft tissnes and shell. On the adopted trend line materiality levels there are no statistically significant correlations between the concentrations of the analysed heavy metals (Cu, Zn, Pb, Co, Cd, Hg) in V.v. shells and in the surface waters. The most statistically related are concentrations of heavy metals in shells and in bottom deposits. Thus the opinion that Viviparus viviparus is the best indicator of water environment pollution with heavy metals in Poland is not confirmed.

Słowa kluczowe

PL

organizm wskaźnikowy; metale ciężkie; osady denne

EN

indicator organism; heavy metals; bottom sediments

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2010
• Tom: Nr 4
• Strony: 163--170
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz.

Twórcy

autor

Piotrowski S.

• Szkoła Wyższa Rzemiosł Artystycznych i Zarządzania we Wrocławiu

Bibliografia

• 1. R.R. BROOKS, M.G. RUMSBY, 1965: The biogeochemistry of trace elemental uptake by some New Zeland bivalves. Limnol. Oceanogr., 10: 521-528.
• 2. P.A. BYRNE, J. O'HALLORAN, 2001: The role of bivalve molluscs as tools in estuarine sediment toxicity testing: a review. Hydrobiologia, 465: 209-217.
• 3. T.H. DEWITT, R.C. SWARTZ, J.O. LAMBER-SON, 1989: Measuring acute toxicity of estuarine sediments. Environ. Toxicol. Chem., 8: 1035-1048.
• 4. J.F. ELDER, J.J. COLLINS, 1991: Freshwater molluscs as indicators of bioavailability and toxicity of metals in surface-water systems Rev. Environ. Contam. Toxicol., 122: 37-79.
• 5. U. FRSTNER, G.T.W. WITTMAN, 1981: Metal pollution in the aquatic environment, Berlin, Heidelberg, New York.
• 6. C. GUNDACKER, 2000: Comparison ef heavy metal bioaccumulation in freshwater molluscs of urban river habitats in Vienna. Environ. Pollut., 110(1): 61-71.
• 7. M.J. IMLAY, 1982: Use of shells of freshwater mussels in monitoring heavy metals and environmental stresses: A review. Malacol. Rev., 15: 1-14.
• 8. E. JURKIEWICZ-KARNKOWSKA, 1994: Mięczaki a metale ciężkie w środowiskach słodkowodnych i lądowych. Molluscs and heavy metals in freshwater and terrestrial environments. Wiadomości Ekologiczne, XL (3): 127-140 (polish, english summary).
• 9. E. JURKIEWICZ-KARNKOWSKA, E. KRÓLAK, 1996: Heavy metal concentrations in molluscs from the Zegrzyński Reservoir and the rivers supplying it. Pol. Arch. Hydrobiol., 43 (3): 335-346.
• 10. E. JURKIEWICZ-KARNKOWSKA, E. KRÓLAK, 1999: Zróżnicowanie międzygatunkowe koncentracji metali ciężkich (Cu, Zn, Mn, Fe, Pb i Cd) w mięczakach ze Zbiornika Zegrzyńskiego. Interspecific differentiation of heavy metal concentrations (Cu, Zn, Mn, Fe, Pb and Cd) in molluscs from the Zegrzyński Reservoir. Chemia i Inżynieria Ekologiczna, 6 (5-6): 485-490.
• 11. Z. KAJAK, 1990: Zegrzyński Zbiornik Zaporowy - warunki środowiskowe. The Zegrzyński dam reservoir - environmental conditions. [In: Kajak Z. (ed.): Funkcjonowanie ekosystemów wodnych, ich ochrona i rekultywacja. I. Ekologia zbiorników zaporowych. The functioning of water ecosystems, their preservation and recultivation. I. Ecology of dam reservoirs and rivers]. Wyd. SGGW-AR Warszawa: 7-20.
• 12. M.H.S. KRAAK, C.T.H. SCHOLTEN, W.H.M. PEETERS, W.CHR. DE KOCK, 1991: Biomonitoring of heavy metals in the western European rivers Rhine and Meuse using the freshwater mussel Dreissena polymorpha. Environ. Pollut., 74: 101-114.
• 13. F. MUHINEZA, G. ANDREANI, M. FERRARESI, A. GELATI, G. ISANI, E. CARPENE, 1998: Concentrazione di metalli pesanti (Zn, Cu, Cd) ed effetti dell'esposizione al cadmio in esemplari di Anodonta cygnea, Unio elongatulus, Viviparus viviparus. Lag una: 44-49.
• 14. T. R. PARSONS, C. A. BAWDEN, W. A. HEATH, 1973: Preliminary survey of mercury and other metals contained in animals from the Fraser River mudflats. J. Fish. Res. Board Can., 30: 1014-1016.
• 15. S. PIOTROWSKI, 1995: Geochemia wybranych elementów ekosystemu Jeziora Dąbie. Praca doktorska - maszynopis. Archiwum Instytutu Nauk Geologicznych UWr.
• 16. S. PIOTROWSKI, 2000: Accumulation of heavy metals (Cu, Zn, Pb, Co, Cd, Hg) in fresh water molluscs shells compared to their concentrations in water and bottom sediments using the example of Roztoka Odrzańska (The Odra River Estuary), in:] III Conference on Trace Metals. Efects on Organisms and Environment. Sopot: 39-41.
• 17. S. PIOTROWSKI, 2002a: Wykorzystanie mięczaków jako wskaźników zanieczyszczenia środowiska wodnego metalami ciężkimi. Grant KBN Nr 6 P04F 049 17.
• 18. S. PIOTROWSKI, 2002b: Możliwosci zastosowania mięczaków slodkowodnych jako organizmów wskaźnikowych. Etap: Bioindykacja jako przeciwdziałanie zagrożeniu skażenia metalami ciężkimi środowiska wodnego ujscia Odry i wybranych jezior Pomorza Zachodniego. Dofinansowanie badan przez WFOSiGW w Szczecinie. Raport dla WFOSiGW w Szczecinie.
• 19.S. PIOTROWSKI, 2003: Heavy metals in water and bottom sediments of the Odra river estuary and selected lakes of west Pomerania (north-west Poland). Limnological Review, 3: 181-188.
• 20. S. PIOTROWSKI, 2004: Geochemical Characteristic of Bottom Sediments in the Odra River estuary - Roztoka Odrzańska (northwest Poland). Geological Quaterly, 48 (1): 61-76.
• 21. S. PIOTROWSKI, 2007: Zawartość metali ciężkich (Cu, Zn, Pb, Co, Cd, Hg) w wybranych elementach ekosystemu estuarium Odry. The contents of heavy metals (Cu, Zn, Pb, Co, Cd, Hg) accumulated in selected components of the Odra River Estuary ecosystem. Przegl. Geol., vol. 55, nr 6: 493-497.
• 22. S. PIOTROWSKI, E. ŁABA-MYDŁOWSKA, 2003: The Geochemical Profile of Bottom Sediments in the Domiqza (Odra River Estuary, Northwest Poland). Oceanological and Hydrobiological Studies, XXXII (4): 79-115.
• 23. S. PIOTROWSKI, A. STOLARCZUK, 1999: Hydrografia i hydrologia jeziora Dąbie. Hydrography and Hydrology of the Dąbie Lake. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Nr 272, Marine Sciences, No 6: 39-55.
• 24. K. R. TIMMERMANS, B. VAN HATTUM, M. H. S. KRAAK, C. DAVIDS, (1989): Trace metals in a littoral foodweb: concentrations in organisms, sediment and water. Sci. Total Environ., 87/88: 477-94.
• 25. B. VAN HATTUM, K. TIMMERMANS, H.A. GOVERS, 1991: Abiotic and biotic factors influencing in situ trace metal levels in macroinvertebrates in freshwater ecosystems. Environ. Toxicol. Chem., 10: 175-292.
• 26. A. WIERTLEWSKA, 1998: Geochemia wybranych gatunków mieczaków słodkowodnych ze szczególnym uwzględnieniem metali ciężkich na przykładzie estuarium Odry. Praca magisterska - maszynopis. Archiwum Instytutu Nauk o Morzu Uniwersytetu Szczecińskiego.