O niektórych bliskich naturze rozwiązaniach utrzymania koryt rzek i potoków górskich

• Autorzy: Radecki-Pawlik A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zaprezentowano wybrane rozwiązania techniczne, które utrzymując koryta rzek i potoków górskich w stanie dobrym jednocześnie zapewniają rozwój koryta wielo-nudowego, powodują odtwarzanie struktur łach korytowych, zapewniają warunki życia makrobentosowi oraz swobodną wędrówkę ryb. Rozwiązania mogą być wykorzystane do przywracania potokom cech zbliżonych do naturalnych. Przedstawiono także informacje, które mogą posłużyć projektantom i wykonawcom z branży hydrotechnicznej jako wskazówki dobrej praktyki przy utrzymaniu koryt rzecznych.

EN

The article presents chosen technical solutions that maintain river and mountain streams beds in a good state, at the same time ensuring development of multi-current bed, allowing regeneration of sandbanks, guaranteeing living conditions for macrobentos and permitting free migration of fish. Those solutions may be used for streams in order to recreate features that are close to natural. The article also presents information that be used by designers and hydrotechnical developers as riverbeds maintenance good practices guidelins.

Słowa kluczowe

PL

koryta rzek; potoki górskie; branża hydrotechniczna

EN

river beds; mountain streams; industry hydrotechnical

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2010
• Tom: Nr 2
• Strony: 78--85
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz.

Twórcy

autor

Radecki-Pawlik A.

• Akademia Rolnicza w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji

Bibliografia

• 1. A. BOJARSKI, J. JELEŃSKI, M. JELONEK, T. LITEWKA, B. WYŻGA, J. ZALEWSKI 2005, Zasady dobrej praktyki w utrzymaniu rzek i potoków górskich, Ministerstwo Środowiska, Departament Zasobów Wodnych, Warszawa, ss. 143.
• 2. F. HARTUNG, H. SCHEURLEIN 1970. Design of overflow rock dams. Beitrag no. 36, Talsperenkongres, Montreal.
• 3. R. J. KACZKA, 1999, The role of coarce woody Derbis in fluvial processes during the flood of the July 1997. Kamienica Łącka Valley, Beskidy Mountains, Poland, Studia Geomorpholica Carpatho-Balcanica vol. XXXII, 117-130.
• 4. M. KŁONOWSKA-OLEJNIK, A. RADECKI-PAWLIK, T. SKALSKI 2006. Wybrane metody biologiczne w ocenie stanu ekosystemu uregulowanego cieku górskiego (potok Młynne, Gorce). XX Zjazd Hydrobiologów Polskich, 5-8 września 2006, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń (UMK), s. 124.
• 5. J. KNAUSS 1980. Drsne skluzy. Vodni Hospodarstvi, rada AC 1, Praha.
• 6. J. KORPAK, K. KRZEMIEŃ, A. RADECKI-PAWLIK 2008. Wpływ czynników antropogenicznych na zmiany koryt cieków karpackich. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Tech. Inf. Wsi, PAN Oddz. w Krakowie 4, s. Monografia, ss. 88.
• 7. A. NIEL 1960. Über die wernichtung kinetischer Energie durch niedere Geffellastufen. Wien. Ósterreische Wasserwirtshaft, 4, 5.
• 8. A. RADECKI-PAWLIK 2001. Odwrócenie hydrauliczne jako czynnik odpowiedzialny za rozwój koryta potoku górskiego. Zesz. Naukowe AGH w Krakowie, Inżynieria Środowiska, 6, 6, s. 375-383.
• 9.A. RADECKI-PAWLIK 2002. Wybrane zagadnienia kształtowania się form korytowych potoku górskiego i form dennych rzeki nizinnej. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, seria rozprawy, rozpr. hab., 281, ss. 142, poz. bibl. 149.
• 10. A. RADECKI-PAWLIK 2006. Podstawy hydrogeomorfologii cieków górskich dla inżynierów środowiska, biologów, geografów i ekologów. Monografia, AR-UJ, Kraków-Warszawa, Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, BEL-Studio - Warszawa, ss. 131.
• 11.A. RADECKI-PAWLIK, R. ŚLIZOWSKI 1998. Bystrze o zwiększonej szorstkości jako element ekologicznej stabilizacji potoków górskich. Przegląd Naukowy, SGGW, Warszawa, 15, s. 153-162.
• 12. R. ŚLIZOWSKI, A. RADECKI-PAWLIK 1996. Badania bystrza o zwiększonej szorstkości na potoku Brennica w miejscowości Brenna. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, 306, s. 71-77.
• 13. R. ŚLIZOWSKI, A. RADECKI-PAWLIK 1998. Bystrze z kamienia naturalnego jako przykład nowoczesnej, ekologicznej budowli regulacyjnej w zlewniach rzecznych. Przegląd Naukowy, SGGW, Warszawa, 15, s. 162-170, poz. bibl. 7. (udział 50% - koncepcja, opracowanie wyników, obliczenia, rysunki).
• 14. R. ŚLIZOWSKI, A. RADECKI-PAWLIK, N'FAM ARA SAMBOU. 1997. Badania porównawcze bystrzy z kamienia naturalnego - elementu ekologicznej zabudowy potoków górskich - z bystrzami betonowymi typu Peterki. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, 321, s. 33—41.
• 15. R. ŚLIZOWSKI, A. RADECKI-PAWLIK 2000. Distribution of maximum velocities and Froude numbers on a rapid hydraulic structure apron. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities (EJPAU), t. 3 cz. 1 ,s. 1-13, poz. bibl.14.
• 16. R. ŚLIZOWSKI, A. RADECKI-PAWLIK, K. HUTA 2008. Analiza wybranych parametrów hydrodynamicznych na bystrzu o zwiększonej szorstkości na potoku Sanoczek. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Tech. Inf. Wsi, PAN Oddz. w Krakowie, 2, 47-58.
• 17. B. WYŻGA, J. ZAWIEJSKA, R. KACZKA 2003. Gruby rumosz drzewny w potokach i rzekach górskich. Wszechświat, 104, 4-6, s. 108-113.
• 18. B. WYŻGA 2007. Gruby rumosz drzewny: depozycja w rzece górskiej, postrzeganie i wykorzystanie do rewitalizacji cieków górskich. Instytut Ochrony Przyrody PAN, monografia, Kraków.
• 19. P. ZASĘPA, M. KŁONOWSKA-OLEJNIK, A. RADECKI-PAWLIK 2006a. Wpływ wybranych zmian abiotycznych w rejonie łachy żwirowej potoku górskiego na mikrosiedliska makrobezkręgowców dennych. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, Kom. Techn. Inf. Wsi, PAN Oddz. w Krakowie, 4/2, s. 221-232.
• 20. P. ZASĘPA, A. RADECKI-PAWLIK, M. KŁONOWSKA-OLEJNIK, K. PRZYBYŁA 2006b. Zróżnicowanie mikrosiedlisk makrobezkręgowców dennych w obrębie łachy bocznej potoku górskiego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, Kom. Techn. Inf. Wsi, PAN Oddz. w Krakowie, 2/2, s. 5-15.
• 21. J. ŻELAZO, Z. POPEK 2002. Podstawy renaturyzacji rzek. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, ss. 319.