Znaczenie badań geologicznych w rozpoznaniu bazy zasobowej węgli koksowych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego dla potrzeb projektu "Inteligentna koksownia spełniająca wymagania najlepszej dostępnej techniki"

• Autorzy: Probierz K. , Marcisz M. , Sobolewski A.

Warianty tytułu

EN

The sense of geological study for recognition of coking coals resources base of Upper Silesian Coal Basin for "Smart coke plant fulfilling requirements of the best available technology project needs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zaprezentowano część wyników uzyskanych w ramach projektu IK w odniesieniu do monokliny Zofiówki, w obrębie której zlokalizowane są złoża kopalń "Zofiówka" i "Pniówek" o podstawowym znaczeniu dla bazy zasobowej polskich węgli koksowych, charakteryzujące się zmiennością jakości i stopnia uwęglenia, a także specyficzną budową petrograficzną. Przedstawiono zależność pomiędzy geologicznym rozpoznaniem złóż węgla koksowego a możliwościami wydobywczymi kopalń w zakresie dostarczania węgli o określonej przydatności technologicznej do produkcji koksu. Omówiono kryteria wyboru obszarów badań, harmonogram prac i schemat utworzonej cyfrowej bazy danych o złożu (m.in. budowa geologiczna, zasoby i jakość kopaliny). Przedstawiono wstępne wyniki ekstrapolacji i predykcji jakości węgla w złożu (gradient uwęglenia Vdaf, zmiany wertykalne i horyzontalne zawartości części lotnych, parametrów koksotwórczych, refleksyjności witrynitu, składu petrograficznego oraz wskaźników CSR i CRI).

EN

The part of results from "Smart coke plant" project was presented. These results were presented according to Zofiówka monocline where deposits of Zofiówka and Pniówek coal mines are located. These deposits has fundamental meaning for coking coals resources of Poland. These deposits are characterized by variability of coal quality and rank and specific petrographic composition of coals. Relationship between geological recognition of coking coals deposits and possibilities of coal mines in delivery of coal with determined technical usability for coke production was showed. Schedule of researches, criteria of choice of study area, draft of digital data base of deposit were discussed. Preliminary results of extrapolation and prediction of coal quality in deposit (rank gradient by Vdaf, vertical and horizontal variability of volatile matter content, coking parameters, reflectance, petrographic composition and CSR and CRI index) were showed.

Słowa kluczowe

PL

węgiel koksowy; parametry jakości; rozpoznawanie zmian w złożu; monoklina Zofiówki

EN

coking coal; quality parameters; recognition of changes in deposit; Zofiówka Monocline

• Wydawca: Wydawnictwo Górnicze Sp. z o.o.
• Czasopismo: Karbo
• Rocznik: 2011
• Tom: Nr 3
• Strony: 123--135
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Probierz K.

autor

Marcisz M.

autor

Sobolewski A.

• Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Zabrze,

Bibliografia

• 1. Marcisz M., Zmiany jakości węgla od złoża do produktu handlowego na przykładzie procesu produkcyjnego KWK Szczygłowice. Rozprawa doktorska. Archiwum Instytutu Geologii Stosowanej Politechniki Śląskiej, Gliwice 2004.
• 2. Probierz K. (red.), Błaszczyński S., Gabzdyl W., Komorek J., Lewandowska M., Marcisz M., Szpyrka J., Wasilczyk A., Monitoring petrologiczny jakości węgla kamiennego (pokłady węgla - procesy przeróbcze - produkt handlowy). Monografia, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2006.
• 3. Probierz K., Marcisz M., Estimation of the hard coal quality in a deposit in view of national and international standards. Archiwum Górnictwa, 2010, t. 55, nr 4, s. 847.
• 4. Probierz K., Marcisz M., Szacowanie jakości węgla w złożu według Polskiej Normy i Międzynarodowego Systemu Kodyfikacji Węgla z użyciem programów Surfer i AutoCAD. Przegląd Górniczy, 2009, nr 3-4, s. 19.
• 5. Gabzdyl W., Probierz K., Practical aspect of rank studies in Jastrzębie fold area. Sbornik X-Uhelne-petrologicke konference CS petrografii uhli, Ostrava 1990, s. 17.
• 6. Gabzdyl W., Probierz K., The occurrence of anthracites in an area characterized by lower rank coals in the Upper Silesian Coal Basin of Poland. International Journal of Coal Geology, 1987, t. 7, s. 209.
• 7. Komorek J., Lewandowska M., Probierz K., Peculiarities of Petrographic Composition of Coking Coals in Southwest Part of Upper Silesian Coal Basin (Poland) as a Results of Thermal Metamorphism Influence. Archives of Mining Sciences, Polish Academy of Sciences, Quarterly, 2010, t. 55, nr 4, s. 783.
• 8. Probierz K., Wpływ metamorfizmu termalnego na stopień uwęglenia i skład petrograficzny pokładów węgla w obszarze Jastrzębia (GZW). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Gliwice 1989, seria: Górnictwo, z. 176, 125 s.
• 9. Probierz K., Zmienność jakości węgla w złożach kopalń: Borynia, Manifest Lipcowy i XXX-lecia PRL na tle budowy petrograficznej pokładów. Rozprawa doktorska. Archiwum Instytutu Geologii Stosowanej Politechniki Śląskiej, Gliwice 1982.
• 10. Probierz K., Komorek J., Lewandowska M., Charakterystyka zmian składu petrograficznego węgla z KWK Zofiówka. Kwartalnik Górnictwo i Geologia, Wyd. Politechniki Śląskiej, 2006, t. l, z. 3, s. 67.
• 11. Probierz K., Komorek J., Zmienność jakości węgli pokładów warstw załęskich monokliny Zofiówki. Materiały XVII Sympozjum Geologia formacji węglonośnych Polski, Wyd. Akademii Górniczo-Hutniczej, Kraków 1994, s. 114.
• 12. Diessel C.F.K. et al., Coal-Bearing Depositional Systems. Berlin 1992.
• 13. Gabzdyl W., Geologia węgla. Skrypt Centralny nr 1427/2, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 1989.
• 14. Gabzdyl W., Geologia złóż węgla. Złoża świata. Polska Agencja Ekologiczna, Warszawa 1994.
• 15. Gabzdyl W., Probierz K., Marcisz M., Wasilczyk A., Występowanie i rozmieszczenie typów technologicznych węgla, określone na kolejnych etapach rozpoznawania złóż, na przykładzie KWK Szczygłowice i KWK Pniówek w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Gliwice, Seria: Górnictwo, 2003, z. 257, s. 193.
• 16. Gabzdyl W., Probierz K., Wasilczyk A., Zmiany wartości parametrów jakościowych węgla w procesie produkcyjnym KWK Pniówek (SW część GZW). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej Gliwice, Seria: Górnictwo, 2003, z. 257, s. 51.
• 17. Marcisz M., Ocena bazy zasobowej węgla koksowego w KWK Zofiówka i KWK Pniówek JSW SA. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 2010, t. 26, z. 2, s. 5.
• 18. Probierz K. (red.), Gabzdyl W., Marcisz M., Wasilczyk A., Lewandowska M., Komorek J., Monitoring jakości węgla kamiennego od złoża poprzez procesy eksploatacji i przeróbki do produktu handlowego. Monografia, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2003.
• 19. Probierz K., Marcisz M., Changes of coking properties with depth of deposition in coal seams of Zofiówka monocline (SW part of Upper Silesian Coal Basin, Poland). Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 2010, t. 26, z. 4, s. 71.
• 20. Probierz K., Marcisz M., Ewolucja szacowania zmian refleksyjności i składu petrograficznego węgli w złożu Pniówek w latach 1980-2010. Przegląd Górniczy, 2010, nr 12, s. 107.
• 21. Probierz K., Marcisz M., The changes of the petrographic composition during the coal processing. Geologica Belgica, 2004, t. 7, nr 3-4, s. 351.
• 22. Probierz K., Marcisz M., Variability of volatile matter content with depth in coking coal seams of Zofiówka monocline (SW part of Upper Silesian Coal Basin, Poland). GeoDarmstadt 2010, 8th European Coal Conference, Abstracts of Lectures & Posters. Schriftenreihe der Deutschen Gesellschaft für Geowissenschaften, Heft 68 (Hoppe A., Röhling H-G., Schüth C. eds), s. 448, Frankfurt -Darmstadt 10-13.10.2010.
• 23. Probierz K., Wasilczyk A., Jakość węgla koksowego w pokładzie 401/1 KWK Pniówek (SW część GZW). Mat. XXVII Sympozjum Geol. form. węglonośnych Polski, 21-22 kwietnia 2004, Wyd. AGH, Kraków, 2004, s. 171.
• 24. Probierz K., Zając A., Jakość węgla koksowego w pokładzie 360/1 KWK Pniówek (SW część GZW). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, s. Górnictwo, z. 249, s. 147-155, Gliwice 2001.
• 25. Probierz K, Zając A., Zawartość alkaliów w węglu koksowym pokładu 361 KWK Pniówek (SW część GZW). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, s. Górnictwo, z. 254, s. 157-167, Gliwice 2002.
• 26. Stach E., Makowsky M.-Th., Teichmüller M., Taylor G.H., Chandra D., Teichmüller R., Stach’s Textbook of Coal Petrology, Gebrüder Borntraeger, Berlin-Stuttgart 1982.
• 27. Taylor G. H. et al., Organic Petrology. Gebrüder Borntraeger, Berlin-Stuttgart 1998.
• 28. Wasilczyk A., Jakość węgla koksowego w złożu oraz jej zmiany w procesie produkcyjnym KWK Pniówek. Rozprawa doktorska. Archiwum Instytutu Geologii Stosowanej Politechniki Śląskiej, Gliwice 2004.
• 29. Materiały archiwalne Działu Mierniczo-Geologicznego KWK Pniówek JSW SA.
• 30. Materiały archiwalne Działu Mierniczo-Geologicznego KWK Zofiówka JSW SA.
• 31. http://www.jsw.pl
• 32. Marcisz M., Szacowanie gęstości opróbowania pokładów węgla kamiennego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Monografia, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2010.
• 33. Probierz K., Marcisz M., Nowe szanse i możliwości wykorzystania programów AutoCAD i Surfer do konstrukcji map górniczo-geologicznych - ich znaczenie w procesie kontroli jakości węgla i planowania produkcji kopalni. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 2007, t. 23, Zeszyt specjalny 4, s. 259.
• 34. Probierz K., Marcisz M., Zastosowanie kombinacji programów AutoCAD i Surfer do konstrukcji map górniczo-geologicznych. Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Seria Wykłady, nr 27, Kraków, 2004, s. 149.