Poszukiwanie różnic we właściwościach kompleksotwórczych alkiloimidazoli i ich wykorzystanie

• Autorzy: Lenarcik B. , Radzymińska-Lenarcik E.

Warianty tytułu

EN

Search for differences in the complex forming abilities of alkylimidazoles and making use of them

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wykazano, że zasadowość cząsteczek należących do poszczególnych szeregów homologicznych alkiloimidazoli zależy od po- łożenia podstawników alkilowych w pierścieniu i rośnie liniowo ze wzrostem ich długości. Zasadowość zmniejsza się w szeregu: 1,2,4-trialkiloimidazole > 1,2-dialkiloimidazole > 1,4- dialkiloimidazole > 2- alkiloimidazole > 1-alkiloimidazole. Zasadowość ligandów ma wielkie znaczenie w rozdzielaniu metali. Metodą podziału w układzie ciecz-ciecz wyznaczono stałe trwałości tworzących się w roztworach wodnych kompleksów 1-alkilo- oraz 1-alkilo-2-metyloimidazoli z Co(II), Ni(II), Cu(II) i Zn(II). Wykazano, że tworzenie się kompleksów z metalami przejściowymi zależy od dwóch efektów - sterycznego lub hydrofobowego danego liganda (alkiloimidazolu). Efekty te można wykorzystać do selektywnego rozdzielania Co(II) od Ni(II), Cu(II) od Co(II) i Ni(II), Zn(II), Cd(II), czy innych kationów, w zależności od wyjściowego składu mieszaniny wykonanej różnymi technikami separacyjnymi.

EN

It was shown that the alkalinity of the molecules belonging to different homologous series alkylimidazoles depends on the position of alkyl substituents in the ring and increases linearly with increasing length. Alkalinity decreases in the series: 1,2,4-trialkylimidazole> 1,2-dialkylimidazole > 1,4 – dialkylimidazole > 2 - alkylimidazole> 1-alkylimidazole. The alkalinity of the ligands is of great importance in the distribution of metals. The liquid-liquid partition method was used to determined the stability constants of Co(II), Ni(II), Cu(II), and Zn(II) complexes with 1-alkyl- and 1-alkyl-2-methylimidazoles in aqueous solutions. It was shown that the formation of complexes with transition metals depends on two effects – steric or hydrophobic of ligands (alkylimidazole). These effects can be used for the selective separation of Co(II) from Ni(II), Cu(II) from Co(II) and Ni(II), Zn(II), Cd(II) or other cations, depending on the initial mixture composition.

Słowa kluczowe

PL

alkiloimidazole; stałe trwałości; efekt steryczny; separacja metali

EN

alkiloimidazole; solid stability; steric effect

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, ZW CHEMPRESS-SITPChem
• Czasopismo: Chemik
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 65, nr 4
• Strony: 237--242
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Lenarcik B.

autor

Radzymińska-Lenarcik E.

• Wyższa Szkoła Środowiska, Bydgoszcz

Bibliografia

• 1. Stryer L.: Biochemia. PWN Warszawa 1997.
• 2. pod red. Chruściel T.: Leksykon leków. PZWL Warszawa 1991.
• 3. Radziszewski B.: Uber Glyoxalin und seine Homologe. Ber. Dtsch. Chem. Ges. 1882, 15, 2706-2708.
• 4. Lenarcik B., Ojczenasz P.: The Influence of the Size and Position of the Alkyl Groups in Alkylimidazole Molecules on Their Acid - Base Properties. J. Heterocyclic Chem. 2002, 39, 287-290.
• 5. Lenarcik B., Ojczenasz P.: Investigation of the Stability Constants of Co(II) Complexes with a Homologous Series of 1-Alkylimidazoles in Aqueous Solution by Using a Partition Method with Several Solvents. Sep. Sci. Technol. 2004, 39, 199-226.
• 6. Lenarcik B., Ojczenasz P., Kopkowski A.: The Influence of the Alkyl Chain Length and Steric Effect on Stability Constants and Extractability of Co(II) Complexes with 1-Alkyl-4(5)-methylimidazoles. Sep. Sci. Technol. 2006, 41, 1697-1724.
• 7. Lenarcik B., Rauckyte T.: The Influence of Alkyl Length on Extraction Equilibria of Ni(II) Complexes with 1-Alkylimidazoles in Aqueous Solution/Organic Solvent Systems. Sep. Sci. Technol. 2004, 39, 3353-3372.
• 8. Radzyminska-Lenarcik E.: The Influence of the Alkyl Chain Length on the Extraction Equilibrium of Cu(II) Complexes with 1-Alkylimidazoles in Aqueous Solution-Organic Solvent Systems. Solvent Extraction and Ion Exchange 2007, 25, 53-64.
• 9. Radzyminska-Lenarcik E.: Effect of Alkyl Chain Length on the Extraction of Copper(II) Complexes with 1-Alkyl-2-methylimidazoles. Sep. Sci. Technol. 2007, 42, 2661-2676.
• 10. Radzyminska-Lenarcik, E.: Influence of the steric hindrance, ligand hydrophobicity and DN of solvents on structure and extraction of Cu(II) complexes of 1-alkyl-2-ethylimidazoles. Sep. Sci. Technol. 2008, 43, 794-814.
• 11. Radzyminska-Lenarcik E.: Search for the possibility of utilizing the differences in complex-forming capacities of alkylimidazoles for selective extraction of some metal ions from aqueous solutions. Polish J. Chem. Technol. 2008, 10, 73-78.
• 12. Radzyminska-Lenarcik E.: The Influence of Alkyl Chain Length in 1,2-Dial-kylimidazoles on the Extraction Capacity and Structure of Their Copper(II) Complexes. Sep. Sci. Technol. 2009, 44, 954-970.
• 13. Radzyminska-Lenarcik E.: The Influence of Steric Effect, Alkyl Chain Length and DN of Solvents on the Extraction of Cu(II) Complexes with 1-Alkyl-4-me-thylimidazoles. Solvent Extraction and Ion Exchange 2010, 28, 636-652.
• 14. Radzyminska-Lenarcik E.: Influence of the solvent donor number on the O/W partition ratio of Cu(II) complexes of 1,2-dialkylimidazoles. Chem. Pap. w druku.
• 15. Lenarcik B., Kierzkowska A.: The Influence of Alkyl Length on Stability Constants of Zn(II) Complexes with I-Alkylimidazoles in Aqueous Solutions and Their Partition Between Aqueous Phase and Organic Solvent. Solvent Extraction and Ion Exchange 2004, 22, 449-471.
• 16. Lenarcik B., Kierzkowska A.: The Influence of Alkyl Chain Length and Steric Effect on Extraction of Zinc(II) Complexes with I-Alkyl-2-methylimidazoles. Solvent Extraction and Ion Exchange 2006, 24, 433-445.
• 17. Lenarcik B., Kierzkowska A: The Influence of Alkyl Chain Length and Steric Effect on Stability Constants and Extractability of Zn(II) Complexes with l-Alkyl-4(5)-methylimidazoles. Sep. Sci. Technol. 2004, 39, 3485-3508.
• 18. Radzyminska-Lenarcik E., Lenarcik B.: The influence of organic solvents on extraction of Cd(II) complexes with 1,2-dialkylimidazole. XXIII-th International Symposium on Physicochemical Methods of Separation "ARS SEPARATORS 2008" July 06-09. 2008 Toruń, Poland p. 163.
• 19. Radzyminska-Lenarcik E., Lenarcik B.: Determination of stability constants of same I-alkylimidazole complexes with Cd(II) by extraction method. XXIV-th International Symposium on Physicochemical Methods of Separations "ARS SEPARATORIA 2009" June 14-18. 2009 Kudowa-Zdrój, Poland p. 187-188.
• 20. Rydberg J., Musakis C.K., Chopin G.R.: Principles and Practices of Solvent Extraction. M. Dekker Inc. New York 1992.
• 21. Rydberg, J.: On the complex formation between thorium and acetylacetone. Acta Chemica Scandinavica 1950,4, 1503-1522.
• 22. Lenarcik B., Adach A., Radzyminska-Lenarcik E.: The Influence of Steric Effect and Alkyl Chain Length on the Extraction of the Complexes of Co(II), Ni(II), Cu(II), Zn(II) and Cd(II) with I-Alkyl-2-methylimidazoles. Polish J. Chem. 1999, 73,1273-1281.