Modernizm w kształtowaniu zespołów mieszkaniowych po drugiej wojnie światowej

• Autorzy: Mostowska M.

Warianty tytułu

EN

Modernist principles of designing postwar housing neighbourhoods

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przeciwstawione zostały dwa fundamentalne źródła ideału modernistycznego w kształtowaniu zespołów mieszkaniowych - przesłanki racjonalne i społeczne. Przed drugą wojną światową z racjonalnych założeń „nowoczesności" wywiedzione zostały metody projektowania i produkcji budowlanej, a w konsekwencji estetyka Stylu Międzynarodowego. W okresie okupacji niemieckiej w Polsce ideał osiedla mieszkaniowego w większym stopniu oparty został natomiast na przesłankach społecznych, a z przyczyn politycznych środowiska propagujące masowe budownictwo mieszkaniowe uległy radykalizacji. W Warszawie za wzór posłużył eksperyment osiedla WSM na Żoliborzu, który po drugiej wojnie światowej chciano powielić w skali miasta. Mimo że skład mieszkańców osiedla żoliborskiego i jego organizacje były ewenementem, funkcje oświatowe, samorządność i aktywizację mieszkańców pragnięto wdrożyć na każdym nowym osiedlu w stolicy. Rodzi się więc pytanie o wyróżnienie i stopniowalność kategorii modernizmu w kształtowaniu zespołów mieszkaniowych.

EN

The paper elaborates on modernist principles in designing housing neighbourhoods in postwar Poland. The modern technological advancement in building techniques were the foundation of International Style aesthetics. But while the golden age of modernism in architecture concerned individual buildings from 1920-ties and 1930-ties, the principles for creating large self-contained neighbourhoods with mass-produced housing was not possible until the end of the Second World War. In Warsaw the example of Warsaw's Housing Cooperative neighbourhood in Żoliborz was to be applied in the whole of the capital after the war. The hierarchical system of common spaces together with social amenities, cooperatives and enhancing all other forms of inhabitants' activities were the primary goals of building those neighbourhoods. The question thus remains whether a modernist neighbourhood entails the rationale and functionality of the project or the social rhetoric that indicates its designers' objectives for creating communities.

Słowa kluczowe

PL

architektura; modernizm; urbanistyka; zespoły mieszkaniowe; osiedla mieszkaniowe

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka
• Rocznik: 2008
• Tom: Z. 15
• Strony: 159--167
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz.

Twórcy

autor

Mostowska M.

• Politechnika Warszawska, Wydział Architektury

Bibliografia

• [1] Brukalska B., Zasady społeczne projektowania osiedli mieszkaniowych. Warszawa, Wydawnictwo Ministerstwa Odbudowy 1948.
• [2] Gutschow N., Klain B., Vernichtung und Utopie. Stadtplanung Warschau 1939-1945. Hamburg, Junius Verlag 1994.
• [3] Mumford E., The CIAM Discourse on Urbanism 1928-1960. Cambridge, Massachusetts, The MIT Press 2000.
• [4] Ossowski St., Zagadnienie domu społecznego w osiedlu, w: Życie Osiedli WSM, 1947, nr 7-8, ss. 117-119.
• [5] Syrkus H., Ku idei osiedla społecznego 1925-1975. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1976.
• [6] Syrkus H., Społeczne cele urbanizacji. Człowiek i środowisko. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1984.
• [7] Syrkus Sz., Warszawa Przyszłości. Życie Osiedli WSM, nr 2, 1947, ss. 19-22.
• [8] Tołwiński St., Osiedle społeczne i dzielnica mieszkaniowa, w: Pamięć warszawskiej odbudowy 1945-1949. Antologia. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy 1972, ss. 373-383.
• [9] Wisłocka I., Awangardowa architektura polska 1918-1939. Warszawa, Arkady 1968.