Modernistyczna architektura mieszkaniowa śródmieścia Katowic

• Autorzy: Kossak-Jagodzińska A. , Serdyńska J.

Warianty tytułu

EN

Modern housing architecture of the center of Katowice

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pierwsze budynki noszące cechy modernizmu zaczęły powstawać w centrum Katowic tuż po 1900 r. Najpełniejszą realizacją tego wczesnego okresu były jednak położone poza śródmieściem osiedla robotnicze: Giszowiec i Nikiszowiec. W okresie międzywojennym powstał jeden z najciekawszych przykładów polskiego modernizmu: zabudowa południowej części Katowic. Po II wojnie światowej, nastąpiła dalsza ewolucja architektury modernistycznej. Praca koncentruje się na zabudowie mieszkaniowej śródmieścia Katowic. Jej zadaniem jest prześledzenie ewolucji form tej zabudowy od roku 1900 do czasów współczesnych. Wybrany przedział czasowy pozwala na całościowe prześledzenie zjawiska: od okresu wczesnego, gdy pojawiają się pierwsze sygnały nadchodzących zmian, przez rozkwit czasu międzywojennego, etap dojrzałości lat powojennych i postmodernistyczny schyłek. Wnioski zawierają propozycję podziału okresu modernizmu na cztery fazy, uwzględniające, występujące w ich ramach, zróżnicowanie architektury mieszkaniowej.

EN

The first modern buildings in the center of Katowice were erected just after 1900. The best examples of this early stage are however two workers settlements (outside the city center): Giszowiec and Nikiszowiec. During the inter wars period, one of the most interesting examples of polish modernism was created: the south district of Katowice. After the Second World War further evolution of modern architecture forms was going on. The paper focuses on housing of the city center. The aim is to trace the evolution of apartmental building forms, from 1900 up till now. The chosen time period allowes to examine the phenomenon in the whole: form the early stage, bringing first signals of following changes, through the development of the inter wars period, the mature time of the post war years and it's postmodern end. Conclusions include the proposal of dividing the modern era into four phases, considering diversified forms of housing architecture.

Słowa kluczowe

PL

architektura mieszkaniowa; modernizm; Katowice

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka
• Rocznik: 2008
• Tom: Z. 15
• Strony: 143--157
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Kossak-Jagodzińska A.

autor

Serdyńska J.

• Politechnika Śląska w Gliwicach, Wydział Architektury

Bibliografia

• [1] Brożek G. (red.), Architektura modernistyczna Katowic i innych miast polskiego i czeskiego Śląska, Katowice, Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego 2002.
• [2] Grąbczewski O., Katowice - skarbnica współczesnej architektury.
• [3] Kocur B. (reż.), film pt. Dwugłowy smok.
• [4] Odorowski W., Wieżowce Katowic i ich treści ideowo-propagandowe, (red.) E. Chojecka, O sztuce Górnego Śląska i przyległych ziem małopolskich.
• [5] Odorowski W., Architektura Katowic w latach międzywojennych., red. E.Chojecka, O sztuce Górnego Śląska i przyległych ziem małopolskich, Wydawnictwo Muzeum Śląskiego 1994.
• [6] Moskal J., Janota W., Szewczyk W., Album Katowic...Bogucice, Załęże et nova villa Katowice. Katowice - rozwój w czasie i przestrzeni, Katowice, Wydawnictwo Śląskie 1993.
• [7] Małkowski T., Pomysł na Szlak Zabytków Architektury Czasów Moderny, Gazeta Wyborcza z 3.01.2007.
• [8] Szaraniec L., Osady i osiedla Katowic.
• [9] Szaraniec K., Szaraniec L., Szarowski K., Katowice i Górnośląski Okręg Przemysłowy: Przewodnik.
• [10] Starnawska J., Dzieje Katowic (1299-1945).
• [11] Kalinowski J., Katowice i okolice.
• [12] Gostomski-Nałęcz W., Dzieje i rozwój Wielkich Katowic jako ośrodka górnośląskiego przemysłu i stolicy autonomicznego województwa śląskiego.
• [13] http://miasta.gazeta.pl/katowice 2004-07-02.
• [14] Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, http://www.wkz.katowice.pl/index2.html.
• [15] Informator o Katowcach, http://www.us.edu.pl/katowice/informator/tekst/poliso/dm62.shtml.
• [16] Wieżowce Katowic http://pl.wikipedia.org/wiki/Wie%C5%BCowce_Katowic.