Antropogeniczne zmiany reżimu odpływu rzecznego w zlewni Bierawki

• Autorzy: Czajkowska A.

Warianty tytułu

EN

Anthropogenic changes in river in the Bierawka river basin regime

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono zmiany odpływu rzecznego w zlewni rzeki Bierawki, zachodzące pod wpływem czynników antropogenicznych. Zamieszczono charakterystykę wybranych elementów hydrometeorologicznych w wieloleciu 1956-2000, wykonaną na podstawie danych pomiarowych IMGW. Tendencje zmian opadów i przepływów w zlewni Bierawki określono za pomocą liniowej analizy trendów, a charakter tych zmian oceniono na podstawie analizy wskaźników okresowości zjawisk. Początek zauważalnych zmian w odpływie rzecznym określono na podstawie metody krzywej kumulacyjnej przepływów. Uwzględniając rosnącą tendencję odpływu i spadkową tendencję opadów w zlewni, oszacowano wielkość antropogenicznej składowej odpływu oraz określono tendencję rozwojową jej przebiegu.

EN

The article presents water outflow changes in the Bierawka river basin, occurring as a result of anthropogenic factors. It contains the characteristics of the chosen hydrometerological elements in the years between 1956-2000, realised on the basis of the Institute of Meteorology and Water Management measurement data. The tendencies of precipitations and flow changes in the Bierawka river basin were determined with the use of linear trends analysis and the character of these changes was evaluated on the basis of the analysis of the phenomena periodicity indicators. The beginnings of noticeable changes in the river outflow were determined at the basis of the flow cumulative curve. Taking into consideration the tendency of increasing outflow and decreasing precipitations in the basin, the value of the anthropogenic component in the outflow was determined and the development tendency of its progress was defined.

Słowa kluczowe

PL

odpływ rzeczny; czynniki antropogeniczne; spadkowa tendencja opadów; rosnąca tendencja odpływu

EN

water outful; anthropogenic factors; precipitations changes; flow changes

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2009
• Tom: Nr 4
• Strony: 163--171
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Czajkowska A.

• Instytut Geologii Stosowanej, Wydział Górnictwa i Geologii, Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• 1. S. CZAJA, 1999: Zmiany stosunków wodnych w warunkach silnej antropopresji (na przykładzie konurbacji katowickiej). Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 1782, Katowice.
• 2. S. CZAJA, A.T. JANKOWSKI, 1989: Zastosowanie modelu wahań w czasie do oceny antropogenicznych zmian odpływu rzek województwa katowickiego w dwudziestoleciu 1961-1980. Geographia. Studia et Dissertationes, tom 13, Uniwersytet Śląski, Katowice.
• 3. A. CZAJKOWSKA, 2006: „Wpływ antropopresji ze szczególnym uwzględnieniem działalności górnictwa na jakość wód powierzchniowych i podziemnych w zlewni rzeki Bierawki" - praca doktorska, materiały niepublikowane, Biblioteka Główna Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• 4. I. DYNOWSKA, A.T. JANKOWSKI, R. SOJA, 1985: Metody oceny wpływu gospodarczej działalności człowieka na odpływ. Folia Geographica, Series Geographica - Physica, vol. XVII.
• 5. A.T. JANKOWSKI, 1986: Antropogeniczne zmiany stosunków wodnych na obszarze uprzemysławianym i urbanizowanym (na przykładzie Rybnickiego Okręgu Węglowego). Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 868, Katowice.
• 6. A.T. JANKOWSKI - red., 1996: Tendencje zmian obiegu wody w zlewni górnej Odry. Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec.
• 7. J. KAŇOK, 1993: Rozbory a odvozeni vztahů pro korekci srážek při wýpočtech ovlivněných a neovlivněných průtoků pomoci podvojné součtové čary. W: Změny geografického prostředl v pohraničnich oblastech ostravského a hornoslezského regionu. Ostravská Univerzita, Přirodovědecká fakulta, Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Ostrava.
• 8. M. POZZI, E. CEMPIEL, A. CZAJKOWSKA, 2007: Ochrona terenów górniczych przed zalewiskami i profilaktyka przeciwpowodziowa. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Górnictwo z. 278, Gliwice.
• 9. J. SZTURC, 1995: Hydrologia stosowana w zarysie. Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej filii w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała.
• 10. Wyniki pomiarów przepływów i stanów wód oraz wielkości opadów atmosferycznych z posterunków wodowskazowych i opadowych z obszaru zlewni Bierawki za okres 1956-2003 - materiały niepublikowane. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Katowice.
• 11. I.S. ZAJCEVA, 1984: Metody analiza gidrologičeskich riadov s celju ocenki antropogennych izmienienii (na primierie Volgi). Izv. AN SSSR, Ser. Geogr. 1.1. S. CZAJA, 1999: Zmiany stosunków wodnych w warunkach silnej antropopresji (na przykładzie konurbacji katowickiej). Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 1782, Katowice.