Metoda opcji rzeczowych i możliwość ich wykorzystania do oceny projektów inwestycyjnych w koksownictwie

• Autorzy: Kwaśniewski K. , Strugała A. , Żarczyński P.

Warianty tytułu

EN

Real options method and the possibility of application of the real options in evaluation of the investment projects in cokemaking industry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W sytuacji dużej niepewności co do kierunku rozwoju sytuacji rynkowej, przyszłe zdarzenia w otoczeniu koksowni są trudne do przewidzenia nawet w odniesieniu do całkiem nieodległej przyszłości. Wymagania jakościowe w stosunku do koksu wielkopiecowego wynikające z wprowadzania technologii PCI jak również podaż węgli koksowych (u ujęciu rodzajowym i ilościowym) podlegały w ostatnich latach istotnym zmianom. Także w przyszłości występować będą zapewne zmiany, które z uwagi na ich dynamiczny charakter są na dzień dzisiejszy trudne do precyzyjnego określenia. Strategie przyjmowane w tych okolicznościach koksownie muszą być na tyle elastyczne, aby nadążać za ciągłymi zmianami a jednocześnie umożliwiać wykorzystanie szans pojawiających się w niepewnym otoczeniu. Planowanie strategiczne w takich warunkach staje się więc procesem ciągłym i dynamicznym. Realizacja misternie przygotowanych planów rozwoju w warunkach wysokiej zmienności otoczenia może nawet w krótkim czasie okazać się nieuzasadniona. Z tych względów stosowanie klasycznych metod oceny projektów inwestycyjnych opartych na rachunku dyskontowym (głównie NPV i IRR) jest problematyczne, a czasem wręcz niemożliwe. Brak jest bowiem możliwości uwzględniania elastyczności i wieloetapowości rozwiązań oraz wpływu realizowanego projektu na ewentualne przyszłe inwestycje firmy. W tej sytuacji bardzo przydatnym narzędziem oceny są opcje rzeczowe, uwzględniające a także pozwalające wycenić możliwości aktywnego reagowania przez inwestora na zmieniające się warunki, także w trakcie realizacji projektu. W artykule przedstawiono zagadnienie ryzyka w projektach inwestycyjnych oraz sposoby jego uwzględnienia w tradycyjnych metodach dyskontowych. Wskazano na brak możliwości uwzględnienia opcji zawartych w projektach inwestycyjnych w wyniku oceny ich efektywności klasycznymi metodami dyskontowymi. Następnie przedstawiono istotę i podstawowe rodzaje opcji realnych. Opisano przebieg i etapy jakościowej oraz ilościowej analizy opcyjnej zagadnienia inwestycyjnego. Podano też przykłady możliwości zastosowania opcji rzeczowych w przemyśle koksowniczym.

EN

In the case of huge uncertainty regarding the development of the market situation, future events in the environment of the coke plant become more and more difficult to forecast, even with reference to the relatively near future. Quality requirements concerning blast furnace coke resulting from implementation of PCI technology as well as supply (in kind and quality perspective) of coking coals changed significantly. Certainly, in the future, some changes will occur which are currently difficult to define precisely due to their dynamic character. Strategies chosen by the coke plants in such circumstances must be flexible enough to follow continuous changes and, simultaneously, enable using the chances coming up in the uncertain environment. Strategic planning in such conditions becomes a continuous and dynamic process. It may appear unjustified to implement elaborate development plans, prepared in the conditions of high changeability of the environment, in a short period of time. Therefore, application of classic methods of investment projects evaluation based on discount account (mostly NPV and IRR) is problematic, and sometimes even impossible as it is not possible to take into account flexibility and multi-stage nature of solutions and the impact of a realized project on possible future investments of the company. In such a situation, real options are a useful tool, giving consideration to and allowing for evaluation of the possibility for an investor to react actively to changeable conditions, also in the course of realization of the project. The problem of risk in investment projects is presented in the article, and also the ways of taking it into account in traditional discount methods. It is pointed out that it is impossible to take into account the options included in investment projects during evaluation of their profitability by classic discount methods. Furthermore, the essence and basic kinds of real options are described. There is also a description of the course and stages of quality and quantity option analysis of an investment problem. Moreover, there are examples given of the possibilities of real options application in cokemaking industry.

Słowa kluczowe

PL

przemysł koksowniczy; opcje rzeczowe; zarządzanie strategiczne; rozwój technologiczny; ryzyko; niepewność

EN

cokemaking industry; real options; strategic management; technological development; risk; uncertainty

• Wydawca: Wydawnictwo Górnicze Sp. z o.o.
• Czasopismo: Karbo
• Rocznik: 2009
• Tom: Nr 3
• Strony: 161--165
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., 1 rys.

Twórcy

autor

Kwaśniewski K.

autor

Strugała A.

autor

Żarczyński P.

• Zakłady Koksownicze Zdzieszowice Sp. z o.o., Zdzieszowice,

Bibliografia

• 1. Karcz A., Kwaśniewski K., Strugała A., Analiza wpływu wybranych czynników makro- i mikroenergetycznych na ocenę strategii rozwoju koksowni. Polityka Energetyczna, 2006, t. 9 (z. specjalny), s. 107.
• 2. Karcz A., Kwaśniewski K, Strugała A., Ocena ryzyka przedsięwzięć innowacyjnych w koksownictwie. Karbo, 2007, t. 52 (wyd. specjalne), s. 14.
• 3. Kwaśniewski K Strugała A., Żarczyński P., Possibilities of application of the real options method in finance evaluation of the investment projects in coke industry. Monographs of Technical University of Ostrava, 2008.
• 4. Mizerka J., Opcje rzeczywiste w finansowej ocenie efektywności inwestycji. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (Poznań University of Economy) 2005.
• 5. Obłój K., Strategia organizacji. PWE, Warszawa, 2007.
• 6. Ziarkowski R., Opcje rzeczowe oraz ich zastosowanie w formułowaniu i ocenie projektów inwestycyjnych. Wydawnictwo AE Katowice, 2004.
• 7. Jakubczyk J., Metody oceny projektu gospodarczego. Wydawnictwo PWN, Warszawa 2008.
• 8. Praca zbiorowa: Budżetowanie kapitałów, pod red. W. Pluty, Wydawnictwo PWN, Warszawa, 2008.
• 9. Kobylańska M., Kudełko J., Opcje realne w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych w geologii i górnictwie. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 2005, t. 21 (z. specjalny).
• 10. Kopacz M., Ranosz R., Użyteczność metody wyceny opcji rzeczowych wbudowanych w aktywa górnicze - wariant trzech opcji wykluczających się. Materiały Szkoły Eksploatacji Podziemnej 2007, Szczyrk, IGSMiE PAN, 2007, s. 699.
• 11. Kozarkiewicz-Chlebowska A., Zastosowanie opcji rzeczowych w analizie opłacalności projektów inwestycyjnych, w: Rachunkowość polska na tle regulacji międzynarodowych, pod red. Walczak M., Łódź, 2002.
• 12. Smit H.T.J., Trigeorgis L., Strategic Investment: Real Options and Games. Prinston University Press, Princeton and Oxford, New Jersey, 2004.
• 13. Copeland T., Antikarov V., Real Options. A Practitioners Guide, Texere, LLC New York, 2001.
• 14. Dixit A.K., Pindyck R.S., Investment under Uncertainty. Prinston Univerisity Press, Princeton, 1993.
• 15. Courtney H.G., Kirkland J., Viguerie S.P., Strategy Under Uncertainty; w: Strategy in an Uncertain World „The Mc Kinsey Quarterly Reader" 2001, December, s. 5.
• 16. Żarczyński P., Metodyka wyceny i możliwości aplikacji opcji rzeczowych w przemyśle koksowniczym. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 2008, t. 24, z. 3/3, Kraków, 2008.