Podstawy technologii chemicznej w programie kształcenia inżynierów chemików

• Autorzy: Schmidt-Szałowski K.

Warianty tytułu

EN

Fundamentals of chemical technology in the education of chemical engineers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tezy wykładu dotyczą wykładu podstaw technologii chemicznej, przeznaczonego dla studentów wydziałów chemicznych uczelni technicznych. Na tle ogólnej ewolucji studiów inżynierskich powraca od dawna dyskutowany problem kształcenia inżynierów chemików o profilu technologicznym. Przyjmuje się, że współczesny wykład technologii chemicznej główną uwagę powinien poświęcać podstawowym metodom organizacji procesów technologicznych, uwzględniając zagadnienia techniczne, ekonomiczne, ekologiczne i in., istotne dla przemysłu chemicznego. Treść wykładu powinna obejmować trzy podstawowe poziomy organizacji: 1) organizację procesu zachodzącego w pojedynczym aparacie, 2) organizację typowych układów technologicznych (instalacji produkcyjnych) oraz 3) organizację całego przedsiębiorstwa (lub jego wyodrębnionej części – zakładu, oddziału). Referat nawiązuje do znanej opinii Józefa Zawadzkiego, że w nauczaniu technologii chemicznej ważna jest nie tylko odpowiedź na pytanie „jak?”, ale przede wszystkim „dlaczego?” W takim ujęciu wykładu, szczególne znaczenie ma jego część wstępna, której poświęcono najwięcej uwagi. W tej części omawia się wielkości opisujące przebieg i dynamikę procesu chemicznego oraz przykładowe charakterystyki termodynamiczne i kinetyczne typowych układów reagujących, jednak główną jej treść stanowi wyjaśnienie podstawowych zasad organizacji procesów w pojedynczych aparatach (reaktorach i in.) i w układach technologicznych. W tej części wykładu stosuje się uproszczone modele aparatów i schematów technologicznych. Pozostałą (większą) część wykładu wypełniają przykłady organizacji procesów technologicznych, zaczerpnięte z różnych gałęzi przemysłu chemicznego i dziedzin pokrewnych. Służą one do pogłębienia dyskusji nad zasadami organizowania procesów chemicznych w praktyce przemysłowej. Na zakończenie zwrócono uwagę na wpływ, jaki ma sposób prowadzenia egzaminu z podstaw technologii chemicznej, na opanowanie i zrozumienie przez słuchaczy złożonych problemów dotyczących organizacji procesów w przemyśle chemicznym.

EN

Remarks presented in the paper concern the lectures on fundamentals of chemical technology in the curricula of chemistry students in technical universities. It is commonly accepted now that the chemical technology comprises a large group of industrial processes for manufacturing materials of the definite composition, by means of chemical or physical transformations, often accompanied by changes in the energy content of the material. To this group belong not only processes usually applied in the chemical industry but also those occurring in other branches such as metallurgy, fuel industry, etc. The general feature common for those different branches lies in the principal methods being developed for organizing the processes in production units. It seems reasonable, therefore, to state that the essence of the contemporary chemical technology consists in the knowledge of the organization of technological processes, being the area of a number of technical, economic, ecological and other problems. Three kinds of tasks may be distinguished here: 1) to organize a process in a single apparatus (e.g. reactor), 2) to organize a production unit (plant) composed of a number of apparatus, 3) to organize the industrial company (or company’s department) having an established program of activity and composed of a number of plants. The elucidation of the main methods of the chemical processes organization is one of the principal tasks of the lectures on fundamentals of chemical technology. Of particular importance is, however, the introductory section including definitions of the quantities being used for describing chemical processes, the examples of thermodynamic and kinetic characteristics of typical processes, as well as the basic principles useful for organizing the processes both in a single apparatus and in a complex production unit. In this part of the lecture, use is made of simplified models of apparatus and of generally outlined technological systems. That introduction will prepare students to the larger part of the lecture where the selected examples of processes chosen from various branches of the chemical industry (and related domains), are presented and discussed. As has been formulated by J. Zawadzki, the main question to be answered there is not only “how” but first of all “why”. On the other hand, the attention should be drown to the form of examination which should test the students’ understanding of the principal methods developed in the modern chemical industry.

Słowa kluczowe

EN

chemical technology; education; chemical engineer

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, ZW CHEMPRESS-SITPChem
• Czasopismo: Chemik
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 59, nr 3
• Strony: 194--200
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., 13 rys.

Twórcy

autor

Schmidt-Szałowski K.

• Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej

Bibliografia

• 1.Wnioski z dyskusji na konferencji „Proces kształcenia inżynierów chemików z punktu widzenia potrzeb przemysłu azotowego”, zorganizowanej przez Zjednoczenie Przemysłu Azotowego w Kędzierzynie w dn. 8 września 1967 r. (maszynopis).
• 2.Uchwała Rady Naukowo-Technicznej przy Ministrze Przemysłu Chemicznego w sprawie kształcenia chemików z wyższym wykształceniem technicznym dla potrzeb przemysłu chemicznego oraz Protokół z posiedzenia Rady Naukowo-Technicznej przy Ministrze Przemysłu Chemicznego z dnia 10 października 1974 r. (maszynopis).
• 3.Schroeder J.: Sylwetka absolwenta akademickiej uczelni technicznej, referat wprowadzający; Konferencja Naukowo-Dydaktyczna „Inżynier chemik lat osiemdziesiątych”, Politechnika Wrocławska, 5.2.1974 (maszynopis).
• 4.Weychert S.: koreferat wygłoszony na posiedzeniu Rady Naukowo-Technicznej przy Ministrze Przemysłu Chemicznego z dnia 10 października 1974 r. (maszynopis).
• 5.Weychert S.: Nauczanie technologii chemicznej w Politechnice Warszawskiej; w: 150 lat wyższego szkolnictwa technicznego w Warszawie, Wydawnictwa PW, Warszawa 1979, s. 238.
• 6.Pollo I.: Technologia ogólna a technologie szczegółowe w kształceniu inżynierów, Konferencja „Nowe Koncepcje Nauczania Technologii Chemicznej w Wyższych Uczelniach Technicznych”, Wrocław 1986.
• 7.Zieliński S.: Problemowe nauczanie technologii chemicznej - cele i uwarunkowania, Konferencja „Nowe Koncepcje Nauczania Technologii Chemicznej w Wyższych Uczelniach Technicznych”, Wrocław 1986.
• 8.Bortel E., Koneczny H.: Zarys technologii chemicznej. PWN, Warszawa 1992, s. 17
• 9.Technologia chemiczna - Surowce, red. M. Taniewski, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2000.
• 10.Wywiad z M. Taniewskim - przed IV KTCh w Łodzi. Chemik 2003, 56, 268.
• 11.Zawadzki j.: Technologia chemiczna nieorganiczna. MPiH, Departament Szkolnictwa Zawodowego, Warszawa 1949.
• 12.Zawadzki J.: Zakład Technologii Chemicznej Nieorganicznej; w: Politechnika Warszawska 1915 - 1925. Księga Pamiątkowa, Warszawa 1925, s. 403.
• 13.Walas S.M.: Kinetyka reakcji dla inżynierów chemików. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1963.
• 14.Burghardt a., Bartelmus B.: Inżynieria reaktorów chemicznych. PWN, Warszawa 2001,
• 15.Korczyński A., Ludomirska-Piechucka I.: Komputerowy system dydaktyczny DYSKCHEM jako pomoc w nauczaniu technologii chemicznej. Przem. Chem. 2003, 82,8-9, 1337.
• 16.Penrose R.: Cienie umysłu. Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2000.