Web-based multiple criteria analysis of ethical and trust problems

• Autorzy: Zavadskas E. K. , Kaklauskas A. , Kaklauskiene J. , Trinkunas V. , Krutinis M.

Warianty tytułu

PL

Wielowymiarowa internetowa analiza problemów etycznych i zaufania

• Konferencja: Lithuanian-German-Polish Colloquim : "Planning Instruments in Construction Management" [9th; 28-31 May 2003; Kolobrzeg]
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Within the frame of E-Business and Internet literature, Web-based decision support systems have drawn the attention of researchers from a wide spectrum of disciplines. Web-Based Decision Support Systems can play a critical role, in ethical and trust decision situations. A variety of questions have been analyzed to determine which ethical and trust problems can be supported online. The results of this study provide useful insight for creating one's own Ethical Web-Based Decision Support System (EDSS). Application of EDSS allows to determine the strengths and weaknesses of trust and ethical alternatives. Calculations were made to find out by what degree one alternative is better than another and the reasons disclosed why it is namely so. Landmarks are set for an increase in the efficiency of ethical and trust alternative. In order to demonstrate the application of the EDSS a practical example is considered below.

PL

Większość sytuacji etycznych w życiu powtarza się tysiące razy. Dlatego jest rozsądne stworzenie bazy danych typowych sytuacji, ich rozwiązywania (warianty, system kryteriów określających je, znaczenie i wartość) oraz typowych zasad podejmowania decyzji. W razie potrzeby taka baza danych może być wykorzystywana do rozwiązywania problemów praktycznych. Na podstawie analizy modeli i metod oraz metod analizy wielowymiarowej opracowanych przez autorów powstał internatowy system wspierania decyzji etycznych (WDE). System WDE składa się z bazy danych oraz systemu zarządzania bazą danych, bazy modeli oraz systemu zarządzania bazą modeli, interfejsu użytkownika. Z wykorzystaniem teorii etyki, przepisów prawa (konstytucja, standardy prawne), kodeksów etyki zawodowej, moralnych standardów indywidualnych i społecznych, dokumentów i zasad wewnętrznych organizacji, przygotowywanych raportów, metod eksperymentalnych i innych jest tworzona baza danych WDE. W bazie danych WDE warianty decyzji etycznych są opisywane za pomocą form ilościowych (system kryteriów, jednostki miary, znaczenia i pierwotne wartości) oraz koncepcyjnych (tekst, schematy, grafiki, diagramy, wykresy i wideokasety). Ponieważ warianty decyzji etycznych często są oceniane z różnych pozycji, wśród modeli systemu WDE istnieją modele (oparte na metodach opracowanych przez autorów) pomagające w kompleksowej analizie tych wariantów i w podjęciu decyzji.

Słowa kluczowe

EN

ethics; trust; e-business; internet; multiple criteria; decision support

PL

etyka; zaufanie; e-biznes; Internet; analiza wielowymiarowa; podejmowanie decyzji

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Foundations of Civil and Environmental Engineering
• Rocznik: 2004
• Tom: No. 5
• Strony: 57--72
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz.

Twórcy

autor

Zavadskas E. K.

• Vilnius Gediminas Technical University

autor

Kaklauskas A.

• Vilnius Gediminas Technical University

autor

Kaklauskiene J.

• Vilnius Gediminas Technical University

autor

Trinkunas V.

• Vilnius Gediminas Technical University

autor

Krutinis M.

• Vilnius Gediminas Technical University

Bibliografia

• 1. Barney J. B., Hansen M. H.: Trustworthiness as a source of competitive advantage, Strategic Management Journal, 15 (1994) 175-190.
• 2. Chami R., Cosimano T. F., Fullenkamp C.: Managing ethical risk: How investing in ethics adds value, Journal of Banking & Finance, 26, 9 (2002) 1697-1718.
• 3. Fukuyama F.: Trust: Social virtues and the creation of prosperity, New York, Free Press 1995.
• 4. Steidlmeier P.: People and profits, Englewood Cliffs, NJ, Prentice-Hall 1992.
• 5. Gambetta D. (ed.): Trust: Making and breaking cooperative relations, New York, Blackwell 1998.
• 6. Goold S. D., Klipp G.: Managed care members talk about trust, Social Science & Medicine, 54, 6 (2002) 879-888.
• 7. Hausman D. M.: Trustworthiness and self-interest, Journal of Banking & Finance, 26, 9 (2002) 1767-1783.
• 8. Hosmer L.: Trust: The connection link between organizational theory and philosophical ethics, Academy of Management Review, 20 (1995) 379-403.
• 9. Jackons R.: A philosophical exploration of trust, East Lansing, Michigan State University 1995.
• 10. Jarvenpaa S. L., Kroll K., Leidner D. E.: Anybody out there? Antecedents of trust in global virtual teams, Journal of Management Information Systems, 14, 4 (1998) 29-64.
• 11. Kaklauskas A., Zavadskas E. K., Kaminskas Z., Trinkunas V., Kaklauskiene J.: Efficiency increase of export on-line systems by applying multiple criteria decision support systems, in: Global E-Business in Knowledge-Based Economy: Management, Practice, and Opportunities. ICEB 2002, Taipei, December 10-13, 2002.
• 12. Kaklauskas A.: Research output: Total life analysis, modelling and forecasting of construction in Lithuania, Ref.: Ace programme 1996, Project No. P96-6708-F, 1998.
• 13. Kasper-Fuehrer E. C., Ashkanasy N. M.: Communicating trustworthiness and building trust in interorganizational virtual organizations, Journal of Management, 27, 3 (2001) 235-254.
• 14. Meyerson D., Weick K. E., Kramer R. M.: Swift trust and temporary groups, in: Trust in organizations: frontiers of theory and research, ed. R. M. Kramer, Thousand Oaks, CA, Sage 1996, 166-196.
• 15. Parkes C. M.: Guidelines for conducting ethical bereavement research, Death Studies, special issue: Ethics and bereavement research, 19, 2 (1995) 171-181.
• 16. Steidlmeier P.: People and profits, Englewood Cliffs, NJ, Prentice-Hall 1992.
• 17. Rose-Ackerman: Grand corruption and the ethics of global environment. Measuring and managing ethical risk: How investing in ethics adds value, The University of Notre Dame 1999.
• 18. Rousseau D. M., Sitkin S. B., Burt R. S., Camerer C.: Not so different after all: A cross-discipline view of trust, Academy of Management Review, 23 (1998) 393-404.
• 19. Vasiljevienė N., Dalykine etika, Vilniaus Universitetas, Verslo etikos centras 2001.
• 20. Zavadskas E., Peldschus F., Kaklauskas A.: Multiple criteria evaluation of projects in construction, Institute of Technological and Economic Development (ITED), Vilnius Technical University, Vilnius, Technika 1994.