Separation of chiral alcohols and ketones on gas chromatographic stationary phases containing tris[3-(trifluormethylhydroxymethylene)-(+)-camphorate] derivatives of lanthanides

• Autorzy: Kowalski W. J.

Warianty tytułu

PL

Rozdzielanie chiralnych alkoholi i ketonów metodą chromatografii gazowej z faz stacjonarnych zawierających tris[3-(trifluorometylohydroksymetylen)-(+)-kamforan] lantanowców

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Retention of Rohrschneider-McReynolds standards and selected chiral alcohols and ketones was measured in order to determine the thermodynamic selectivity parameters of stationary phases containing tris[3-(trifluoromethylhydroxymethylene)-(+)-camphorate] derivatives of praseodymium(III), europium(III), erbium(III), dysprosium(III) and ytterbium(III) dissolved in poly(dimethylsiloxane). Separation of selected racemic alcohols and ketones was achieved and the determined values of thermodynamic enantioselectivity were correlated with the molecular structure of the solutes studied. The decrease of the ionic radius of lanthanides induces greater increase of complexation efficiency for the alcohol than for the ketone coordination complexes. The selectivity of the studied stationary phases follows a common trend which is rationalised in terms of opposing electronic and steric effects of the Lewis acid-base interactions between the selected alcohols, ketones and lanthanide chelates.

PL

W celu wyznaczenia parametrów opisujących termodynamiczną selektywność faz stacjonarnych zawierających pochodne tris[3-(trifluorometylohydroxymetyleno)-(+) -camforan] praseodymu(III), europu(III), erbu(III), dysprozu(III) i itterbu(III) rozpuszczone w poly(dimetylosiloksanie), wykonano pomiary retencji wzorców z szeregu Rohrschneidera-McReynolds'a, oraz wybranych chiralnych alkoholi i ketonów: Uzyskano rozdziały racemicznych alkoholi i ketonów, a wyznaczone wartości termodynamicznej enancjoselektywności skorelowano z budową cząsteczkową tych substancji. Zmniejszanie się promienia jonowego w szeregu lantanowców prowadzi do większego przyrostu kompleksowania w przypadku alkoholi, a nieco mniejszego dla ketonów. Selektywność badanych faz stacjonarnych wykazuje tendencję charakteryzującą się przeciwstawnymi wpływami elektronowymi i zawady przestrzennej na oddziaływania kwasowo-zasadowe wg Lewisa, występujące pomiędzy chromatografowanymi alkoholami i ketonami oraz chelatami lantanowców.

Słowa kluczowe

PL

chromatografia gazowa; rozdzielanie; alkohole chiralne; ketony; lantanowce

• Wydawca: Komitet Chemii Analitycznej PAN
• Czasopismo: Chemia Analityczna
• Rocznik: 1998
• Tom: Vol. 43, No. 1
• Strony: 69--78
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz.

Twórcy

autor

Kowalski W. J.

• Institute of Chemistry, University of Silesia, Szkolna Street 9, 41-006 Katowice (Poland)

Bibliografia

• 1. Poole C.F. and Poole S.K., Chem. Rev., 89, 377 (1989).
• 2. Conder J.R. and Young C.L., "Physicochemical Measurements by Gas Chromatography", John Wiley and Sons, Chichester - New York, 222 (1979).
• 3. Szczepaniak W., Nawrocki J. and Wasiak W., Chromatographia, 12, 485 (1979) and Chromatographia, 12, 559 (1979).
• 4. Schurig V., Chang R.C., Zlatkis A., Gil-Av E. and Mikes F., Chromatographia, 6, 233 (1973).
• 5. Schurig V., F. Chang C., Zlatkis A. and Feibush B., J. Chromatogr., 99, 147 (1974).
• 6. Gil-Av E. and Schurig V., J. Chromatogr. A, 666, 519 (1995).
• 7. Picker J.E. and Sievers R.E., J. Chromatogr., 203, 29 (1981).
• 8. Kowalski W.J., J. Chromatogr., 349, 457 (1985).
• 9. Golding P.T., Sellars P.J. and Wong A.K., J. Chem. Soc. Chem. Commun., 570 (1977).
• 10. Kowalski W.J., Acta Chromatographica (Katowice-Poland) 2, 84 (1993).
• 11. Palenik G.J., in: "Systematics and the Properties of Lanthanides", Sinha S.P. (Ed), Reidel, Dordrecht, 153 (1983).
• 12. Charles R.G. and Ohlmann R.C., J. Inorg. Nuclear Chem., 27, 119 (1965).
• 13. Schawartzberg J.E., Gere D.R., Sievers R.E. and Eisentraut K., J. Inorg. Chem., 6, 1933 (1969).
• 14. Feibush R., Richardson M.F., Sievers R.E. and C.S. Springer, J. Amer. Chem. Soc., 94, 6717 (1972).
• 15. Erasmus C.S. and Boeyens J.C., Acta Crystallogr. Sect. B, 26, 1843 (1970).
• 16. McCreary M.D., Lewis D.W., Wernick L. and Whitersides G.M., J. Amer. Chem. Soc., 96, 1038 (1974).
• 17. Struppe H.G. and Engewald W., in: "Handbuch der Gaschromatographie", Struppe H.G. and Leibnitz E., (Eds), Akademische Verlagsgesellschaft Geest & Portig K.-G., Leipzig, 278 (1984).
• 18. Golovnya R.V. and Misharina T.A., Usp. Kchim., 99, 171 (1989).
• 19. Golovnya R.V. and Polanuer B.M., J. Chromatogr., 517, 51 (1990).
• 20. Koppenhoefer B. and Bayer E., in F. Bruner (Ed), The Science of Chromatography (Journal of Chromatography Library), Vol. 32, Elsevier, Amsterdam, 1 (1985).
• 21. Schurig V., Buerkle W., Hintzer K. and Weber R., J. Chromatogr., 475, 23 (1989).
• 22. Rohrschneider L., J. Chromatogr., 22, 6 (1966).
• 23. McReynolds W.O., J. Chromatogr. Sci., 8, 695 (1970).
• 24. Brooks J. and Sievers R.E., J. Chromatogr. Sci., 11, 303 (1973).
• 25. Horrock W.W. and Sipe J.P., J. Amer. Chem. Soc., 93, 6800 (1971).
• 26. Schurig V. and Weber R., J. Chromatogr., 289, 321 (1984).
• 27. Schurig V. and Weber R., Angew. Chem., 95, 797 (1989).