Rzadkie i zagrożone ramienice (characeae, charophyta) oraz ich ostoje w Wielkopolsce

• Autorzy: Gąbka M.

Warianty tytułu

EN

Rare and threatened stoneworts (characeae, charophyta) and their mainstays in the Wielkopolska region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Wielkopolsce - terenie bogatym w różne typy genetyczno-morfologiczne ekosystemów wodnych stwierdzono w sumie występowanie 24 gatunków ramienic. Stwierdzono również zmniejszenie liczby stanowisk ramienic związanych z jeziorami. Należy jednak zaznaczyć, że obecnie ważnym miejscem występowania tych makroglonów są drobne zbiorniki wodne o zróżnicowanym statusie troficznym, często o charakterze antropogenicznym.

EN

The aim of the paper was to present the floristic diversity of charophytes (Characeae family) of the Wielkopolska region on the basis of herbarium materials, literature of the subject and own research conducted in the years 2000-2005. This region is rich in lakes and small freshwater reservoirs, which differ from each other in morphometric parameters, trophy, development in the processes of succession and anthropopressure. In water reservoirs and on wetland areas 24 species of charophytes, among 34 known in Poland, were noticed. Analysis of frequency shows high percentage of very rare (1-5 localities) and abundant ( over 60 localities) species. Chara globularis, C. tomentosa i C. hispida was the most frequent representative of Characeae in water reservoirs of the Wielkopolska region. Among 24 species which, were observed in this area, 11 are rare in the region (e.g. Chara rudis, C. filiformis, Nitella flexilis, N. capillaris, N. syncarpa) or in Poland (e.g. Chara tenuispina, C. crassicaulis, Nitella tenuissima, Tolypella glomerata). In the examined area 12 protected species of charophytes were found.

Słowa kluczowe

PL

ramienice; ekosystem wodny

EN

charophytes; water ecosystem

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2006
• Tom: R. 14, nr 3
• Strony: 107--110
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., tab.

Twórcy

autor

Gąbka M.

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań

Bibliografia

• [1] Krygowski B. (1958): Krajobraz Wielkopolski i jego dzieje. [W:] Wielkopolska w oczach przyrodnika. PWN. Warszawa. 2: 1-167.
• [2] Kondracki J. (1998): Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 440 pp.
• [3] Dąmbska I. (1964): Charophyta - Ramienice. Flora Słodkowodna Polski, 13. Polska Akademia Nauk, Instytut Botaniki. Warszawa, 126 pp.
• [4] Dąmbska I. (1966): Zbiorowiska ramienic Polski. Prace Kom. Biol., PTPN, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, 31: 1-76.
• [5] Migula W. (1897, 1890-1897): Die Characeen Deutschlands, Oesterreichs und der Schweiz; Unter Berucksichtigung aller Arten Europas. [W:] L. Rabenhorst (red.), Kryptogamenflora von Deutschland, Oesterreich und der Schweiz. 2. Aufl. Vol. 5. Verlag Eduard Kummer, Leipzig. VII, 765 pp.
• [6] Dąmbska I. (1952): Ramienice okolic Poznania. Acta. Soc. Bot. Poloniae. 21(3): 335-368.
• [7] Dąmbska I. (1954): Zielnik ramienic Polski (Charotheca Polonica). Fasc. l nr. 1-20. Ramienice Wielkopolski (Characeae Magnae Poloniae). PAN, Poznań, p. 9.
• [8] Dąmbska I. (1963): Nowe stanowiska ramienic (Characeae) w Polsce północno-zachodniej. Bad. Fizjogr. nad Polską Zach. 12: 359-364.
• [9] Dąmbska I. (1971): Tolypella glomerata (Desvaux) v. Leonardi, nowy dla Polski gatunek z rodziny Characeae. Bad. Fizjogr. nad Polską Zach. Ser. B, 24: 257-279.
• [10] Dziedzic J., Asztemborski J. (1969): Roślinność jezior okolic Piły i Śmiłowa. Prace Kom. Biol., PTPN, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, 34(1): 1-55.
• [11] Gołdyn H. (1984): Zbiorowiska roślin wodnych jeziora Zbęchy i okolicznych torfianek na Pojezierzu Leszczyńskim. Bad. Fizjogr. Polską Zach. B, 36: 119-135.
• [12] Gołdyn R. (1984): Zbiorowiska roślinności zanurzonej Jeziora Dominickiego i Jeziora Kuźnickiego na Pojezierzu Wielkopolskim. Bad. Fizjogr. nad Polską Zach., B, 34: 165-192.
• [13] Kraska M. (1993): Jeziora Wielkopolskiego Parku Narodowego. [W:] S. Radwan, Z. Karbowski, M. Sołtys (red.) Funkcjonowanie ekosystemów wodnych i torfowiskowych w obszarach chronionych. Materiały konferencyjne, Krasne 28-29.06.1993, AR Lublin, Poleski Park Narodowy, p. 44-59.
• [14] Wojterska M., Nagengast B. (1995): Zmiany roślinności wybranych jezior Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego po 40 latach. [W:] Prof. dr hab. Izabella Dąmbska (1927-1984) Sesja naukowa w 10 rocznicę śmierci. UAM, Poznań, p. 61-74.
• [15] Nagengast B., Pełechaty M. (2001): Hydrobotaniczna charakterystyka zbiorników wodnych Wielkopolskiego Parku Narodowego i jego otuliny. [W:] L. Burchardt (red.) Ekosystemy wodne Wielkopolskiego Parku Narodowego. UAM, Seria Biologia 66, Wyd. Nauk. UAM, Poznań, p. 29-40.
• [16] Pełechaty M. (2003): Ramienice Jeziora Jarosławieckiego. Prace Wielkopolskiego Parku Narodowego, Morena, Jeziory,10: 97-101.
• [17] Krause W. (1997): Charales (Charophycae). Susswasserflora von Mitteleuropa, Band 18. Gu-stav Fischer, Jena, 202 pp.
• [18] Gąbka M.. Owsianny M. P. (2006): Materiały do znajomości flory ramienic (Characeae) Krajny Złotowskiej (Zachodnia Polska). Bad. Fizjogr. Polską Zach. 54 (in press).
• [19] Owsianny P. M., Gąbka M. (2004): Roślinność ekosystemów wodnych Krajny Złotowskiej. [W:] Ziółkowski G. (red.) Przyroda Krajny Złotowskiej. Monografia przyrodnicza, Urbański Wydawnictwo, Toruń, p. 38-50.
• [20] Owsianny P. (2000): Tolypella glomerata (Desvaux) v. Leonardi w jeziorze Lednica - jedyne znane stanowisko w Polsce. [W:] Materiały XIX Sympozjum Sekcji Pykologicznej Polskiego Towarzystwa Botanicznego „Ekologia glonów - małżeństwo z rozsądku?". Tleń, 11-14 maja 2000, Wydawnictwo FIL. Bydgoszcz, p. 92-94.
• [21] Karczmarz K. (1963): Przyczynek do badań nad florą Lubelszczyzny. Cz. I. Acta Soc. Bot. Polon. 32(1):165-168.
• [22] Gąbka M., Burchardt L. (2006): Ramienice zbiorników wodnych Powidzkiego Parku Krajobrazowego (Wielkopolska). Fragm. Flor. Geobot. Polonica 13(2) (in press).
• [23] Gąbka M., Pełechaty M. (2003): Nowe stanowisko Charetum polyacanthae Dąmbska 1966 ex Gąbka et Pełechaty hoc loc w Wielkopolsce. Bad. Fizjogr. nad Polską Zach. Ser. B., 52: 109-112.
• [24] Siemińska J. (1992): Czerwona lista glonów zagrożonych w Polsce. [W:] Zarzycki K., Wojewoda W., Heinrich Z. (red.) Lista roślin zagrożonych w Polsce. Instytut Botaniki im. W. Szafera. PAN. Kraków, p. 7-19.
• [25] Gąbka M., Owsianny P. M. (2005): The occuttence and habitat requirements of Nitella syncarpa (Thuillier) Chavallier and Nitelletwn syncarpae (Corillion 1957) Dąmbska 1996 in the Wielkopolska region. Rocz. AR Pozn. CCCLXXII, Bot.-Stec. 9:59-68.
• [26] Gąbka M. (2004): Chara crassicaulis Shleirher (Characeae) - pierwsze stanowisko w Wielkopolsce. Bad. Fizjogr. nad Polską Zach. Ser. B., 53: 81-85.
• [27] Gąbka M. (2005): Chara braanii (Characeae) w stawach rybnych północno-zachodniej części Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy". Biul. Park. Krajobraz. Wielkopolski 11(13): 135-140.
• [28] Gąbka M., Pełechaty M., Pukacz M. (2003): Nitella opaca (Bruzelius) Agardh (Characeae) w Wielkopolsce. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. CCCLIV: 33-38.
• [29] Dąmbska I. (1961): Roślinne zbiorowiska jeziorne okolic Sierakowa i Międzychodu. PTPN, Wydz. Mat.-Przyr. Prace Kom. Biol. 23(4), 119 pp.
• [30] Gąbka M. (2004): Wybrane aspekty siedliskowe występowania ramienic w zarastających jeziorach śródleśnych Wielkopolski. [W:] Burchardt L. (red.) Zasługi Prof. dr hab. Izabeli Dąmbskiej w kształtowaniu dzisiejszego wizerunku ochrony przyrody. Sesja naukowa w 20 rocznicę śmierci Prof. dr hab. Izabeli Dąmbskiej. UAM. Poznań, p. 29-45.