Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w środowisku wodnym

Kaleta, J.

Powiadomienia systemowe

Sesja wygasła!
Sesja wygasła!

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w środowisku wodnym

Autorzy

Kaleta J.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Polycyclic aromatic hydrocarbons in water medium

Języki publikacji

Abstrakty

W artykule dokonano charakterystyki wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) oraz przedstawiono źródła tych zanieczyszczeń w wodach naturalnych. Są nimi ścieki bytowo-gospodarcze i przemysłowe oraz wysypiska odpadów komunalnych. Przeanalizowano zawartość WWA w wybranych wodach powierzchniowych i podziemnych oraz w osadach rzecznych i morskich. Zestawiono dopuszczalne stężenia WWA w wodach powierzchniowych ujmowanych do picia, w klasach czystości wód powierzchniowych i podziemnych oraz w wodzie przeznaczonej do picia przez ludzi. Dokonano przeglądu procesów jednostkowych i metod usuwania WWA z roztworów wodnych. Skutecznymi procesami okazały się: koagulacja, infiltracja, utlenianie chemiczne, sorpcja i procesy biochemiczne. Ustalenie układu technologicznego uzdatniania wód zawierających WWA powinno być każdorazowo poprzedzone szczegółowymi i wnikliwymi badaniami analitycznymi.

The paper presents the characteristics of polycyclic aromatic hydrocarbons occurring in natural waters. Sources of those impurities in natural waters, i.e. household and industrial wastewaters as well as municipal landfills and damps, are presented. Contents of polycyclic aromatic hydrocarbons in selected surface and ground waters as well as in river and sea sediments are analyzed. Acceptable oncentrations of polycyclic aromatic hydrocarbons in surface waters taken in for drinking purposes are juxtaposed, in purity classes of surface and ground waters, as well as in water intended for use for human consumption. A review of individual processes and methods of removing polycyclic aromatic hydrocarbons from aqueous solutions in included. Such process as coagulation, infiltration, chemical oxidation, sorption and membrane processes, appeared effective. Biochemical processes deserve a special attention. The array of water conditioning processes to be employed for polycyclic aromatic hydrocarbons polluted waters shall in each case be determined with previous detailed and thorough analitical analysis.

Słowa kluczowe

wody naturalne węglowodory aromatyczne wielopierścieniowe źródła zanieczyszczeń koagulacja infiltracja utlenianie chemiczne sorpcja procesy membranowe procesy biochemiczne

WWA polycyclic aromatic hydrocarbons removal coagulation infiltration chemical oxidation sorption membrane processes biochemical processes

Wydawca

Bydgoskie Towarzystwo Naukowe

Czasopismo

Ekologia i Technika

Rocznik

2005

Tom

R. 13, nr 3

Strony

107--116

Opis fizyczny

Bibliogr. 51 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kaleta J.

Politechnika Rzeszowska, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Zakład Oczyszczania i Ochrony Wód, ul. Powstańców Warszawy 6

Bibliografia

1. Biziuk M., Czerwiński J., Zanieczyszczenie wód pitnych i powierzchniowych związkami organicznymi, W: Zarys Ekotoksykologii, Gdańsk 1995, s. 247-267.
2. Dojlido J. R., Chemia wód powierzchniowych. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 1995.
3. Nesnow S., Ross J.A., Stoner G.D., Mass M.J., Mechanistic linkage between DNA adducts, mutations in oncogenes and tumorigenesis of carcinogenic environmental polycyclic aromatic hydrocarbons in strain A/J mice, Toxicology, 1995/105, s. 403-413.
4. Gomółka E., Szaynok A., Chemia wody i powietrza, Politechnika Wrocławska, Wrocław 1997.
5. Kurbat E., Kucharski M., Lewandowski W., Wybrane węglowodory aromatyczne i ich pochodne w wodzie. Oznaczanie metodą HPLC, Politechnika Białostocka, Białystok 1999.
6. Majewski R., Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, Wyd. SIGMA NOT, Gospodarka Wodna 1990/1, s. 22-25.
7. Świderska-Bróż M., Mikrozanieczyszczenia w środowisku wodnym, Politechnika Wrocławska, Wrocław 1994.
8. Zerbe J., Sobczyński T., Siepak J., Zanieczyszczenia gleby w ogródkach działkowych metalami ciężkimi i wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi, Przyroda i Człowiek 5/1994, s. 1134-145.
9. Adamczewska M., Ślepak J., Kumulacja WWA w glebach z terenu toru samochodowego „Poznań", Przyroda i Człowiek 8/1998, s. 5-17.
10. Samanta S.K., Singh O.V., Jam R.K., Polycyclic aromatic hydrocarbons: environmental pollution and bioremediation, TRENDS in Biotechnology. 2002/20 (6), s. 243-248.
11. Adamczewska M., Siepak J., Gramowska H., Studies of levels polycyclic aromatic hydrocarbons in soil subjected to antropopressure in the city of Poznań, Polish Journal of Environmental Studies, 9-4/2000, s. 305-321.
12. Walna B., Siepak J., Gramowska H., Buszewska T., Temporal trends of polycyclic aromatic hydrocarbons in precipitation of Poznań and its vicinty (Poland), Intern. J. Environ. Anal. Chem., 17(10)/2001, s. 15-24.
13. Kluska M., Ocena zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w glebie wzdłuż trasy Siedlce - Ostrołęka, Ekologia i Technika 3(63)/2003 s. 6-11.
14. Conte P., Zena A., Pilidis G., Piccolo A., Increased retention of polycyclic aromatic hydrocarbons in soils induced by soil treatment with humic substances, Environmental Pollution, 2001/ 112, s. 27-31.
15. Pazdro K., Persistent Organic Pollutants in Sediments from the Gulf of Gdańsk, Annual Set the Environment Protection, Vol. 6. s. 63-76, Koszalin 2004.
16. Jasiński B., Mikołajczak B., Eliminacja WWA w procesie uzdatniania wody w MPWiK na Grobli we Wrocławiu, GWiTS, 1990/8, s. 154-156.
17. Jasiński B., Mikołajczak B., Zagrożenie środowiska wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi oraz zawartości ich w wodzie rzeki Oławy (ujęcie MPWiK-Wrocław) i rz. Odry, GWiTS, 1990/7, s. 122-123.
18. Zerbe J., Elbanowska H., Siepak J., Sobczyński T., Kabaciński M., Gramowska H., Metale ciężkie i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w wodach jezior Wielkopolskiego Parku Narodowego, Gospodarka Wodna 8/1994, s. 174-177.
19. Kowal A. L., Świderska-Bróż M.. Oczyszczanie wody. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Wrocław 1995.
20. Schmitt R., Langguth H.R., Puttmann W., Rohns H.P., Eckert P., Schubert J., Biodegradation of aromatic hydrocarbons under anoxic conditions in a shallow sand and gravel aquifer of the Lower Rhine Valley, Germany, Org. Geochem., 1996/25(1/2), s. 41-50.
21. Guidelines for Drinking Water Quality, WHO, Genewa 1993.
22. Bodzek M., Luks-Betlej K., Szotek A., Techniki membranowe w usuwaniu wybranych toksycznych mikrozanieczyszczeń organicznych z wód naturalnych, Mat. Konf Vth International Scientific and Technical Conference „Water Supply and WaterbQuality", Poznań-Gdańsk 2002, t. I, s. 583-594.
23. Zerbe J., Adamczewska M., Siepak J., Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w wodzie wodociągowej miasta Poznania, Gospodarka Wodna 11/1993, s. 252-255.
24. Bojakowska L., Sokołowska G., Kłębek A., Grabiec-Raczek E., Wilopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w wybranych osadach rzecznych Polski, Przegląd Geologiczny 42/1994, s. 806-810.
25. Witt G., Trost E., Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in sediments of the Baltic sea and of the German coastal waters, Chemosphere, 1999/38 (7), s. 1603-1614.
26. Balch G.C., Metcalfe C.D., Huestis S.Y.. Identification of potential fish carcinogens in sediment from Hamilton Harbour, Ontario, Canada, Environmental Toxicology and Chemistry, 1995/14(10), s. 79-91.
27. Zerbe J., Adamczewska M., Sobczyński T., Siepak J., Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w osadach dennych jezior Wielkopolskiego Parku Narodowego, Morena 4/1996, s. 53-58.
28. Buszewski B., Buszewska T., Szumski M., Siepak J., Silmultaneous determination of phenols and polyaromatic hydrocarbons isolated from environmental Samples by SFE-SPE-HPLC, Chem. Anal. (Warsaw) 47/2002, s. 13-25.
29. Janoszka B., Bąkowski W., Bodzek D., Występowanie i oznaczanie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w osadach ściekowych, Ochrona Środowiska 1993/1-2(48-49), s. 39-44.
30. Przyboś-Komala Z., Luks-Betlej K., Bodzek D., Działanie frakcji wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych wyekstrahowanych z pyłów zebranych na Śląsku na organizmy zwierzęce, Arch. Ochr. Śród. 1990/ 3-4. s. 169-184.
31. Smolik E., Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, Wyd. Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec 1999.
32. Błażejewski M., Perspektywy wykorzystania sztucznej infiltracji w uzdatnianiu zanieczyszczonych wód powierzchniowych w Polsce w świetle dotychczasowych doświadczeń, Ochrona Środowiska, 1983/402, s. 7-13.
33. Zerbe J., Siepak J., Usuwanie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) z wody w procesie sztucznej infiltracji, Gaz, Woda i Technika Sanitarna 1992/11, s. 262-264.
34. Nawrocki J., Bilozor S., Uzdatnianie wody. Procesy chemiczne i biologiczne, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa - Poznań 2000.
35. Sozańska Z., Sozański M.M., Usuwanie mikrozanieczyszczeń w procesie ozonowania wody, Mat. Konf. „Intensyfikacja zaopatrzenia w wodę miast i osiedli", Wisła 1989, t.III, s. 75-86.
36. Kang J.W., Park H.S.. Wang R.Y., Koga M., Kadokami K., Effect of ozonation for treatment of micropollutants present in drinking water source, Wat. Sci. Tech. 1997/36(12), s. 299-307.
37. Fang J., Barcelona M.J., Coupled oxidation of aromatic hydrocarbons by horseradish peroxidase and hydrogen peroxide, Chemosphere 2003/50, s. 105-109.
38. Chorna J., Jaroniec M., Burakiewicz-Mortka., Gwizdalski M., Adsorpcja związków organicznych z roztworów wodnych na węglach aktywnych, Ochrona Środowiska 1995/1(56), s. 11-17.
39. Tarczewska T., Badania nad możliwością zastosowania immobilizowanych szczepów bakterii do rozkładu WWA w wodach, Mat. Sympozjum Naukowego „Zastosowanie biopreparatów bakteryjnych do oczyszczania wody, ścieków i gruntu", Politechnika Warszawska, Płock 1995, s. 29-40.
40. Mołczan M., Usuwanie domieszek organicznych z wody na węglach aktywnych w procesach sorpcji i biodergadacji, Ochrona Środowiska 1999/3(740), s 19-25.
41. Konieczny K., Bodzek M., Membranowe uzdatnianie wody do picia i na potrzeby gospodarcze. Mat. Konf. Vth International Scientific and Technical Conference „Water Supply and Water Quality", Poznań-Gdańsk 2002, t. I, s. 60-79.
42. Simko P., Simon P., Khunova V., Removal of polycyclic aromatic hydrocarbons from water by migration into polyethylene, Food Chemistry, 1999/64. s. 157-161.
43. Kowal A. L., Odnowa wody, Politechnika Wrocławska, Wrocław 1990.
44. Olszanowski A., Sozański M., Urbaniak A., Voelkel A., Remediacja i bioremediacja zanieczyszczonych wód i gruntów oraz wykorzystanie modelowania i technik informatycznych w inżynierii, Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań 2004.
45. Zamorska J., Papciak D., Wybrane zagadnienia biotechnologii środowiskowej, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów 2001.
46. Chrzanowski L., Kaczorek E., Olszanowski A., Analysis of surface tension during biodegradation of emulsified hydrocarbons, 3rd International Conference Oil Pollution, Gdańsk, Poland (Freseniuns Environmental Bulletin), 2002, s. 33-45.
47. Chang B.V., Wu W.B., Yuan S.Y., Biodegradation of benzene, toluene, and other aromatic compounds by Pseudomonas sp. D 8, Chemosphere 1997/35(12), s. 2807-2815.
48. Yuan S.Y., Wei S.H., Chang B.V., Biodegradation of polycyclic hydrocarbons by a mixed culture, Chemosphere 2000/41, s. 1463-1468.
49. Zheng Z., Obbard J.P., Removal of surfactant solubilized polycyclic aromatic hydrocarbons by Phanerochaete chrysosporium i a rotating biological contactor reactor, Journal of Biotechnology, 2002/ 96, s. 241-249.
50. Yuan S.Y., Chang J.S., Yen J.H., Chang B.V., Biodegradation of phenanthrene in river sediment, Chemosphere 2001/43, s. 273-278.
51. Holliger Ch., Zehnder A., Anaerobic biodegradation of hydrocarbons, Environmental biotechnology, 1996/7, s. 326-330.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BPOE-0001-0146