Mechanizmy rynkowe kształtowania poziomu cen węgla - zarys ogólny

• Autorzy: Suwała W.

Warianty tytułu

EN

An introduction to coal price formation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł porusza najważniejsze problemy ekonomiczne mechanizmów kształtowania poziomu cen węgla. W procesach tych koncentrują się oddziaływania niemal wszystkich czynników natury ekonomicznej, technologicznej i środowiskowej. Czynniki te tworzą warunki, w jakich kształtowane są ceny i działają mechanizmy wyznaczania poziomu cen. Choć większość tych warunków i mechanizmów nie jest w pełni identyfikowana, to jest praktycznie stosowana przez sprzedających i kupujących. Podjęto problematykę formowania cen węgla kamiennego i brunatnego w gospodarce rynkowej, z pewnym odniesieniem do warunków Polski. Złożoność problemu formowania poziomu cen węgla kamiennego i brunatnego sprawia, że w artykule można jedynie zarysować najważniejsze problemy. Artykuł składa się z trzech części, w pierwszej omówiono makroekonomiczne przesłanki formowania cen, w drugiej ogólne rynkowe warunki kształtowania cen, wreszcie w trzeciej metody ustalania poziomu cen.

EN

The paper deals with the problems of coal price formation, from the economic point of view. Despite the ten years of economy transformation the coal price formation processes do not seem to be understood and further explanation of their development and dependencies is required. General macroeconomic factors of price formation are the subject of the first part of the paper. These are functions of prices, general rules and factors affecting price formation, pricing policies and the role of time. General market rules follow, emphasising the notion of market, market structures and industrial organisation factors. The above mentioned factors come from general microeconomics and are not specific for the Polish coal market. Then the structure of the Polish coal market is identified. Two typical structures have been differentiated. The first one, which comprises small consumers, is similar to perfect competition as there are many sellers, there is no limit to enter the market and information on the price is available. The second structure of large consumers is similar to oligopolistic market with few sellers, barriers to entry and limited information on prices. Since the microeconomic theory gives rational prices only in specific cases, sellers and buyers use different methods to determine prices and their rational boundaries. It is proved that long-term marginal cost constitutes the base for the formation of coal prices. This cost could be estimated on the basis of average long-term cost or incremental cost. The paper gives some formulas how to estimate long term marginal costs, and recommends the average long-term cost as the base for the price formation. Buyers use netback method to estimate the maximum of the price they can pay. Additionally parity and two-tier pricing rules are considered. These methods could be used both by regulators and market agents. The paper concludes with some remarks on the boundaries for coal prices, which exist in the Polish eco- nomy. The upper boundaries are import parity and netback prices whereas export parity and long term marginal cost form the lower boundary. Prices of substitutes could also intervene in coal price formation, but their impact is not easy to determine. These boundaries form ranges of rational coal prices.

Słowa kluczowe

PL

cena węgla; mikroekonomia; rynek węgla

EN

price formation; economics; coal

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2000
• Tom: T. 3, z. 2
• Strony: 5--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., wykr.

Twórcy

autor

Suwała W.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

Bibliografia

• A study of coal prices, 1976 — Staff Report, Executive Office of the President, Council on Wage and Price Stability.
• Barth and Bennet, 1974 — An economic analysis of price changes in the U.S. coal industry, A Study for the American Public Power Association.
• BIRD A., 1990— Price determination in the market for aluminium. [W] Winters L.A., Sapsford D. Ed.: Primary commodity prices: economic models and policy. Cambridge University Press, Cambridge, s. 134-156.
• BLASCHKE W., GAWLIK L., 1997 — Metodyka wyznaczania parytetu importowego węgla energetycznego. Biuletyn PARG WK SA nr 2(30), 1997.
• BOSWORTH B., 1976 —Capacity creation in basic-materials industries. Brookings Papers in Economic Activity 2.
• Coal Price Formation, 1977 — Charles River Associates Inc., Electric Power Research Institute, Research Projećt 666-1.
• Domestic coal pricing: Suggested principles and present policies in selected countries, 1985 — World Bank Energy Department, Energy Department Paper no 23.
• GIRAUD P., 1995 — The equilibrium price range of oil. Economics, politics and uncertainty in the formation of oil prices. Energy Policy vol. 23, no 1, str. 35-49.
• GRAHAM P, THORPE S., HOGAN L., 1999 — Non-competitive market behaviour in the international coking coal market. Energy Economics 21, s. 195-212.
• HENLY A., 1988— Price formation and market structure: the case of the inter-war coal industry. Oxford Bulletin of Economics and Statistics vol. 30, 1988, s. 263-278.
• HOTELLiNG H., 1931 — The economics of exhaustible resources. Journal of Political Economy, (39) April, s. 137-175.
• KALECKI M., 1971 — Selected essays on the dynamics of the capitalist economy, 1933-1970. Cambridge, Cambridge University Press.
• KOLSTADT C.D., ABBEY DS., 1984— The effect of market conduct on international steam coal trade. European Economic Review 24.
• KOUTSOIANNIS A., 1993 — Modern microeconomics. Macmillan.
• LABYS WC., 1980 — Market Structure, Bargaining Power, and Resource Price Formation. Lexington Books, Toronto
• LAIDLER D., ESTRIN S., 1991 — Wstęp do mikroekonomii. Gebethner i S-ka, Warszawa.
• LORENZ U., 1999 — Metoda oceny wartości węgla kamiennego energetycznego uwzględniająca skutki jego spalania dla środowiska przyrodniczego. IGSMiE PAN, Studia, Rozprawy, Monografie nr 64, Kraków.
• MABRO R., 1987 — Netback pricing and the oil price collapse of 1986. Oxford Institute for Energy Studies.
• MOKRZYCKI E., 1989 — Metoda obliczania kosztów pozyskania sortymentów handlowych węgla kamiennego. CPPGSMiE PAN, Studia i Rozprawy nr 3, Kraków.
• OZGA-BLASCHKE U., 1999___Modyfikacja systemu cen krajowego węgla koksowego. Przegląd Górniczy nr 3.
• KADETZKI M., 1978 — Market Structure and Bargaining Power. A study of the three international mineral markets, Resources Policy, June, s. 115-125.
• RADETZKI M., 1996 — Fossil fuels will not run out, Journal of Mineral Policy, Business and Environment, Raw Materials Report vol. 12, no 2, s. 26-30.
• REYNOLDS D.B., 1999— The mineral economy: how prices and costs can falsely signal decreasing scarcity. Ecological Economics 31, s. 155-166.
• ROUSAKI K., BUSHELL A., McCONVILLE A., 1999 — Liberalisation of electricity markets and coal use. IEA Coal Research — The Clean Coal Centre, London.
• SAUNDERS R.J., WARFORD J.J., MANN P.C., 1977 — Alternative concepts of marginal costs for public utility pricing: Problems of application in the water supply sector. World Bank Staff Working Paper No 259.
• SIMON H., 1996 — Zarządzanie cenami. PWN, Warszawa.
• SOLIŃSKI I., BOJARSKI W., ADAMCZYK K., SUWAŁA W., PIĄTEK J., 1981 — Badania scenariuszowe społecznych kosztów paliw do roku 2000. [W:] Metody modelowania i optymalizacji systemów energetycznych w warunkach niepewności, Ossolineum, Wroclaw.
• SQUIRE L., van der TAK HG., 1975___Economic analysis of projects. The John Hopkins University Press, Baltimore and London.
• SUWAŁA W., 1995 — Badania modelowe perspektyw górnictwa i rynku węgla kamiennego w Polsce. CPPGSMiE PAN, Studia, Rozprawy, Monografie nr 38, Kraków.
• SUWAŁA W., KUDEŁKO M., KWIECIEŃ S., 1996 — Uwagi na temat opłacalności eksportu węgla kamiennego. X Konf. „Zagadnienia surowców energetycznych w gospodarce krajowej", Zakopane, 15-18 października.
• Technical analysis of steam coal prices in six OECD countries, 1978, Prepared for U.S. Department of Energy by ICF Inc., Washington D.C.
• TORRIES T.F., 1988 — Competitive costs analysis in the mineral industries. Resources Policy vol. 14, no 3.
• TORDJMAN H., 1998 — Some General Questions About Markets. IIASA, Interim report, IR-98-025/May.
• VARIAN H., 1995 — Mikroekonomia. Kurs Średni. Ujęcie nowoczesne. PWN, Warszawa.
• WRZOSEK W., 1994 — Funkcjonowanie rynku. PWE, Warszawa.