Analiza geostatystyczna zmienności parametrów technologicznych popiołożużli zdeponowanych na składowisku odpadów przemysłowych

• Autorzy: Namysłowska-Wilczyńska B. , Skorupska B. , Wieniewski A.

Warianty tytułu

EN

Geostatistical analysis of variation in technological parameters of ash-slags disposed of on an industrial waste disposal site: A case study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiot badań geostatystycznych stanowiła część składowiska popiołożużli (zbiornik A), związanego z działalnością przemysłu energetycznego, znajdującego się w rejonie Świecia w województwie kujawsko-pomorskim. Przeanalizowano przestrzenne zróżnicowanie dwóch parametrów technologicznych, tj. zawartości popiołu i wilgotności popiołożużli, zdeponowanych na składowisku. Przeprowadzono analizę strukturalną zmienności tych parametrów, z zastosowaniem funkcji wariogramu kierunkowego, a następnie estymację wartości średnich (Z*) z użyciem krigingu zwyczajnego (blokowego) (3D). Przed-stawiono model geostatystyczny (3D) zmienności tych parametrów technologicznych składowiska, co pozwoliło na rozpoznanie przestrzennego zróżnicowania ich wartości w poziomym i pionowym rozprzestrzenieniu warstw popiołożużli. Wykazano, że zastosowanie metod geostatystycznych do opisu parametrów technologicznych popiołożużli, traktowanych jako złoże antropogeniczne, pozwoliło uzyskać ważną bazę danych, stanowiących komplet informacji do ewentualnego podjęcia prac nad gospodarczym wykorzystaniem materiału zdeponowanego na składowisku.

EN

The object under study is an industrial waste disposal site located in the proximity of Swiecie (district Wojewodztwo Kujawsko-Pomorskie), which receives ash-slags from power generation. Geostatistical analysis was carried out for some part of this waste disposal site (Tank?A). Two technological parameters of the ash-slags were made subject to analysis of spatial variation: ash content and moisture content. Structural analysis of variation in the two parameters was conducted using the directional variogram function, and was followed by estimation of average values (Z*) using ordinary (block) kriging (3D). A geostatistical model (3D) was established, which describes variations in the technological parameters of the waste disposal site, thus visualizing the spatial variation of their values in the horizontal and vertical extension of the ash-slag layers. It has been demonstrated that the use of geostatistical methods for describing the technological parameters of the ash-slags (treated as an anthropogenic deposit) offers the possibility of building up a comprehensive database that provides complete input information for a research project on the utilization of the material being disposed of.

Słowa kluczowe

PL

popioło-żużle; wilgotność; zawartość popiołu; analiza przestrzenna; zmienność; metody geostatystyczne; wariogram kierunkowy; kriging zwyczajny

EN

ash-slags; moisture content; ash content; spatial analysis; variation; geostatistical methods; directional variogram; ordinary kriging

• Wydawca: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Oddział Dolnośląski
• Czasopismo: Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 34, nr 2
• Strony: 43--48
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Namysłowska-Wilczyńska B.

autor

Skorupska B.

autor

Wieniewski A.

• Politechnika Wrocławska, *Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego, Zakład Geologii Inżynierskiej i Środowiskowej, Wybrzeże S. Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław,

Bibliografia

• 1. M. ARMSTRONG: Basic Linear Geostatistics. Springer, Berlin 1998, p. 153.
• 2. E.H. ISAAKS, R.M. SRIVASTAVA: An Introduction to Applied Geostatistics. OUP, New York 1989, p. 561.
• 3. J. ŁOMOTOWSKI, J. SKWAREK: Zastosowanie metod geostatystycznych do analizy zmienności składu wody w systemach wodociągowych. Ochrona Środowiska 2003, vol. 25, nr 4, ss. 61–64.
• 4. B. NAMYSŁOWSKA-WILCZYŃSKA, K. RUSAK: Geo-statistics description of heavy metal content variation in soil of Olkusz region against a background of geological structure by GIS method. Mathematische Geologie 2003, Vol. 7, pp. 51–63.
• 5. B. NAMYSŁOWSKA-WILCZYŃSKA, J. PYRA: Analiza przestrzenna zawartości miedzi w środowisku gruntowo-wodnym Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Roczniki Geomatyki 2005, t. III, z. 4, ss. 137–147.
• 6. B. NAMYSŁOWSKA-WILCZYŃSKA: Geostatystyka – teoria i zastosowania. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2006, s. 356.
• 7. B. NAMYSŁOWSKA-WILCZYŃSKA: Analizy przestrzenne z zastosowaniem metod geostatystycznych. Modelowanie 3D porfirowego złoża miedzi Rio Blanco w Peru. Roczniki Geomatyki 2007, t. V, z. 1, pp. 91–103.
• 8. B. NAMYSŁOWSKA-WILCZYŃSKA [red]: Modelowanie procesów hydrologicznych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2008, s. 526.
• 9. B. NAMYSŁOWSKA-WILCZYŃSKA: 3D geostatistical modelling of parameters of Rio Blanco porphyritic copper deposit in Peru. Proc. Primer Seminario Internacional de Geologia para la Industria Minera, Antofagasta (Chile) 2009, pp. 301–325.
• 10. B. NAMYSŁOWSKA-WILCZYŃSKA, B. SKORUPSKA, A. WIENIEWSKI: Application of geostatistical methods to describe variation in technological parameters of ash-slags. Proc. of Linnaeus ECO-TECH, Kalmar (Sweden) 2010, pp. 607–618.
• 11. B. NAMYSŁOWSKA-WILCZYŃSKA, A. WILCZYŃSKI: Badania geostatystyczne zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi w wybranych rejonach Górnego Śląska. Ochrona Środowiska 1997, vol. 19, nr 2, ss. 9–18.
• 12. B. NAMYSŁOWSKA-WILCZYŃSKA, A. WILCZYŃSKI: 3D electrical power demand forecasting as tool for planning electrical power firm’s activity by means of geostatistical methods. Uniwersytet Ekonomiczny, Zeszyt Prac Nauko-wych nr 91 „Ekonometrics 28. Forecasting”, Wrocław 2010, pp. 95–112.
• 13. B. NAMYSŁOWSKA-WILCZYŃSKA, B. SKORUPSKA, A. WIENIEWSKI: Analzia przestrzenna wzbogacalności popiołożużli z wykorzystaniem metod geostatystycznych. Górnictwo i Geoinżynieria 2011, vol. 35, z. 2, ss. 451–461.
• 14. H. WACKERNAGEL: Multivariate Geostatistics, An Introduction with Applications. Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, New York 1998, p. 291.