Rola zawiesin w transporcie metali ciężkich w wodach powierzchniowych na przykładzie Kłodnicy

Barbusiński, K.; Nocoń, W.; Nocoń, K.; Kernert, J.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Rola zawiesin w transporcie metali ciężkich w wodach powierzchniowych na przykładzie Kłodnicy

Autorzy

Barbusiński K. , Nocoń W. , Nocoń K. , Kernert J.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

The role of suspended solids in the transport of heavy metals in surface water, exemplified by the Klodnica River (Upper Silesia)

Języki publikacji

Abstrakty

Przedstawiono wyniki badań zawartości jonów wybranych metali ciężkich (Zn, Pb, Cd, Cr, Cu, Ni, Mn i Fe) w zawiesinach zawartych w wodzie powierzchniowej, na przykładzie Kłodnicy (Górny Śląsk). Próbki wody z zawiesinami pobrano w 8 punktach zlokalizowanych wzdłuż całej długości rzeki. Uzyskane wyniki badań interpretowano zgodnie z niemiecką klasyfikacją LAWA. Stwierdzono korelację pomiędzy zawartością jonów badanych metali ciężkich a zawartością żelaza w zawiesinach. Stwierdzono również, że zawartość metali w zawiesinach obecnych w wodzie z Kłodnicy była mniejsza niż w zawiesinach w Odrze i jej dopływach. Wykazano trównież, że zawartość jonów metali ciężkich w zawiesinach była kilkakrotnie większa niż w osadach dennych, co świadczyło o istotnej roli zawiesin w procesie przemieszczania się zanieczyszczeń wraz z biegiem rzeki. Duże zmiany zawartości jonów metali ciężkich w zawiesinach, obserwowane zarówno w trakcie prowadzenia badań, jak i wynikające z danych literaturowych, wskazują na celowość prowadzenia badań nad dynamiką tych zmian.

Concentrations were measured of eight heavy metals (Zn, Pb, Cd, Cr, Cu, Ni, Mn, Fe) found in the suspended solids of surface water. The Klodnica River was chosen as an example to demonstrate the role of suspended solids in heavy metal transport. Water samples containing suspended solids were collected at eight points located along the entire length of the river. The results were interpreted using the German classification LAWA. A correlation was found to occur between the heavy metal ion content and the iron content of the suspended solids. Comparative analysis has demonstrated that the heavy metal content of suspended solids was lower in the Klodnica than in the Odra River and its tributaries. Analysis of the results has also revealed that the heavy metal ion content of suspended solids was several times that of the bottom sediments. This substantiates the significant role of suspended solids in the transport of pollutants down the river. Considerable changes in the heavy metal ion content of suspended solids (not only observed during this study but also reported in the literature) corroborate the need of investigating the dynamics of these changes.

Słowa kluczowe

woda rzeczna zawiesiny osady denne metale ciężkie transport zanieczyszczeń

river water suspended solids bottom sediments heavy metals pollution transport

Wydawca

Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Oddział Dolnośląski

Czasopismo

Ochrona Środowiska

Rocznik

2012

Tom

Vol. 34, nr 2

Strony

33--38

Opis fizyczny

Bibliogr. 21 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Barbusiński K.

autor

Nocoń W.

autor

Nocoń K.

autor

Kernert J.

Politechnika Śląska, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki, Zakład Technologii Wody i Ścieków, ul. S. Konarskiego 18, 44-100 Gliwice, krzysztof.barbusinski@polsl.pl

Bibliografia

1. W. NOCOŃ: Oznaczanie zawiesiny ogólnej – metoda z wykorzystaniem filtrów membranowych. Laboratorium – Przegląd Ogólnopolski 2006, nr 11, ss. 10–11.
2. A. STACH: Przebieg transportu substancji rozpuszczonych i zawiesin w trakcie wezbrania opadowego w dwóch zlewniach dorzecza Parsęty. Sprawozdanie PTPN 1988, nr 106, ss. 24–28 (praca niepublikowana).
3. M.T. ANH, L.M. TRIET, J. SAUVAIN, J. TARRADELLAS: PAH concentration levels in air particles and sediments of Ho Chi Minh City, Vietnam. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology 1999, Vol. 63, No. 6, pp. 728–735.
4. A. KOSTRZEWSKI, M. MAZUREK, Z. ZWOLIŃSKI: Reżim transportu fluwialnego a charakter procesów denudacyjnych w zlewni górnej Parsęty. Mat. I Zjazdu Geomorfologów Polskich, Poznań 1991, ss. 61–62.
5. K. KRZEMIEŃ, J. ŚWIĘTOCHOWICZ: Zróżnicowanie i zmienność koncentracji zawiesiny w zlewni Starej Rzeki. Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne 1992, nr 88, ss. 71–86.
6. A. CZAPLICKA-KOTAS, Z. ŚLUSARCZYK, J. ZAGAJSKA, A. SZOSTAK: Analiza zmian zawartości jonów wybranych metali ciężkich w wodzie Jeziora Goczałkowickiego w latach 1994–2007. Ochrona Środowiska 2010, vol. 32, nr 4, ss. 51–56.
7. A. KOSTRZEWSKI, M. MAZUREK, Z. ZWOLIŃSKI: Sezonowa zmienność składu chemicznego wód górnej Parsęty (Pomorze Zachodnie) jako odzwierciedlenie funkcjonowania systemu zlewni. Człowiek i Środowisko 1993, nr 6, ss. 79–99.
8. K. PASTERNAK: Akumulacja metali ciężkich w osadach dennych Białej Przemszy jako wskaźnik ich rozprzestrzeniania drogą wodną z górniczo-hutniczego ośrodka przemysłu cynku i ołowiu. Acta Hydrobiologica 1974, vol. 16, ss. 51–63.
9. E. SZALIŃSKA, A. KOPERCZAK, A. CZAPLICKA-KOTAS: Badania zawartości metali ciężkich w osadach dennych dopływów Jeziora Goczałkowickiego. Ochrona Środowiska 2010, vol. 32, nr 1, ss. 21–25.
10. A.W. SABRI, A.R. KHALID, I.K. THAER: Heavy metals in the water, suspended solids and sediment of the river Tigris impoundment at Samarra. Water Research 1993, Vol. 27, No. 6, pp. 1099–1103.
11. W. NOCOŃ: Rola zawiesin w transporcie metali ciężkich w płynących wodach powierzchniowych. Praca doktorska, Politechnika Śląska, Gliwice 2011 (praca niepublikowana).
12. E. ADAMIEC: Rola zawiesiny w zanieczyszczeniu metalami śladowymi rzeki Odry. Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków 2003.
13. E. ADAMIEC, E. HELIOS-RYBICKA: Distribution of pollutants in the Odra River system. Part IV. Heavy metal distribution in water of the upper and middle Odra River, 1998–2000. Polish Journal of Environmental Studies 2002, Vol. 11, No. 6, pp. 669–673.
14. E. ADAMIEC, E. HELIOS-RYBICKA: Distribution of pollutants in the Odra River system. Part V. Metals content in the suspended matter and sediments of the Odra River system and recommendations for river chemical monitoring. Polish Journal of Environmental Studies 2002, Vol. 11, No. 6, pp. 675–688.
15. E. HELIOS-RYBICKA, E. ADAMIEC, U. ALEKSANDER-KWATERCZAK: Distribution of trace metals in the Odra river system: Water-suspended matter-sediments. Limnologica – Ecology and Management of Inland Waters 2005, Vol. 35, No. 3, pp. 185–198.
16. M. KOSTECKI: Zawiesina jako element zanieczyszczeń antropogennego ekosystemu wodnego na przykładzie zbiornika zaporowego Dzierżno Duże. Archiwum Ochrony Środowiska 2000, vol. 26, nr 4, ss. 75–94.
17. LAWA – Länder-Arbeitsgemeinschaft Wasser. Beurteilung der Wasserbeschaffenheit von Fließgewässern in der Bundesrepublik Deutschland – chemische Gewässergüteklassifikation, Zielvorgaben zum Schutz oberirdischer Binnengewässer. Band 2. Berlin 1998, 10, S. 26.
18. W. NOCOŃ, M. KOSTECKI: Hydro-chemical characteristic of the Bytomka River. Archives of Environmental Protection 2005, Vol. 31, No. 1, pp. 31–42.
19. W. NOCOŃ, M. KOSTECKI: Hydro-chemical characteristic of the Czarniawka River. Archives of Environmental Protection 2005, Vol. 31, No. 2, pp. 95–104.
20. W. NOCOŃ, M. KOSTECKI, J. KOZŁOWSKI: Charakterystyka hydrochemiczna rzeki Kłodnicy. Ochrona Środowiska 2006, vol. 28, nr 3, ss. 39–44.
21. K. BARBUSIŃSKI, W. NOCOŃ: Zawartość związków metali ciężkich w osadach dennych Kłodnicy. Ochrona Środowiska 2011, vol. 33, nr 1, ss. 13–17.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BPOB-0047-0006