Analiza zależności między wskaźnikami jakości wody w Jeziorze Goczałkowickim w aspekcie zakwitów fitoplanktonu

• Autorzy: Czaplicka-Kotas A. , Ślusarczyk Z. , Pięta M. , Szostak A.

Warianty tytułu

EN

Analysis of relations between water quality parameters of Lake Goczalkowickie with regard to phytoplankton blooms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Analizie statystycznej poddano zawartość azotu amonowego, azotynów, azotanów, ortofosforanów i fosforu ogólnego w wodzie Jeziora Goczałkowickiego w latach 1994-2009. Wyodrębniono grupę punktów pomiarowych usytuowanych przy powierzchni lustra wody oraz grupę punktów pomiarowych usytuowanych na głębokościach 2 m i 6 m. Za pomocą testu równości średnich sprawdzono, że wartości wskaźników jakości wody na różnej głębokości podczas zakwitu okrzemek, sinic lub zielenic różniły się od wartości tych wskaźników w czasie braku zakwitu. W przypadku wody pobranej z powierzchni istotne różnice wartości podczas zakwitu i jego braku wykazały azot amonowy, azotyny i azotany. Stwierdzono, że większość wskaźników jakości wody miała istotne sezonowe zróżnicowanie, a jedynie azot amonowy i azotyny nie wykazywały istotnych zmian ze względu na porę roku. Wykazano również, że zakwit fitoplanktonu wpływał na związki korelacyjne pomiędzy badanymi wskaźnikami jakości wody. W wielu przypadkach nieistotne wartości współczynnika korelacji Spearmena przy braku zakwitu były istotne podczas zakwitu.

EN

Statistical relations between the water quality parameters were determined based on the analysis of ammonia nitrogen, nitrite, nitrate, orthophosphate and total phosphorus concentrations observed in Lake Goczalkowickie (impounding reservoir) over the period of 1994-2009. Measuring stations were divided into two groups: those located on the surface of the lake water and those situated at the depth of 2 m and 6 m. The mean value equality test verified that at either of the two depths the values of the water quality parameters measured during blooms of diatoms, cyanobacteria and green algae were different from the values of these parameters measured over the period with-out blooms. When water samples were taken from the surface of the lake, significant differences in the values measured during blooms and the lack thereof were observed with ammonia nitrogen, nitrites and nitrates. The water quality parameters examined exhibited significant differences in their seasonal patterns, except ammonia nitrogen and nitrites, which did not show any significant seasonal variations. The study revealed that phytoplankton bloom affected the correlation between the water quality parameters tested. In many instances, Spearman correlation coefficient values that were insignificant in the absence of blooms became significant when blooms were present.

Słowa kluczowe

PL

Jezioro Goczałkowickie; zakwit fitoplanktonu; zmiany sezonowe; azot amonowy; azotyny; azotany; ortofosforany; fosfor ogólny; korelacje

EN

Lake Goczalkowickie; phytoplankton blooms; seasonal variations; ammonia nitrogen; nitrite; nitrate; orthophosphate; total phosphorus; correlations

• Wydawca: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Oddział Dolnośląski
• Czasopismo: Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 34, nr 1
• Strony: 21--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Czaplicka-Kotas A.

autor

Ślusarczyk Z.

autor

Pięta M.

autor

Szostak A.

• Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Środowiska, Katedra Wodociągów, Kanalizacji i Monitoringu Środowiska, ul. Warszawska 24, 30-155 Kraków,

Bibliografia

• 1. H. BUCKA, R. ŻUREK, H. KASZA: The effect of physical and chemical parameters on the dynamics of phyto- and zooplankton development in the Goczałkowice Reservoir. Acta Hydrobiologica 1993, Vol.35, No. 2, pp. 133–151.
• 2. H. KASZA: Antropopresja a rozwój trofii wody w zbiornikach zaporowych. Mat. konf. „Biologiczne aspekty funkcjonowania zbiorników zaporowych”, Lublin 1999.
• 3. A. CZAPLICKA-KOTAS, A. SZOSTAK, R. KOCWA-HALUCH: Eutrofizacja wód Goczałkowickiego Zbiornika Wodnego. Gospodarka Wodna 2005, nr 12, ss. 490–495.
• 4. M. PIĘTA, A. CZAPLICKA-KOTAS, A. SZOSTAK, Z. ŚLUSARCZYK: Zmiany trofii wód Zbiornika Goczałkowice w latach 1956–2009. Gospodarka Wodna 2011, nr 7, ss. 278–284.
• 5. T. BEDNARZ, S. STARZECKA, G. MAZURKIEWICZ-BOROŃ: Procesy mikrobiologiczne towarzyszące glonowym i sinicowym zakwitom wody. Wiadomości Botaniczne 2002, nr 1/2, ss. 45–55.
• 6. I. ZIMOCH, A. SZOSTAK, A. GAWLIK, M. CZECHOWSKI: Zakład Produkcji Wody Goczałkowice w aspekcie nowych wdrożeń technologicznych. Mat. konf. „Zaopatrzenie w wodę, jakość i ochrona wód”, PZITS Oddział Wielkopolski, Poznań 2004, ss. 751–762.
• 7. B. KOŁWZAN, W. KOŁWZAN, A.M. DZIUBEK, G. PASTERNAK: Statistical approach to assessing groundwater pollution from gasworks. Environment Protection Engineering 2011, Vol. 37, No. 1, pp. 119–126.
• 8. E. SZALIŃSKA, A. KOPERCZAK, A. CZAPLICKA-KOTAS: Badania zawartości metali ciężkich w osadach dennych dopływów Jeziora Goczałkowickiego. Ochrona Środowiska 2010, vol. 32, nr 1, ss. 21–25.
• 9. A. CZAPLICKA-KOTAS, Z. ŚLUSARCZYK, J. ZAGAJSKA, A. SZOSTAK: Analiza zmian zawartości jonów wybranych metali ciężkich w wodzie Jeziora Goczałkowickiego w latach 1994–2007. Ochrona Środowiska 2010, vol. 32, nr 4, ss. 51–56.
• 10. I. ZIMOCH, B. FALKUS: Ocena stanu eutrofizacji Zbiornika Kozłowa Góra. Gaz woda i Technika Sanitarna 2003, nr 10, ss. 373–376.
• 11. J. RACZAK: Dostawa substancji biogennych do Zbiornika Czorsztyńskiego. Gospodarka Wodna 2002, nr 5, ss. 205–209.
• 12. J. SZCZYKOWSKA, A. SIEMIENIUK, J. LESZCZYŃSKI: Ocena stanu zanieczyszczenia związkami biogennymi wód zbiornika zaporowego Siemianówka. Mat. konf. „Zaopatrzenie w wodę, jakość i ochrona wód”, PZITS Oddział Wielkopolski, Poznań 2004, t. II, ss. 387–394.
• 13. J. SZCZYKOWSKA, A. SIEMIENIUK: Symptomy eutrofizacji w zbiorniku zaporowym Siemianówka. W: Problemy gospodarki wodno-ściekowej w regionach rolniczo-przemysłowych. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN 2005, vol. 30, ss. 919–928.
• 14. M. JANOSZ-RAJCZYK: Wybrane procesy jednostkowe w inżynierii środowiska. Wyd. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2002.
• 15. G. MAZURKIEWICZ-BOROŃ: Czynniki kształtujące procesy eutrofizacyjne w podgórskich zbiornikach zaporowych. Supplementa ad Acta Hydrobiologica 2002, vol. 2, ss. 1–68.
• 16. M. PODEDWORNA, M. MARCINIEWICZ: Eutrofizacja wód. Gaz, Woda i Technika Sanitarna 2004, nr 7–8, ss. 275–278.
• 17. W.P. BALCERZAK, S.M. RYBICKI: Ocena stopnia zagrożenia wody eutrofizacją na przykładzie zbiornika zaporowego w Świnnej Porębie. Ochrona Środowiska 2011, vol. 33, nr 4, ss. 67–69.
• 18. T. BEDNARZ: Samożywność glonów. W: Encyklopedia Biologiczna. T. 9. OPRES, Kraków 2000, ss. 300–301.
• 19. A. CZAPLICKA-KOTAS, A. SZOSTAK: Mangan i żelazo w wodach zbiornika Goczałkowice i jego dopływach. Gospodarka Wodna 2006, nr 12, ss. 466–469.
• 20. A. CZAPLICKA-KOTAS, E. SZALIŃSKA, A. SZOSTAK, Z. ŚLUSARCZYK: Mangan w wodach zbiornika Goczałkowice i jego dopływach. Gaz, Woda i Technika Sanitarna 2007, nr 1, ss. 14–17.
• 21. A.K.M. KABZIŃSKI: Zakwity sinicowe. Aura 2006, nr 7, ss. 6–8.
• 22. D. CHAPMAN [Ed.]: Water Quality Assessments. E&FN Spon, London 1998.