Wpływ zbiorników retencyjnych na ujęciu z Rudawy na jakość wody przeznaczonej do zaopatrzenia Krakowa

• Autorzy: Pawełek J. , Grenda W.

Warianty tytułu

EN

Effect of the storage reservoirs at the Rudawa river intake on the quality of the municipal water for Krakow

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kraków jest zaopatrywany w wodę m.in. z Rudawy, której jakość, szczególnie podczas wezbrań, powoduje znaczne utrudnienia w eksploatacji zakładu oczyszczania wody. W celu ograniczenia tych trudności w 1998 r. wybudowano na ujęciu wody dwa zbiorniki retencyjne o powierzchni 36,7 ha i objętości całkowitej 981 tys. m3. W pracy dokonano oceny wpływu tych zbiorników na zmiany wartości wybranych wskaźników jakości wody ujmowanej z Rudawy na skutek jej retencjonowania. W tym celu wykorzystano wyniki badań jakości wody (mętność, barwa, azot amonowy, fosforany oraz chlorofil a) z pięciolecia 2006-2010 w pięciu punktach poboru na trasie jej przepływu od ujęcia poprzez osadniki, zbiorniki retencyjne (na ich dopływie i odpływie), do w studni zbiorczej na terenie zakładu oczyszczania wody "Rudawa". Wykazano, że wprowadzenie zbiorników do eksploatacji spowodowało poprawę jakości wody dostarczanej do układu oczyszczania. Średnia mętność i barwa oraz zawartości azotu amonowego i fosforanów w wodzie uległy zmniejszeniu. Szczególnie korzystny okazał się wpływ zbiorników na zmniejszenie mętności wody. Podkreślono, że woda zgromadzona w zbiornikach retencyjnych spełnia rolę zapasu w czasie pogorszenia jakości wody w rzece podczas wezbrań i incydentalnych zanieczyszczeń.

EN

One of the sources of municipal water for the city of Krakow is the Rudawa river. The quality of its water, however, raised operating problems in the treatment plant, specifically during floods or over periods of incidental contamination. To reduce water quality deterioration which is concomitant with those recurrent events, two storage reservoirs (of an area of 36.7 ha and a total volume of 981,000 m3) were constructed at the riverine water intake. Both have been in service since 1998. The aim of the study reported on in this paper was to assess the contribution of the storage reservoirs to the changes in some of the parameters describing the quality of the taken-in riverine water. This was achieved by scrutinizing the results of water quality analyses (turbidity, color, ammonia nitrogen, phosphates and chlorophyll a) performed in the time span of 2006 to 2010 at five sampling points along the pathway of the water from the intake, through the settling tanks and the two storage reservoirs (at their inflow and outflow), to the raw water well within the premises of the Rudawa Water Treatment Plant. The results of the study make it clear that the storage reservoirs have upgraded the quality of the water entering the treatment plant: the average values of turbidity and color, as well as those of ammonia nitrogen and phosphate concentrations, have been reduced. The favorable influence of the storage reservoirs is particularly distinct in the case of turbidity removal. Moreover, the water stored in the reservoirs is kept in reserve, to enable safe municipal supply during floods or incidental deterioration.

Słowa kluczowe

PL

rzeka Rudawa; jakość wody; zbiornik retencyjny; mętność; barwa; azot amonowy; fosforany; chlorofil a

EN

Rudawa river; water quality; intake; storage reservoir; turbidity; color; ammonia nitrogen; phosphates; chlorophyll a

• Wydawca: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Oddział Dolnośląski
• Czasopismo: Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 33, nr 4
• Strony: 63--66
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., schem., tab.

Twórcy

autor

Pawełek J.

autor

Grenda W.

• Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, al. A. Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków,

Bibliografia

• 1. J. SANECKI: Ochrona wód ujmowanych przez MPWiK S.A. w Krakowie. Gaz, Woda i Technika Sanitarna 2009, nr 9, ss. 49–51.
• 2. J. PAWEŁEK: Zmiana mętności wody ujmowanej z Rudawy dla potrzeb Krakowa poprzez zastosowanie zbiorników zapasowych. Mat. konf. „Ochrona jakości i zasobów wód”, PZITS Oddział w Krakowie, Zakopane 2000, ss. 163–172.
• 3. Operat wodnoprawny na eksploatację zbiorników retencyjnych dla ZUW Rudawa. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej Oddział w Krakowie, Kraków 1998 (praca niepublikowana).
• 4. J. PAWEŁEK, W. GRENDA: Gospodarowanie wodą ujmowaną z Rudawy dla potrzeb wodociągu krakowskiego przy wykorzystaniu zbiorników ujęciowych. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 2011, nr 1, ss. 219–228.
• 5. H. ELBANOWSKA, J. ZERBE, J. SIEPAK: Fizyko-chemiczne badanie wód. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1999.
• 6. A. WAŁĘGA, W. MIERNIK: Tendencje zmian jakości wód rzeki Rudawy (w latach 1990–2004). Gaz, Woda i Technika Sanitarna 2009, nr 9, ss. 40–42.
• 7. Raport zmianowy dyspozytora ZUW Rudawa. MPWiK SA w Krakowie (praca niepublikowana).
• 8. W. GROCHOWIECKA, M. ŚWIDERSKA-BRÓŻ, M. WOLSKA: Skuteczność mikrocedzenia w usuwaniu planktonu oraz wybranych zanieczyszczeń chemicznych z wody powierzchniowej. Ochrona Środowiska 2009, vol. 31, nr 2, ss. 25–30.
• 9. M. ŚWIDERSKA-BRÓŻ, M. WOLSKA: Skuteczność koagulacji kontaktowej w usuwaniu substancji biogennych z wody. Ochrona Środowiska 2010, vol. 32, nr 2, ss. 3–7.
• 10. S.A. RYBICKI: System „multibariera” – sposób na zmniejszenie ryzyka dostawy wody o niewłaściwej jakości. Ochrona Środowiska 2001, vol. 23, nr 3, ss. 7–12.