Zawartość związków metali ciężkich w osadach dennych Kłodnicy

• Autorzy: Barbusiński K. , Nocoń W.

Warianty tytułu

EN

Heavy metal compounds in the bottom sediments of the river Klodnica (Upper Silesia)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono wyniki badania zmian zawartości metali (Zn, Pb, Cu, Ni, Cr, Cd, Mn, Fe) w osadach dennych Kłodnicy (Górny Śląsk) w latach 2004 i 2006. W odniesieniu do klasyfikacji LAWA stwierdzono, że zawartość niklu i chromu w osadach nie przekraczała wartości tła geochemicznego. Zawartość ołowiu, miedzi i cynku wskazywała na umiarkowane zanieczyszczenie, natomiast zawartość kadmu klasyfikowała osady denne jako mocno zanieczyszczone. Zaobserwowano także wzrost zawartości żelaza i manganu w osadach dennych, spowodowany dopływem ścieków z terenu kopalń węgla kamiennego. Wskazuje to na konieczność ograniczenia niekorzystnego wpływu przemysłu wydobywczego na stan czystości rzeki. Stwierdzono wzrost zawartości kadmu w 2006 r. w porównaniu do 2004 r., co może oznaczać jego większą kumulację w organizmach roślinnych i zwierzęcych. Przeprowadzone badania wskazują na celowość objęcia zmian zawartości metali ciężkich w osadach dennych Kłodnicy stałą kontrolą analityczną.

EN

The paper reports on the changes in the concentrations of heavy metals (Zn, Pb, Cu, Ni, Cr, Cd, Mn, Fe) measured in the bottom sediments of the river Klodnica in 2004 and 2006. The study has produced the following findings. According to the LAWA classification, the values of the nickel and chromium content determined in the bottom sediments did not exceed the values measured in the geochemical background. The concentrations of lead, copper and zinc were indicative of moderate contamination, whereas the concentration of cadmium showed that the bottom sediments of the Klodnica were severely contaminated. The rise observed in the iron and manganese content of the bottom sediments was associated with the wastewater discharge from coal mines. This finding indicates that the problem of reducing the impact of mining operations on the quality of the river water has taken on a sense of urgency. In 2006, the cadmium content measured in the bottom sediments was higher than in 2004, which suggests an increased accumulation of this metal in the organisms of plants and animals. The results of the study make it clear that heavy metal concentrations in the bottom sediments of the Klodnica river should be monitored on a regular basis.

Słowa kluczowe

PL

metale ciężkie; osady denne; Kłodnica; klasyfikacja LAWA

EN

heavy metals; bottom sediments; Klodnica river; LAWA classification

• Wydawca: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Oddział Dolnośląski
• Czasopismo: Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 33, nr 1
• Strony: 13--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Barbusiński K.

autor

Nocoń W.

• Politechnika Śląska, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki, Zakład Technologii Wody i Ścieków, ul. M. Strzody 7, 44-100 Gliwice,

Bibliografia

• 1. I. BOJAKOWSKA, T. GLIWICZ: Wyniki geochemicznych badań osadów wodnych Polski w latach 2000–2002. Biblioteka Monitoringu Środowiska 2003, ss. 46–81.
• 2. S. CZAJA: Zmiany stosunków wodnych w warunkach silnej antropopresji (na przykładzie konurbacji katowickiej). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1999, ss. 73–75.
• 3. W. NOCOŃ, M. KOSTECKI: Hydro-chemical characteristic of the Bytomka River. Archiwum Ochrony Środowiska 2005, vol. 31, nr 1, ss. 31–42.
• 4. W. NOCOŃ, M. KOSTECKI: Hydro-chemical characteristic of the Czarniawka River. Archiwum Ochrony Środowiska 2005, vol. 31, nr 2, ss. 95–104.
• 5. W. NOCOŃ, M. KOSTECKI, J. KOZŁOWSKI: Charakterystyka hydrochemiczna rzeki Kłodnicy. Ochrona Środowiska 2006, vol. 28, nr 3 ss. 39–44.
• 6. E. SZALIŃSKA, A. KOPERCZAK, A. CZAPLICKA-KOTAS: Badania zawartości metali ciężkich w osadach dennych dopływów Jeziora Goczałkowickiego. Ochrona Środowiska 2010, vol. 32, nr 1, ss. 21–25.
• 7. L. WOLSKA, K. MĘDRZYCKA: Ocena ekotoksyczności osadów dennych z portów morskich w Gdańsku i Gdyni. Ochrona Środowiska 2009, vol. 31, nr 1, ss. 49–52.
• 8. J. LIS, S. PASIECZNA: Atlas geochemiczny Polski w skali 1:2 500 000. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1995, ss. 18–23.
• 9. LAWA – Länder-Arbeitsgemeinschaft Wasser. Beurteilung der Wasserbeschaffenheit von Fließgewässern in der Bundesrepublik Deutschland – chemische Gewässergüteklassifikation, Zielvorgaben zum Schutz oberirdischer Binnengewässer. Band 2. Berlin 1998, 10, S. 26.
• 10. E. HELIOS-RYBICKA, M. WARDAS, E. ADAMIEC, M. STRZEBOŃSKA: Ocena zanieczyszczenia rzek Odry i Wisły – przeszłość i teraźniejszość. Geologia 2001, vol. 27, z. 2–4, ss. 659–671.
• 11. M. KOSTECKI: Wpływ zabudowy kaskadowej na zawartość metali ciężkich w osadach dennych Kanału Gliwickiego. Archiwum Ochrony Środowiska 2001, vol. 27 nr 4, ss. 63–87.
• 12. M. KOSTECKI, E. KOWALSKI, A. DOMURAD: Badania limnologiczne zbiornika zaporowego Dzierżno Małe. Cz. II. Metale ciężkie w wodzie i osadach dennych rzeki Dramy. Archiwum Ochrony Środowiska 1998, vol. 24, nr 1, ss. 45–56.
• 13. B. WIŚNIOWSKA-KIELIAN, M. NIEMIEC: Zawartość metali ciężkich w osadach dennych wybranych dopływów Dunajca. Journal of Elementology 2005, vol. 10, nr 2, ss. 435–443.
• 14. A. CZAPLICKA-KOTAS, E. SZALIŃSKA, M. WACHAŁOWICZ: Rozkład stężeń chromu w osadach dennych zbiornika czorsztyńskiego. Gospodarka Wodna 2008, nr 11, ss. 457–462.
• 15. A. CZAPLICKA-KOTAS, Z. ŚLUSARCZYK, J. ZAGAJSKA, A. SZOSTAK: Analiza zmian zawartości jonów wybranych metali ciężkich w wodzie Jeziora Goczałkowickiego w latach 1994–2007. Ochrona Środowiska 2010, vol. 32, nr 4, ss. 51–56.
• 16. W. NOCOŃ: Zawartość metali ciężkich w osadach dennych rzeki Kłodnicy. Journal of Elementology 2006, vol. 11, nr 4, ss. 457–466.