Wpływ bioróżnorodności środowiska wodnego na właściwości organoleptyczne wody

• Autorzy: Traczewska T.M.

Warianty tytułu

EN

Effect of Biodiversity on the Organoleptic Properties of Water

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy podjęto próbę organoleptycznej oceny jakości wody, na którą składają się smak, zapach i barwa. Wskaźniki te mają charakter niewymierny, stąd niejednokrotnie lekceważony. Na rejestrowane wrażenia zmysłowe składa się zróżnicowana grupa domieszek będących efektem procesów życiowych biocenozy wodnej. Stopień zróżnicowania i liczebność poszczególnych jej komponentów oraz warunki abiotyczne skutkują szerokim spektrum związków organicznych (ponad 2200), o zróżnicowanej strukturze chemicznej oraz właściwościach toksycznych. Niska zawartość oraz ogromna różnorodność związków stwarzają duże problemy analityczne, czego skutkiem jest istnienie procedur analitycznych jedynie dla około 20% mikrozanieczyszczeń wody. Postępująca eutrofizacja wód naturalnych oraz budowa i eksploatacja niezrównoważonych sztucznych zbiorników wodnych stanowią istotne problemy technologiczne w wykorzystywaniu ich do zaopatrzenia ludności. Obok zmienionego smaku czy zapachu w rezultacie procesów metabolicznych licznych populacji organizmów powstają różnorodne i nie do końca rozpoznane, charakteryzujące się stabilnością, substancje toksyczne (toksyny produkowane przez sinice i bruzdnice), o toksyczności porównywalnej z jadem kobry czy wielokrotnie wyższej niż cyjanek potasu. W wodzie mogą pojawiać się w rezultacie lizy komórek lub obumierania biomasy spowodowanego zabiegami technologicznymi (wstępne chlorowanie, zaleganie w postaci osadów). Mikrozanieczyszczenia organiczne pochodzenia naturalnego, pozostające w wodzie po zabiegach technologicznych, stanowią grupę prekursorów trihalometanów powstających w wyniku dezynfekcji wody chlorem. Wykazano, że pod pojęciem smaku i zapachu wody kryje się niezwykle zróżnicowana gama związków chemicznych, często niebezpiecznych dla zdrowia i życia ludzi.

EN

Organoleptic assessments of water quality include taste, smell and color. Being very difficult to measure, these parameters are often neglected. Sensory perception, however, is influenced by a variety of polluting species that form during the life processes of aquatic biocoenosis. The diversity and number of particular biocoenosis components, along with the abiotic conditions, produce a wide spectrum of organic compounds (over 2200) differing in chemical structure and toxicity. The low content, as well as the remarkable diversity, of these substances raises serious analytical problems (analytical procedures being available for the determination of approximately 20% water micropollutants). Continuing eutrophication of natural waters, together with the construction and operation of unbalanced man-made lakes, creates considerable technological problems when used for municipal supply. Apart from an unpleasant taste or smell, the numerous populations of microorganisms, e.g. blue-green algae, produce (as a result of metabolic processes) a variety of stable, toxic substances, which are still far from being well recognized and whose toxicity is comparable with that of a cobra and many times as high as that of potassium cyanide. In water, they may appear following cell lysis or biomass kill as a result of technological processes (prechlorination, etc.). Natural organic micropollutants persisting in the water are trihalomethane precursors originating from chlorine disinfection. It has been demonstrated that the notions 'taste' and 'smell' include a wide spectrum of diverse chemical compounds, often with implications for human health and life.

Słowa kluczowe

PL

woda powierzchniowa; substancje organiczne; bioróżnorodność; mikroorganizmy; właściwości organoleptyczne; smak; zapach; barwa

EN

surface water; organic substances; biodiversity; microorganisms; organoleptic properties taste; smell; color

• Wydawca: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Oddział Dolnośląski
• Czasopismo: Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2005
• Tom: R. 27, nr 4
• Strony: 13--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Traczewska T.M.

• Politechnika Wrocławska, Instytut Inżynierii Ochrony Środowiska,

Bibliografia

• 1. R. CANNELL: Algae as a source of biologically active products. Pesticide Science, 1993, 39, pp. 147-153.
• 2. W. CARMICHAEL: The cyanotoxins. Advances in Botanical Research, 1997, 27, pp. 211-240.
• 3. M. A. CRAYTON: Toxic Cyanobacteria Blooms. A field/laboratory guide. Office of Environmenta1 Health Assessments Washington, Department of Health, Olympia, Washington 2004.
• 4. K. DEMKOWICZ-DOBRZAŃSKI, A. BONISŁAWSKA, J. MANKIEWICZ, G. NAŁĘCZ-JAWECKI, M. TARCZYŃSKA, J. SWICKI: Genotoxicity and toxicity of cyanobacteria from reservoirs surface water determined in the SOS Chromotest. Mat. konf. ,,Zaopatrzenie w wodę, jakość i ochrona wód", PZITS, Kraków 2000.
• 5. J. R. DOJLIDO: Chemia wód powierzchniowych. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 1995.
• 6. A. JODŁOWSKI: Uwalnianie i biodegradacja mikrocysty w środowisku wodnym. Mikrozanieczyszczenia w środowisku człowieka, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Często­ chowa 2003.
• 7. G. NAŁĘCZ-JAWECKI, J. SAWICKI, M. TARCZYŃSKA: Occurrence of microcystins in drinking water reservoirs in central Poland. Mat. konf. ,,Zaopatrzenie w wodę, jakość i ochrona wód", PZITS, Kraków 2000, ss. 133-136.
• 8. J. NAWROCKI, S. BIŁOZOR: Uzdatnianie wody. Procesy chemiczne i biologiczne. PWN Warszawa-Poznań 2000.
• 9. J. PALUCH: Mikrobiologia wód. PWN, Warszawa 1973.
• 10. Rednova News: Cyanobacterial and eukaryotic algal odor compounds: Sigoais or by-products review of their biological activity. Phycology, 2003, 42(4), pp. 332-350.
• 11. M. TARCZYŃSKA, Z. ROMANOWSKA-DUDA, M. ZALEWSKI: Toxic cyanobacteria blooms in drinking water reservoir­causes, consequences and management strategy. Mat. konf. ,,Zaopatrzenie w wodę, jakość i ochrona wód", PZITS, Kraków 2000.
• 12. N. TANDEAU DE MARSAC: Toxic cyanobacteria in water: consequences on health, preventive and remedia] measures. Conf. Proc. "Water, Microbes and Health", Paris 2000.