Metody chromatograficzne w badaniach olejów silnikowych

• Autorzy: Voelkel A. , Fall J.

Warianty tytułu

EN

Chromatographic methods in studies of engine oils

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Określenie pochodzenia i charakteru chemicznego produktu naftowego (produktu ropopochodnego), który spowodował zanieczyszczenie środowiska może stanowić istotny i trudny problem. Identyfikacja jest stosunkowo łatwa, jeśli czynnikiem wywołującym skażenie jest: benzyna, olej napędowy lub oleje opałowe. W wypadku zanieczyszczenia olejami smarowymi można napotkać pewne trudności. Są one spowodowane tym, że dostępne są na rynku oleje smarowe, należące do różnych klas lepkości, otrzymywane nie tylko z tzw. podstawowych olejów mineralnych (oleje pochodzące z klasycznej przeróbki ropy naftowej) ale także z olejów syntetycznych (będących produktami procesów: polimeryzacji, polikondensacji, syntezy chemicznej i hydrokrakingu katalitycznego). Dodatkowo produkowane są oleje pólsyntetyczne, będące mieszaniną oleju mineralnego i syntetycznego przy czym ilość tego ostatniego na ogół nie przekracza 30% (m/m). Obecność tak dużej ilości olejów należących do różnych klas lepkości (do otrzymania których zastosowano różne oleje podstawowe) powoduje, że istotnym i problemem staje się jednoznaczne określenie jakiej klasy olej spowodował zanieczyszczenie środowiska. Zaproponowano procedurę pozwalająca na odróżnienie olejów podstawowych i olejów silnikowych - należących do różnych klas lepkości w oparciu o: analizę chromatograficzną z wykorzystaniem analizatora SIM-DIS HT-750, wartości podstawowych parametrów fizykochemicznych (indeks lepkości, współczynnik załamania światła w 20st.C, gęstość w 20st.C), zawartość frakcji nasyconej i polarnej oznaczonych metodą chromatografii kolumnowej oraz cienkowarstwowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną (TLC/FID), a także wartości parametru oddziaływania Flory-Hugginsa oraz parametru rozpuszczalności oznaczanych metodą odwróconej chromatografii gazowej (IGC).

EN

Petrochemical products including lubricants occuring on the market, are produced not only in classical petrochemical processes. Modern products are produced during catalytical processes of polymerisation, polycondensation, esterification, catalytic visbreaking, fluidal catalytic cracking, hydrocracking and catalytic reforming. Petrochemical products from these processes exhibit significantly different properties in comparison to those from classical crude oil processing. The presence of lubricating oils makes their identification difficult also in the case of environment pollution. The procedure, which may be used for the oil spot identification, both for the base oils and the engine oils of different viscosity classes, has been proposed. This procedure is based on the use of high temperature chromatographic analysis (SIMDIS HT-750 analyser), basic physicochemical parameters (viscosity index, refractive index and density), the content of non-polar and polar fractions assessed with the use of column chromatography and TLC/FID method, as well as Flory-Huggins interaction parameter and solubility parameter assayed in Inverse Gas Chromatographic experiments.

Słowa kluczowe

PL

przemysł petrochemiczny; oleje silnikowe; chromatografia; metody chromatograficzne

EN

petrochemical industry; engine oils; chromatography; chromatographic methods

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2002
• Tom: R. 10, nr 3
• Strony: 84--95
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Voelkel A.

autor

Fall J.

• Politechnika Poznańska, Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej, 60-659 Poznań, pl. M. Skłodowskiej Curie 2