Metoda szacowania ryzyka zagrożenia systemu zaopatrzenia w wodę

• Autorzy: Rak J.

Warianty tytułu

EN

Risk estimates for water supply systems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ryzyko jest miarą bezpieczeństwa systemu zaopatrzenia w wodę. Według definicji ryzyko jest pojęciem obejmującym możliwość niekorzystnego wyniku, bądź niepewność co do zdarzenia niekorzystnego. Wyróżnia się następujące poziomy ryzyka: tolerowany, kontrolowany, nieakceptowany. Miary ryzyka przydatne w analizie systemu zaopatrzenia w wodę są następujące: prawdopodobieństwo zajścia zdarzenia niepożądanego, bezwzględna wartość strat wyrażona w kosztach finansowych, wartość oczekiwana strat. W pracy przedstawiono metodę jakościową oszacowania ryzyka dla systemu zaopatrzenia w wodę. Zidentyfikowano zagrożenia systemu i określono scenariusze sytuacji awaryjnych (zdarzeń niepożądanych). Dla każdej sytuacji awaryjnej zaproponowano określenie częstości wystąpienia w skali 6-stopniowej z wagami od 1 do 6. Następnie podano wagi konsekwencji zdarzeń niepożądanych dla 6 kategorii. Ogólne ryzyko (r) danej sytuacji awaryjnej obliczone jest przez przemnożenie wagi prawdopodobieństwa i wagi konsekwencji. Wprowadzono podział: dla rŁ6 ryzyko tolerowane, dla 8ŁrŁ 12 ryzyko kontrolowane i dla rł15 ryzyko nieakceptowane. Przedstawiono syntetyczne zestawienia tabelaryczne pozwalające na oszacowanie ryzyka. W ten sposób otrzymano możliwość utworzenia listy rankingowej ryzyka dla poszczególnych sytuacji awaryjnych mogących wystąpić w systemie zaopatrzenia w wodę.

EN

Risk is a measure of safety for a water supply system (WSS). By definition, 'risk' denotes the possibility of something disadvantageous happening at some time in the future, or a situation that might be dangerous or have a disadvantageous result. It is conventional to distinguish three levels of risk: tolerable, controllable and inadmissible. With a WSS there are the following measures of risk: the probability that an undesirable event will occur, the absolute value of losses expressed in financial terms, and the expected value of losses. In this paper, a method of establishing a qualitative risk estimate for a WSS is presented. The hazards to the WSS are identified and the scenarios of emergency situations (undesirable events) are described. For each emergency situation, the frequency of occurrence is determined in a 6-stage scale with weights from 1 to 6. Thereafter the weights of the consequences of the undesirable events are given for 6 categories (from 1 to 6). The overall risk (r) of a given emergency situation in the WSS is calculated, multiplying the weight of probability by the weight of consequence. Thus, when r?6, the risk is tolerable; when 8?r?12, there is controllable risk, and when r?15, the risk is an inadmissible one. Relevant data sets have been tabulated to allow risk estimates to be made. In this way, a risk ranking list has been established for particular emergency situations that may occur in a WSS. Consideration is also given to risk management problems.

Słowa kluczowe

PL

analiza ryzyka; system zaopatrzenia w wodę

EN

risk analysis; water supply system

• Wydawca: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Oddział Dolnośląski
• Czasopismo: Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2003
• Tom: R. 25, nr 2
• Strony: 33--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Rak J.

• Politechnika Rzeszowska, Zakład Zaopatrzenia w Wodę i Odprowadzania Ścieków, al. Powstańców Warszawy 6, 35-959 Rzeszów

Bibliografia

• 1. E. S. KEMPA: Analiza ryzyka w systemach oczyszczania wód. Ochrona Środowiska, 1993, nr 3, ss. 5-10.
• 2. E. S. KEMPA: Ryzyko w procesach i obiektach inżynierii sanitarnej. Ochrona Środowiska, 1995, nr 2, ss.43-48.
• 3. R. IWANEJKO, A. WIECZYSTY: O konieczności i sposobach określania ryzyka producenta i odbiorcy wody w systemie wodociągowym. Mat. konf. „Bezpieczeństwo, niezawodność, diagnostyka urządzeń i systemów gazowych, wodociągowych, kanalizacyjnych, grzewczych”, PZITS, Kraków-Zakopane2001, ss. 163-172.
• 4. T. LUBOWIECKA, A. WIECZYSTY: Ryzyko w systemach zaopatrzenia w wodę. Monografia Komitetu Gospodarki Wodnej Polskiej Akademii Nauk Ryzyko w gospodarce wodnej, zeszyt nr 17, Warszawa 2000, ss. 113-141.
• 5. T. ŁOZOW1CKA-STUPNICKA: Ocena ryzyka i zagrożeń w złżonych systemach czlowiek-obickt techniczny-środowisko. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Seria Inżynieria Sanitarna i Wodna, Monografia nr 270, Kraków 2000.
• 6. PN-EN-1050 Zasady oceny ryzyka. 1999.
• 7. PN-IEC 60300-3-9 Analiza ryzyka w systemach technicznych. 1999
• 8. A. WIECZYSTY, P. KRAWCZYK: Ocena uciążliwości przerw w dostawie wody przez jej odbiorców. Mat. konf. „Bezpieczeństwo, niezawodność, diagnostyka urządzeń i systemów gazowych, wodociągowych, kanalizacyjnych, grzewczych”, PZITS, Kraków-Zakopane 2001, ss. 409-417.
• 9. T. SZOPA: Problematyka bezpieczeństwa. Materiały pomocnicze dla studentów specjalności Inżynieria Bezpieczeństwa. Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2001.
• 10. S. A. RYBICKI: System multibaricra - sposób zmniejszenia ry¬zyka dostarczania wody o niewłaściwej jakości. Ochrona Środowiska, 2001, nr 3, ss. 7-12.
• 11. J. RAK, A. WIECZYSTY: Określenie ryzyka oczyszczania wody na przykładzie ZUW Kobiernice-Sola 1. Ochrona środowiska, 1993, nr 4, ss. 9-10.
• 12. A. WIECZYSTY, J. RAK: Zaopatrzenie w wodę do picia w sytuacjach nadzwyczajnych. Prace naukowe GIG, Seria Konferencje nr 18, Katowice 1997, ss. 85-92.
• 13. B. WICHROWSKA, J. KOZŁOWSKI, D. JANKOWSKA: Ocena ryzyka zdrowotnego w świetle przepisów polskich i Unii Europejskiej dotyczących jakości wody do picia. Ochrona Środowiska, 2001, nr 4, ss. 19-22.
• 14. J. RAK, A. STUDZIŃSKI: Problematyka ryzyka zdrowotnego związanego z zanieczyszczeniem wody do picia. Mat. konf. „Aktualne problemy budownictwa i inżynierii środowiska", cz. 2 - Inżynieria Środowiska. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszo¬wskiej nr 180, Rzeszów 2000, ss. 345-351.
• 15. Praca zbiorowa: Szacowanie ryzyka zdrowotnego związanego z zanieczyszczeniem środowiska. Biblioteka Monitoringu Środo¬wiska, Warszawa 1995.
• 16. R. IWANEJKO, T. LUBOWIECKA: Ryzyko w podejmowaniu decyzji w systemach zaopatrzenia w wodę. Mat. konf. ,Zaopatrzenie w wodę i jakość wód”, PZITS, Gdańsk-Poznań 2002, ss. 1043-1054